Buitenland

„Vrede is geen alternatief voor jihad en verzet”

Sjeik Ahmed Yassin was niet in staat te lopen, kon nauwelijks zien en sprak met een zachte, hoge stem. Desondanks had de vanmorgen omgekomen geestelijk leider van de Palestijnse terreurbeweging Hamas een enorme invloed onder de Palestijnen en was hij verantwoordelijk voor de dood van tientallen Israëliërs.

Mr. Richard Donk
22 March 2004 10:54Gewijzigd op 14 November 2020 01:03
STAD - Sjeik Ahmed Yassin. - Foto EPA
STAD - Sjeik Ahmed Yassin. - Foto EPA

Een halfjaar geleden gingen duizenden aanhangers van Yassin de straat op in Gaza-stad en andere Palestijnse steden. De Hamas-leider ontsnapte toen ternauwernood aan de dood. Hij raakte slechts lichtgewond bij een Israëlische aanslag. De sjeik zwoer wraak.

Sindsdien heeft Israël er geen geheim van gemaakt dat Ahmed Yassin op de zwarte lijst stond. Maandagmorgen was Gaza opnieuw het toneel van massale Palestijnse demonstraties. Ditmaal om hun woede over de dood van Yassin te uiten en wraak voor zijn liquidatie te zweren. Israëlische raketten maakten in de vroege ochtend een einde aan het leven van de radicale sjeik.

Het leven van Yassin begon in 1938 in een vissersdorpje bij Ashkelon, aan de Middellandse Zee. Het plaatsje viel in die tijd nog onder Brits mandaat. Op tienjarige leeftijd maakte Ahmed de stichting van de staat Israël mee - de gebeurtenis die de Arabieren ”al-Naqba”, de Grote Ramp noemen. Samen met zijn familie vertrok hij naar de Gazastrook. Deze gebeurtenissen zouden de rest van zijn leven beïnvloeden en legden de kiem voor zijn radicale denkbeelden.

Twee jaar later raakte Yassin verlamd bij een partijtje voetbal in een vluchtelingenkamp. De rest van zijn leven zou hij voortaan in een rolstoel slijten. Zijn handicap weerhield de jonge Palestijn er echter niet van naar Caïro te reizen om daar aan de al-Azhar-universiteit te gaan studeren.

Al-Azhar stond bekend als broeinest van moslimfundamentalisme. Al snel kwam Yassin in aanraking met de verboden islamitische Moslim Broederschap. Hoewel hij uit geldgebrek al na een jaar uit de Egyptische hoofdstad terugkeerde, hadden de ideeën van de Broederschap zijn denkwijze voorgoed gestempeld. Yassin zwoer zijn leven in dienst van de islam te stellen. Voortaan predikte hij het compromisloze uitgangspunt dat Palestina geheel aan de moslims toebehoorde. Het land was „geheiligd voor toekomstige islamitische generaties” en geen enkele Arabische leider had het recht ook maar een centimeter van de grond af te staan.

Om zijn ideeën onder de Palestijnen ingang te doen vinden, doceerde Ahmed Yassin de vakken Islam en Arabisch in Gaza. Ook hield hij zich bezig met het oprichten van lokale afdelingen van de Moslim Broederschap. In de jaren zeventig begon hij een eigen fundamentalistische beweging, die zelfs enige tijd door Israël werd gesteund om tegenwicht aan de Fatah van Yasser Arafat te bieden.

Die steun zou niet lang duren. In 1984 verdween Ahmed Yassin voor het eerst achter Israëlische tralies wegens illegaal wapenbezit. Hij kwam een jaar later bij een gevangenenruil weer vrij, maar zijn gevangenschap had hem alleen maar radicaler gemaakt. Na het uitbreken van de eerste Palestijnse intifada, in 1987, richtte de verlamde sjeik de Islamitische Verzetsbeweging op. Het Arabische acroniem voor Islamitische Verzetsbeweging is Hamas, dat tevens ”IJver” betekent.

Hoewel Hamas zich ook bezighoudt met sociale projecten als woningbouw, onderwijs en gezondheidszorg, staat de organisatie vooral bekend als uiterst gewelddadige terreurbeweging die verantwoordelijk is voor talloze gruwelijke zelfmoordaanslagen op Israëlische bussen, markten en restaurants.

Twee jaar na de oprichting van Hamas arresteerde Israël Ahmed Yassin. Hij kreeg levenslang wegens het opdracht geven om twee Palestijnse collaborateurs uit de weg te ruimen - een praktijk die radicale Palestijnen veelvuldig toepasten. Ondanks zijn gevangenschap, groeide Yassin uit tot een belangrijk symbool van het Palestijns verzet, hoewel hij zich qua populariteit nooit met Yasser Arafat kon meten. Na acht jaar kwam de sjeik onverwacht weer op vrije voeten. Twee Israëlische agenten pleegden in 1997 een mislukte aanslag op een Hamas-leider in Jordanië. Om de diplomatieke plooien glad te strijken, was Israël gedwongen Yassin te laten gaan. De fundamentalistische terroristenleider kreeg een feestelijk onthaal in Gaza-stad.

Sinds de vrijlating van Yassin is het Israëlisch-Palestijns conflict steeds verder in de neerwaartse spiraal geraakt. Het ene na het andere vredesplan verdween in de prullenmand, terwijl het aantal zelfmoordaanslagen en vergeldingsacties alleen maar toenam. De meeste van de terroristische acties kwamen voor rekening van Hamas. Begin dit jaar kondigde de Israëlische minister van Defensie dan ook aan dat Yassin „ten dode opgeschreven was.” Enkele maanden later zijn de woorden van de bewindsman bewaarheid.

Af en toe liet de compromisloze Ahmed Yassin zich ook verzoenend uit. Zo stelde hij diverse malen voor een tijdelijk bestand in acht te nemen als Israël zich uit de Palestijnse gebieden terugtrok en de nederzettingen ontruimde. Desondanks benadrukte hij keer op keer dat zijn uiteindelijke doel was de Joodse staat van de kaart te laten verdwijnen. „Het zogenaamde vredespad leidt niet naar vrede en is geen alternatief voor jihad en verzet”, aldus een veel geciteerde uitspraak van Yassin.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer