Het onderkomen van de Nederlandse afdeling van Mercy Ships, die 25 jaar bestaat, oogt eenvoudig, maar sfeervol. Aan de balie bij de ingang hangt een reddingsboei. Een miniatuur van ziekenhuisschip Africa Mercy siert de hal.

Vanuit dit kantoor, op de derde verdieping van een immens verzamelgebouw in Rotterdam-Zuid, doet directeur Van der Wolf zijn werk. Het merendeel van zijn collega’s bevindt zich een paar duizend kilometer bij hem vandaan, in het Afrikaanse Madagaskar. Daar ligt de Africa Mercy momenteel voor anker. Het grootste drijvende ziekenhuis ter wereld met 6 operatiekamers, een ziekenzaal met 78 bedden en 450 bemanningsleden.

Het gebruik van een schip noemt Van der Wolf een relatief goedkope en efficiënte manier om medische zorg te verlenen in de armste landen ter wereld. „De Africa Mercy beschikt over alle faciliteiten om snel aan de slag te kunnen in een land. Een hygiënische en veilige omgeving, schoon drinkwater, goede sanitaire voorzieningen, gekwalificeerd personeel. Bij plotselinge onrust, bijvoorbeeld een burgeroorlog, kan het schip wegvaren om de veiligheid van de vrijwilligers te waarborgen.”

De medische operaties van Mercy Ships pakken de meest voorkomende aandoeningen in Afrika aan. Het gaat om onder meer gespleten lippen, tumoren, oogkwalen, ernstig vergroeide benen en blaasfistels. Van der Wolf: „Vrouwen met een fistel hebben het heel zwaar in Afrika. De aandoening ontstaat na een langdurige, zware bevalling waarbij een vrouw haar baby verliest en haar blaas beschadigt. Hierdoor raakt ze incontinent en wordt ze vaak verstoten door haar man en familiekring. Velen van hen leiden een geïsoleerd bestaan.”

Door een hersteloperatie geeft Mercy Ships zo’n vrouw „haar zelfvertrouwen terug”, zegt de directeur. Hij pakt er een fotoboek bij en laat een afbeelding zien van acht Malagassische vrouwen op een rij. Ze dragen kleurige jurken en hoeden. Glimlachend poseren ze voor de lens. „Elke patiënt krijgt bij vertrek een nieuwe jurk en een nieuwe hoed als symbool voor een nieuw leven. Een operatie heeft zo veel impact. Niet alleen lichamelijk, maar ook emotioneel en geestelijk. Zo blij als deze vrouwen kijken, zo blij gaan ze naar huis. Ze hebben hun leven en toekomst terug.”

Hoe komt u deze vrouwen op het spoor?

„Via kerken, plaatselijke zendelingen en lokale organisaties verspreiden we posters en flyers met informatie over ons werk. Ook zenden we spotjes uit op de radio, waarin we vertellen wie we zijn en wat we komen doen. Vervolgens houdt Mercy Ships vooronderzoeken in het hele land, waarbij het mensen selecteert die in aanmerking komen voor een operatie. Zij krijgen een kaart mee met daarop de datum waarop ze verwacht worden in de havenstad. De belangstelling is enorm. Mensen staan soms uren in de rij voor ze aan de beurt zijn.”

Mercy Ships is een christelijke organisatie. Wat merken patiënten daarvan?

„Het bieden van gratis medische zorg staat centraal, maar daarnaast willen wij ook het Evangelie delen met onze patiënten. Hun eeuwige redding is immers belangrijker dan hun lichamelijk welzijn. Voorafgaand en na de operatie praten geestelijke verzorgers van Mercy Ships met mensen over het christelijk geloof. Als ze daar prijs op stellen, bidden we met hen. Op zondag vindt er een kerkdienst aan boord plaats. Wie wil, kan die bezoeken.”

Werkt het Evangelie wat uit in de levens van mensen?

„Zeker, daar ben ik zelf getuige van geweest. Een vrouw uit Madagaskar miste door een bacteriële infectie haar neus. Ze zag er vreselijk uit toen ze aan boord kwam. Haar geloof in God –ze was christen– stond op een laag pitje. Ze voelde zich verstoten en afgewezen door Hem. De operatie en het verblijf aan boord brachten een grote ommekeer bij haar teweeg. Tijdens een kerkdienst aan boord getuigde ze dat God haar had opgezocht. Ze citeerde een vers uit Klaagliederen waarin staat dat God de verstotene aanneemt.

Niet-christelijke patiënten stellen regelmatig de vraag hoe zij God kunnen leren kennen. De motivatie en de liefdevolle ver­zorging door onze vrijwilligers maken indruk op hen. Ze krijgen van ons een Bijbel en we verwijzen hen naar een lokale kerk.”

Na tien maanden vaart de Africa Mercy weer verder. En dan?

„Door het geven van trainingen en medisch onderwijs draagt Mercy Ships bij aan de verbetering van de gezondheidszorg. Aan boord oefenen lokale medische professionals, zoals verpleegkundigen, chirurgen en anesthesisten, om meer complexe operaties zelf in hun eigen land uit te kunnen voeren. In Madagaskar werken we, net als eerder in Sierra Leone, mee aan de bouw van een speciale kliniek waar blaasfistels verholpen kunnen worden.”

Mercy Ships werkt uitsluitend met vrijwilligers. Lukt het om aan voldoende mensen te komen?

„Over het aanbod van vrijwilligers hoeven we gelukkig niet te klagen. We hebben meer dan duizend mensen per jaar nodig, maar tot nu toe zijn die er gekomen. Alleen al vanuit Nederland krijgen we jaarlijks meer dan honderd aanmeldingen. Voor wat betreft verpleegkundigen zitten we tot ver na de zomer vol.”

Waar wijt u die interesse aan?

„Het unieke aan onze organisatie is dat wij iedereen kunnen gebruiken aan boord. Van loodgieter tot chirurg. Als mensen iets willen betekenen voor hun medemens in Afrika is vrijwilliger worden bij Mercy Ships een aantrekkelijke optie. Je werkt in een veilige omgeving, slaapt in een normaal bed en krijgt goede maaltijden. Bovendien zien onze vrijwilligers levens veranderen. Dat motiveert mensen om zich voor Mercy Ships in te zetten.”

Veel RD-lezers kennen uw organisatie van de enveloppen bij de krant. Heeft zo’n actie effect?

„Zeker. Wij doen dit nu voor de derde keer en het levert veel extra inkomsten op. De laatste keer zat er een ansichtkaart in de envelop waarop mensen een boodschap voor een patiënt konden schrijven. We kregen mooie reacties, zoals: „God houdt van je”, of: „Ik ben blij dat je deze hulp ontvangt.” Mensen leven zich echt in in de omstandigheden van een patiënt.”

Van der Wolf raakte 24 jaar geleden betrokken bij Mercy Ships. „Mijn vrouw en ik ervoeren beiden in gebed dat God tot ons sprak. We zagen een beeld van een groot, wit schip. Van Mercy Ships hadden we nog nooit gehoord, maar toen we in de krant een plaatje van de Anastasis zagen, het eerste schip van Mercy Ships, wisten we: dit is het.”

Acht jaar werkte Van der Wolf als communicatiemedewerker op het hoofdkantoor van Mercy Ships in de Verenigde Staten. In 2001 werd hij benoemd tot directeur in Nederland.

Wat was de mooiste ervaring in uw loopbaan?

„Die keer dat een klein meisje van twee of drie jaar in de ziekenzaal aan boord spontaan bij mij op schoot kroop. Ze vertrouwde me, al kende ze me niet. Dat is tekenend voor al onze patiënten. Ze bevinden zich in moeilijke situaties. Zijn verstoten, afgewezen door anderen. Als ze bij ons terechtkomen, ontdekken ze dat er mensen zijn die om hen geven. We laten hun zien dat ze, ondanks hun soms onaantrekkelijke uiterlijk, kostbaar zijn, geliefd door God. Dat verandert levens.”

In hoeverre bent u veranderd door dit werk?

„Allereerst heb ik geleerd dat het volgen van Gods roeping vreugde en motivatie geeft om mijn werk te doen. Hij wil dat ik Hem dien op deze plek. Daarnaast beoordeel ik mensen minder snel op hun uiterlijk. De maatschappij is gericht op schoonheid en stoot patiënten uit die er verminkt en misvormd uitzien. Aan boord heb ik ontdekt dat er achter een onaantrekkelijk uiterlijk een mens zit zoals jij en ik. Iemand die Gods liefde nodig heeft.”

Wat leert u van de patiënten?

„Om niet op te geven ondanks moeilijke omstandigheden, en te vertrouwen op God. Een Nigeriaanse jongen met een grote tumor aan zijn gezicht wilde een einde maken aan zijn leven. Toen kreeg hij een droom over een groot, wit schip. Daar zou hulp te vinden zijn. Hij zocht op internet en ontdekte Mercy Ships. Met het weinige geld dat hij had, ging hij op reis naar Guinee, waar het schip zou liggen. Toen hij daar aankwam, was het schip vertrokken. Hij trok verder naar Congo, van de hoofdstad naar de haven­stad. Uiteindelijk vond hij de Africa Mercy en onderging hij een operatie. Zo’n verhaal kunnen wij niet bedenken. God Zelf zette hem op het spoor van Mercy Ships.”

Mercy Ships krijgt een tweede schip. Hoe staat het met de bouw?

„Het is voor het eerst dat wij zelf een schip laten bouwen. Voorheen maakten we gebruik van een bestaand vaartuig. Dat was altijd behelpen. Er komen 6 operatiekamers op en 150 bedden. Over twee jaar zal het schip klaar zijn en vertrekken naar Afrika.”

Hoelang blijft het werk van Mercy Ships nog nodig?

„Uiteindelijk willen wij onszelf overbodig maken, maar voorlopig ziet het daar niet naar uit. De tien armste landen ter wereld bevinden zich in Afrika. Mocht de gezondheidszorg in die landen verbeteren, dan zijn operaties zoals wij die uitvoeren de sluitpost. Het werk van Mercy Ships blijft dus onmisbaar.”

Arjen van der Wolf

Arjen van der Wolf werd geboren op op 19 maart 1959 in Rijswijk. Na een studie natuur­wetenschappen aan de universiteit van Utrecht ging hij aan de slag als freelance programmamaker voor onder meer de Evangelische Omroep (EO). In 1992 werd hij samen met zijn gezin uitgezonden vanuit de gereformeerde kerk in Voorthuizen voor de medische internationale christelijke hulporganisatie Mercy Ships. Van 1993 tot 2001 werkte hij als communicatiemedewerker op het hoofdkantoor in Lindale (Texas) in de Verenigde Staten. In 2001 kreeg hij de leiding over Mercy Ships Holland. Als directeur is hij verantwoordelijk voor het werven van mensen, materialen en fondsen en het uitvoeren van het mediabeleid.

Het echtpaar Van der Wolf wordt financieel gesteund door sponsors.

Zie ook:

Mercy Ships bouwt aan tweede schip (RD.nl, 21-10-2015)

Mercy Ships heeft nieuw hospitaalschip (Reformatorisch Dagblad, 02-05-2007)

Varend hospitaal in Rotterdamse haven : Mercy Ships viert zaterdag jubileum (Reformatorisch Dagblad, 13-08-1998)

Anastasis even “thuis” in Rotterdam : Mercy Ships bezig met aankoop nieuw vlaggenschip (Reformatorisch Dagblad, 03-07-1998)

Varend ten strijde tegen hazelipjes (Reformatorisch Dagblad, 07-10-1994)