De Franse voorsteden hebben vaak een dubieuze reputatie. Met enige regelmaat komt het tot gewelddadige confrontaties tussen jongeren en de politie. Drugshandel en andere vormen van criminaliteit floreren er.

„Na de heftige aanslagen in Parijs, proberen mensen hun angst te temmen en het geweld te duiden. Ze gaan op zoek naar de daders en naar de plek waar zij vandaan komen. Het verhaal over geweld in de voorsteden doet al decennialang de ronde, dus het is ook wel begrijpelijk dat men naar de banlieues wijst”, legt drs. Luuk Slooter uit. Hij is als docent verbonden aan het Centre for International Conflict Management and Analysis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Volgende maand promoveert hij op een onderzoek naar geweld in de Franse banlieues.

Maar dat verband is volgens u niet terecht?

„Nee, jihadisme is een andere vorm van geweld die de banlieues overstijgt. Jihadisten zijn niet lokaal verankerd, maar verplaatsen zich juist en trekken door heel Europa. Er komen wel extremisten uit de voorsteden, maar niet exclusief. Kijk naar de aanslag op Charlie Hebdo. De twee daders kwamen niet uit de banlieues. Er radicaliseren ook veel mensen buiten de voorsteden.”

Als je Molenbeek als banlieue van Brussel beschouwt: daar komen toch wel veel jihadisten vandaan.

„Dat klopt. Maar dan nog vind ik dat je dat niet kunt toeschrijven aan een hele wijk. Het heeft ook een enorme impact op de andere inwoners, die zich vaak toch al gestigmatiseerd en gediscrimineerd voelen.”

Is er dus sprake van een zelfversterkend effect?

„Dat is mogelijk. Als al tientallen jaren het beeld bestaat dat de voorsteden een gevaarlijke plek zijn, dan wordt de koppeling met radicalisering snel gemaakt. Terwijl veel mensen een gewoon bestaan proberen te leiden. Het beeld dat de banlieues ”no go areas” zijn is overdreven. De politie komt er gewoon. Dat er problemen zijn is evident. Er is een hoge werkloosheid en veel armoede, er is criminaliteit. Anderzijds voelen veel jongeren zich niet begrepen. Dit etiket van terrorisme erop plakken maakt het mogelijk alleen maar negatiever.”

U heeft voor uw onderzoek een aantal maanden in de beruchte Cité des 4000 Sud gewoond. Wat zag u daar van radicalisering?

„Die radicalisering onttrekt zich natuurlijk deels aan de waarneming. Ik heb mijn onderzoek voornamelijk op straat uitgevoerd, maar ik ben daar geen extreem gelovige of radicale mensen tegengekomen. Inwoners van de banlieues zijn zelf ook vaak verbaasd als blijkt dat die radicalisering zich bij hen om de hoek heeft afgespeeld.”