Met Mohammed VI kun je zakendoen. Dat is althans de ervaring van veel regeringen in het Westen met de Marokkaanse koning. Vorige maand nog tipten de Marokkaanse inlichtingendiensten Frankrijk wie er verantwoordelijk was voor de aanslagen in Parijs. Als gevolg daarvan werd Abdelhamid Abaaoud, het Belgisch-Marokkaanse brein achter de terreur, in een Parijse voorstad gedood.

Een van de eerste dingen die Mohammed VI daarna deed, was zijn inlichtingendienst feliciteren met de snelle actie. De dienst verrichtte volgens de koning „inspanningen die Marokko eren”, maakten bronnen rond het paleis bekend.

De Marokkaanse koning deed meer. In de nasleep van de aanslagen ging hij bij de Franse president Hollande op bezoek. Hollande bedankte de koning voor zijn steun.

Stabiele kracht

Het is hoe het Westen deze koning al jaren kent: als een stabiele, betrouwbare kracht in de bestrijding van terrorisme. Dat is ook hard nodig, want opmerkelijk veel terroristen hebben een Marokkaanse achtergrond. Aan Mohammed VI ligt dat niet. Ook in eigen land bestrijdt hij terroristen te vuur en te zwaard.

Maar niet alleen de harde bestrijding van terreur maakt dat Mohammed VI populair is in binnen- en buitenland. De koning hervormde bijvoorbeeld ook het islamitische familierecht. Het kwam de positie van vrouwen in Marokko ten goede, al zeggen critici dat de hervormingen nog best iets verder hadden mogen gaan.

Jaren van Lood

In elk geval is dit soort maat­regelen een hele stap voorwaarts in vergelijking met de vader van Mohammed VI. Dat was koning Hassan II, die tot zijn dood in 1999 op de troon zat. Dat was geen lieverdje, vinden veel Marokkanen – al wordt het niet altijd openlijk gezegd. Onder Hassan II, tijdens de zogenoemde ”jaren van lood”, kon de bevolking rekenen op terreur en willekeur.

Illustratief daarvoor is het in het Westen bekend geworden verhaal van de familie Oufkir. Gezinshoofd Mohamed Oufkir had hoge functies aan het hof, maar viel in ongenade en kwam om het leven. Moord of zelfmoord – helemaal opgehelderd is het nooit. De rest van het gezin werd afgevoerd naar een geheime gevangenis in de Sahara en kwijnde daar jarenlang weg.

Ook de bevolking van het noordelijke Rifgebergte, waar de overgrote meerderheid van de Nederlandse Marokkanen vandaan komt, had veel te lijden onder Hassan II. Militairen traden keihard op en er zijn verhalen van verkrachtingen en mishandelingen door het leger van Hassan II.

Maar zoon Mohammed VI, sinds 1999 aan de macht in het Noord-Afrikaanse land, was een belofte. Een wind van vernieuwing waaide vanuit het paleis in Rabat over het hele land. Al meteen na zijn aantreden ging hij in gesprek met de diverse bevolkingsgroepen en religies die Marokko rijk is, waar­onder ook de christelijke. Marokko werd het lichtende voorbeeld voor de Arabische wereld.

Snelle sportauto’s

Dat Mohammed VI blijk gaf van een voorliefde voor snelle sportauto’s, jetski’s en maatpakken gaf zijn populariteit een extra zetje. ”Koning Cool”, noemde tijdschrift Time hem in 2006. ”M6”, is een andere bijnaam. Dat staat niet alleen voor Mohammed VI, maar verwijst ook naar een sportief automodel van BMW.

Toch is het enthousiasme niet meer zo groot als in de jaren na zijn aantreden. Ook Mohammed VI heeft laten zien dat hij de touwtjes graag strak in handen houdt. Wie te veel kritiek op hem levert, voelt dat. Zo werd in het verleden regelmatig de totale oplage van opiniebladen in beslag genomen omdat er te kritisch over hem werd geschreven.

Ook richting christenen was de houding vanuit het hof niet altijd zo begripvol als het bij zijn aantreden leek. In 2010 werden tientallen buitenlandse christenen het land uitgezet omdat ze zich schuldig zouden maken aan „proselitisme.” Binnenlandse christenen werden stelselmatig verhoord.

Arabische opstanden

In 2011 was voor veel Marokkanen de maat vol. De Arabische opstanden grepen om zich heen en kregen, kortstondig, ook vat op Marokko. Demonstraties tegen de macht van de koning waren het gevolg.

Maar Mohammed VI pakte het slim aan. Hij kondigde hervormingen aan die, nota bene, zijn eigen macht inperkten – al ging die inperking niet zover. De voorstellen bereikten echter het doel: de bevolking bleef rustig en de Arabische opstanden gingen verder langs Marokko heen.

Dat komt ook omdat een Marokkaan niet graag opstandig is tegen zijn vorst. Was die vorst een gewone heerser zoals Bashar al-Assad in Syrië, dan lag dat anders. Maar Mohammed VI is niet zo gewoon, vinden veel Marokkanen. Hij is een Alaoui, een regelrechte afstammeling van de islamitische profeet Mohammed.

Mohammed VI is daarmee automatisch leider van alle gelovigen – wat zijn autocratische manier van regeren heel wat makkelijker maakt. Want opstaan tegen de koning is één ding, maar opstaan tegen de wettige leider der gelovigen, dat doe je niet zomaar in Marokko.

Personalia

Koning Mohammed ben Hassan el-Alaoui van Marokko werd in 1963 in Rabat geboren. Hij zit sinds 1999, toen zijn vader koning Hassan II stierf, op de troon. De dynastie van de Alaoui’s regeert Marokko al sinds de 17e eeuw.

Mohammed VI studeerde onder meer in Frankrijk. Hij trouwde in 2002 met Salma Bennani, een vrouw die –opmerkelijk– niet uit de hoogste kringen van het land afkomstig was. Het paar heeft twee kinderen: kroonprins Moulay Hassan (2003) en prinses Lalla Khadija (2007).