Hoewel de inmiddels demissionaire regering van de Spaanse premier José Maria Aznar lang heeft volgehouden dat de ETA de aanslagen in treinen in Madrid had gepleegd die vorige week aan 200 mensen het leven hebben gekost, zijn de meeste mensen er inmiddels van overtuigd dat ze het werk van al-Qaida zijn geweest, zeker nadat zondag een video opdook waarin iemand namens al-Qaida de verantwoordelijkheid opeist. Volgens deze figuur waren de aanslagen bedoeld om Spanje te straffen voor zijn steun aan de door de VS begonnen oorlog tegen Irak.

Straw zei dat er mensen zijn die zichzelf ervan hebben overtuigd dat de aanslagen van 11 september 2001 hebben plaatsgevonden ná de oorlog tegen Irak van 2003. Ook zijn zij vergeten, zei hij, dat al-Qaida in 1993 al betrokken was bij de eerste aanslag op het WTC in New York en bij de aanslagen op de Amerikaanse ambassades in Afrika in 1998, waarbij honderden doden vielen.

Straw zei ervan overtuigd te zijn dat al-Qaida zal doorgaan -en ook zonder de oorlog in Irak zou zijn doorgegaan- „tot zij met harde hand worden gestopt.” De minister waarschuwde dat landen die zich niet achter de oorlog in Irak hebben gesteld niet moeten denken dat zij immuun zijn voor aanslagen door al-Qaida of andere organisaties van moslimextremisten. „De waarheid over deze fanatici is dat wie niet 100 procent achter de terroristen staat, wordt beschouwd als 100 procent tegen hen”, zei hij. „Niemand moet geloven dat hij zich op de een of andere manier kan onttrekken aan de oorlog tegen het islamitisch terrorisme.”

In Duitsland, een van de tegenstanders van de oorlog in Irak, maar wel prominent betrokken bij de Amerikaanse antiterreurcampagne in Afghanistan, was het nieuws dat de aanslagen waarschijnlijk toch door al-Qaida zijn gepleegd aanleiding tot verscherping van de veiligheidsmaatregelen in sommige deelstaten. De CSU-minister van Binnenlandse Zaken van Beieren, Günther Beckstein, zei dat de regering in Berlijn behalve veiligheidsmaatregelen ook wettelijke maatregelen moet treffen. De asielwetgeving moet zo worden veranderd dat allochtonen die bijvoorbeeld trainingskampen in Afghanistan hebben bezocht of handleidingen voor het maken van bommen downloaden, het land kunnen worden uitgezet. Daarnaast moet het leger bij de bescherming van de binnenlandse veiligheid kunnen worden ingezet, zei Beckstein.

De CDU-minister van Binnenlandse Zaken van Hessen, Volker Bouffier, maakte extra veiligheidsmaatregelen bekend, maar waarschuwde voor doorslaan en paniek.