Het zijn „heel verkennende gesprekken”, reageerde minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken woensdag. Er is alleen nog maar op ambtelijk niveau tussen de landen gesproken. Wel is het al meermaals in het kabinet aan de orde geweest, meldden bronnen.

Er wordt binnen het kabinet ook gekeken naar het afkondigen van een asielquotum, als de samenwerking tussen de vijf landen niets oplevert. Zo’n quotum zou inhouden dat er een maximaal aantal asielzoekers wordt toegelaten tot de opvang in Nederland.

De kwestie zou moeilijk liggen in de coalitie. VVD-fractieleider Halbe Zijlstra uitte zich positief. De PvdA liet weten dat er moet worden nagedacht over alternatieven als de EU er niet in slaagt zijn buitengrenzen beter te bewaken. Maar een plafond voor asielzoekers vindt de partij lastig.

Minister Koenders wil van een ‘mini-Schengen’ zeker niet spreken, verwijzend naar het Verdrag van Schengen over controlevrij reizen in 26 landen. De betrokken landen willen Schengen juist behouden, zei hij. Door de toestroom van vluchtelingen deze zomer staat dit systeem onder zware druk.

De vijf gelijkgezinde landen willen maatregelen die eerder al in Brussel zijn genomen om het aantal migranten te beperken, „versnellen en versterken”. Ze willen volgens Koenders voorkomen dat lidstaten afzonderlijk maatregelen nemen tegen vluchtelingen en daarmee andere landen verrassen.

De hoop is volgens ingewijden dat de maatregelen ertoe leiden dat andere landen ze ook gaan overnemen en er weer eenheid van beleid in de EU ontstaat. Het kan gezien worden als een drukmiddel om de andere lidstaten aan de afspraken te houden.

Volgende maand komen de ministers van Justitie van de EU bijeen om over het Verdrag van Schengen te praten.