Hayo Boerema: Messiaen is na Bach de grootste componist

Volgens Boerema springt Messiaen (1908-1992) als componist eruit. „Vooral als je hem beschouwt vanuit het hele palet, dus ook zijn orkestwerken. Voor orgel heb je Bach en Messiaen, dan een hele tijd niks, en vervolgens komen componisten als Widor, Franck en Vierne.”

De Rotterdamse organist zegt affiniteit te hebben met de muziek van Messiaen. „Mijn leermeester Lemckert heeft me enthousiast gemaakt voor die muziek. Sindsdien speel ik graag en veel Messiaen.” Bijkomend voordeel is dat hij in de Laurenskerk het grote Marcussenorgel ter beschikking heeft. „Messiaen schrijft vaak heel specifieke combinaties voor, die je op Nederlandse orgels maar zelden kunt uitvoeren. Hier in Rotterdam klinkt deze muziek fantastisch, alsof het orgel ervoor gebouwd is.”

Het complete orgeloeuvre van de Franse componist is niet vaak op cd vastgelegd. In Nederland deed alleen Willem Tanke dat eind jaren 90. Hij maakte in de kathedrale Bavo in Haarlem acht cd’s; de box kwam in 2007 bij Brilliant Classics opnieuw uit. Waarom organisten zich niet aan een integrale wagen? Boerema: „Het is veel, en het is moeilijke muziek. Er is ook geen groot publiek voor. De meeste organisten beperken zich tot losse delen. Ook financieel is het een hele onderneming, omdat de rechten op deze muziek nog niet zijn verlopen.”

Volgens hem schreef Messiaen zijn muziek vanuit „een diep geloof”, dat hij op „onnavolgbare wijze” wist te verklanken. „Die klank is vaak abstract: langzame bewegingen, akkoorden die lang blijven liggen, klanklandschappen die over elkaar heen schuiven. Vaak ook heel beeldend. Bovendien is hij altijd bezig met lofprijzing: ofwel extatisch, ofwel met grote ingetogenheid. Voor lijden had Messiaen geen talent.”

Voor de eerste cd speelde Boerema ”La Nativité du Seigneur”, negen meditaties bij het kerstverhaal. „Het is het meest bekende en populairste stuk. Hopelijk geeft dat een goede start. Bovendien heb ik het in mijn vingers omdat ik het vorig jaar hier in Rotterdam heb uitgevoerd.”

Ieder halfjaar wil Boerema een cd laten uitbrengen, zodat eind 2018 de zevende en laatste cd verschijnt. „Daarop wil ik het ”Livre du Saint Sacrement” spelen, het laatste orgelwerk dat Messiaen schreef. Een mooie afsluiting.”

Op elke cd komt ook een improvisatie van Boerema zelf, geïnspireerd op de ideeën van Messiaen. „Een idee van opnameman Aad van der Waal. Ik vond het wel mooi. Messiaen was zelf een begenadigd improvisator, veel stukken ontstonden op die manier. Bij ”La Nativité du Seigneur” heb ik op de geloofsideeën die daarin naar voren komen door middel van een symfonisch gedicht mijn eigen visie gegeven.”

Hayo Boerema: Messiaen is na Bach de grootste componist

Muziek

RD.nl in uw mailbox?