November was een roerige maand in Egypte. Niet alleen ging de bevolking voor het eerst sinds 2013 naar de stembus, het land kreeg ook te maken met een golf van geweld. Veel aandacht ging uit naar de nasleep van de ramp met de Russische Airbus boven de Sinaïwoestijn, op 31 oktober. Maar ook waren er bomaanslagen op een hotel in de kustplaats al-Arish en op een restaurant in Caïro. Bovendien lieten vier politieagenten het leven toen ze op 28 november in een buitenwijk van Caïro door onbekenden onder vuur werden genomen.

De onrust in de verkiezingsmaand is niet direct in verband te brengen met de situatie van christenen in het land. Afgaande op de verkiezingsuitslag waarbij 37 van de 568 zetels in handen kwamen van koptische christenen, lijkt het zelfs de goede kant op te gaan met christenen in Egypte. Immers: hoewel ze mogelijk zo’n 10 procent van de bevolking van Egypte vormen, waren kopten tot voor kort nauwelijks in het parlement vertegenwoordigd. Voor de verkiezingen van 2012 zaten er negen kopten in de volksvertegenwoordiging. Daarna waren er zeven koptische parlementariërs.

Nog nooit kwamen de kopten verder dan 27 zetels. Dat hoogtepunt werd bereikt in 1942. Daarna waren christenen in het parlement zelfs enige tijd afwezig. De laatste decennia bezetten minder dan tien christenen een plaats in de Egyptische volksvertegen­woordiging.

Dat de situatie van Egyptische christenen daarentegen niet rooskleurig is, bewijzen aanvallen en ontvoeringen. In november vielen vijf doden onder Egyptische christenen, waarvan twee onder Egyptische gastarbeiders in Libië (zie ”Bloedige novembermaand”). In alle gevallen wordt op z’n minst een religieuze component vermoed in de omstandigheden die een rol speelden bij de dood van de vijf.

Tijdens een VN-forum in Genève deze week vroegen leiders van de kopten om de afschaffing van islamitische blasfemiewetten in Egypte, die vaak misbruikt worden om christenen te vervolgen.

De koptische leiders waren in Genève bij een VN-forum over de rechten van minderheden. Ze stelden daarbij dat er na de Arabische lente in 2011 in Egypte een toename was van het aantal rechtszaken tegen christenen. Ook na de machtsovername door het leger, onder leiding van de huidige president Sisi, zijn er nog regel­matig nieuwe gevallen van christenen die om religieuze redenen worden aangeklaagd door moslims. Sisi staat echter niet vijandig tegenover kopten en gunt hun een plaats in Egypte.

Volgens Mina Thabet, een onderzoeker bij de Egyptische Commissie voor Rechten en Vrijheden, is er echter weinig politieke wil bij de Egyptische regering om de situatie van christenen in het land te verbeteren. „Sisi is conservatief. Hij geeft niet echt om de vrijheid van godsdienst”, aldus Thabet deze week in een interview met het blad Foreign Policy.

Bloedige novembermaand

Vijf Egyptische christenen lieten vorige maand het leven bij verschillende incidenten. Op 19 november werd een landeigenaar in de provincie Minya gedood door moslims. Een dag later kwam een rekruut in het leger onder verdachte omstandigheden om het leven. Op 26 november werd bekend dat twee Egyptische gastarbeiders in Libië zijn vermoord door islamisten. Op 29 november werd opnieuw een boer in de provincie Minya vermoord door moslims. De incidenten zijn gedocumenteerd door Eshhad, een onlineplatform dat religieus gemotiveerd geweld in Egypte inventariseert. Sinds augustus 2013 nam Eshhad meer dan 300 aanvallen op burgers waar. De slachtoffers zijn voor het merendeel christenen. Behalve de vijf doden registreerde Eshhad in november de ontvoering van een 17-jarig christenmeisje, de kidnapping van een koptische student, de beschieting op 12 november van een protestantse kerk in al-Haram en de ontvoering van een christelijke taxichauffeur.

Zie ook:

„We kunnen sinds val Morsi in Egypte weer vrijuit ademen” (RD, 5 september 2015)