Het was historische grond in de kerk van Fort Blauwkapel, bij Utrecht. Hier werd Gunning op 22 januari 1854 bevestigd als hervormd predikant.

Enige weemoed is er wel, vertelt dr. Lieuwe Mietus, bestuurslid van de Stichting Heruitgave Oudere Ethische Theologie en bezorger van het werk van Gunning. „Maar we zijn vooral blij dat het project gelukt en afgerond is.”

Actualiteit

De stichting werd in 1995 opgericht om de werken van de geestelijke vaders van de ethische theologie uit te geven, D. Chantepie de la Saussaye (1818-1874) en J. H. Gunning jr. (1829-1905). Dr. Mietus: „In de toenmalige Hervormde Kerk bestond de ethische theologie niet meer. De oprichters van de stichting, prof. dr. H. W. de Knijff, dr. F. G. M. Broeyer en dr. Henri H. Veldhuis, zagen echter de actualiteit van een christocentrische theologie die in de negentiende eeuw een alternatief bood tegenover het modernisme en het leerstellig orthodoxisme van Kuyper dat uiteindelijk leidde tot een kerkscheuring in 1886, de Doleantie.”

Vooral Gunning is later van grote invloed geweest op hervormde theologen als O. Noordmans, K. H. Miskotte, A. A. van Ruler, J. M. Hasselaar en E. Beker.

Mietus vond dat het niet goed zou zijn als Gunning ontbrak in de rij van verzamelde werken van Nederlandse theologen uit de negentiende en twintigste eeuw. „Noordmans en Miskotte waren al voorgegaan en met een nagenoeg complete uitgave. Chantepie de la Saussaye is in 2003 voltooid en Van Ruler begon vanaf 2007 te verschijnen in prachtige delen. De uitgaven van De la Saussaye en Gunning moesten een representatieve serie worden. Voor De la Saussaye was dat gemakkelijker dan voor Gunning, die veel meer had geschreven en waar men streng moest selecteren.”

Het samenstellen van de lijst met 53 titels van Gunning was daarom een belangrijke taak van het stichtingsbestuur, waarin prof. dr. J. Muis en prof. dr. N. W. den Bok sinds 2008 zitting hebben gehad.

Spinoza

Het derde en laatste deel is gewijd aan denkers en dichters. Vooral de Portugees-Joodse filosoof Spinoza neemt een belangrijke plaats in. Mietus: „Spinoza was voor Gunning een hartenzaak waar hij zijn leven lang mee bezig is geweest. In Gunnings tijd was Spinoza al een seculiere heilige en dat is hij in deze tijd helemaal geworden. We hopen dat met dit culturele deel ook een specifieke groep geïnteresseerden aangeboord kan worden.”

De actualiteit ervan ligt daarin dat Gunning wijst op het menselijke tekort en de onvolmaaktheid als gevolg van de zonde, waarop hij het antwoord zoekt in de christelijke openbaring, aldus Mietus. „Hij brengt God in de cultuur ter sprake daar waar men het woord God niet automatisch in de mond neemt, maar waar men wel bezig is met fundamentele levensvragen, zoals die met name naar voren komen in de literatuur en kunst. Gunning laat zien dat ieder mens in zijn geweten beseft dat er dingen in zijn leven niet kloppen en dat de dood het meest ongerijmde is voor degene die zonder God en Christus leeft.”

Dr. Mietus hoeft nog niet met 
de armen over elkaar te gaan zitten. Hij gaat dr. A. de Lange helpen diens biografie over 
Gunning af te maken. Dat wordt het tweede deel van een uit-
gave waarvan het eerste deel 
al in 1995 verschenen is.

Is niet overwogen om de stichting te handhaven en bijvoorbeeld ook jongere ethische theologen uit te geven?

„Toen de stichting op 5 april 1995 werd opgericht, was blijkens de stichtingsakte in het bijzonder de heruitgave van werk van Chantepie de la Saussaye en Gunning het doel. De jongere andere vertegenwoordigers van de ethische theologie vormen een erg brede en uiteenlopende groep, van dichter N. Beets tot ‘jongere’ ethische theologen als de oudtestamenticus J. J. P. Valeton jr., de godsdienstwetenschapper P. D. Chantepie de la Saussaye en de systematische theoloog Is. van Dijk. Financieel zou het een te grote investering zijn geworden om werken van deze ethische vertegenwoordigers uit te geven. We zijn gewoon blij dat het project in samenwerking met uitgeverij Boekencentrum voltooid kon worden en dat we nu een representatieve uitgave hebben kunnen realiseren van theologen die nog volop actueel zijn in deze tijd.”