Koningsgezin bezoekt China
Vorige week bezocht de Chinese president een Europees vorstenhuis. Nu is hij zelf gastheer. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima begonnen zondag aan een staatsbezoek in de Volksrepubliek.
Voorafgaand aan alle plichtplegingen hield het koningsgezin een paar dagen vakantie in China. De Tweede Kamerfracties van SP en D66 vonden dat niet zo handig. „Het wordt lastig als je eerst vrolijk vakantie viert in China en dan tijdens het staatsbezoek zegt: O ja, nu ik hier toch ben, over de mensenrechten krijgen we veel klachten”, zei SP-Kamerlid Van Bommel. Hij stelde er vragen over aan minister Koenders van Buitenlandse Zaken.
Die neemt overigens ook deel aan het staatsbezoek, dat donderdag eindigt. De staatssecretarissen Dijksma (Economische Zaken) en Van Rijn (Volksgezondheid) zijn er eveneens bij, want koninklijke bezoeken aan het buitenland gaan steevast gepaard met uitgebreide missies om zo veel mogelijk contacten te leggen en handelsverdragen af te sluiten.
„De situatie van de mensenrechten is in China de afgelopen twintig jaar niet zó slecht geweest”, zei Eduard Nazarski, directeur van Amnesty Nederland, voorafgaand aan het bezoek. Sinds juli zijn bijvoorbeeld meer dan 245 advocaten het doelwit geworden van politieacties. „Mensen zijn echt bang, mensen verdwijnen, en wij noch hun familie weten waar ze zijn. Voor die Chinezen is het daarom heel belangrijk dat Nederland bij dit staatsbezoek naar buiten treedt over de mensenrechten en de rechtsstaat.”
In een campagne van Amnesty voorafgaand aan het bezoek deed de Chinese mensenrechtenadvocaat Teng Biao in een tv-spotje een rechtstreekse oproep aan de koning: „Ik hoop dat u, majesteit, de Chinezen kan vertellen dat iedereen die voor gerechtigheid strijdt op steun van Nederland kan rekenen.” Daarmee verwees hij naar woorden die de koning vorige maand gebruikte in zijn toespraak tot de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York.
Voorbereid
Het is het zesde staatsbezoek van het koningspaar in nog geen anderhalf jaar tijd, na Polen, Japan, Zuid-Korea, Denemarken en Canada.
De koning en de koningin doen niets onvoorbereid. Eind september waren ze op de Universiteit Leiden aanwezig bij de bijeenkomst ”China in Nederland” en ontmoetten daar vertegenwoordigers uit bedrijfsleven, wetenschap, cultuur en media die actief betrokken zijn bij de samenwerking tussen beide landen.
In maart vorig jaar bracht de Chinese president Xi Jinping een staatsbezoek aan ons land. Dat viel samen met de nucleaire top in Den Haag waar hij aanwezig was. Xi Jinping nodigde de monarch en zijn vrouw toen uit voor een officieel bezoek aan China.
Het was de eerste keer dat een Chinese president Nederland bezocht. Het was meteen ook het eerste inkomende staatsbezoek voor koning Willem-Alexander en koningin Máxima, die Xi en zijn echtgenote Peng Liyuan op Schiphol verwelkomden. De president bezocht in de volgende dagen ook België, Frankrijk en Duitsland.
Xi nam zo’n 200 bedrijven in zijn kielzog mee. Datzelfde aantal neemt nu deel aan het bezoek aan China.
Bezoek afgezegd
Ook andere leden van het Nederlandse koningshuis kwamen in China. Prins Bernhard bezocht het immense land voor het Wereld Natuur Fonds. Beatrix kwam er in mei 1977 als prinses. In april 1999 ging ze als koningin. Het was de eerste keer dat Peking een regerende Nederlandse vorst ontving. Ze hield tijdens het achtdaagse bezoek overigens geen enkele toespraak. Het bezoek stond in 1989 al gepland, maar was toen op het laatste moment afgezegd vanwege de onrust in de Chinese hoofdstad, waar protesten op het Plein van de Hemelse Vrede in bloed werden gesmoord. Er kwamen 3000 mensen om het leven.
Koningin Máxima was in november vorig jaar ook al in China, toen vanwege haar functie bij de Verenigde Naties. Zij en haar man zijn deze week niet de enige Europese ‘royals’ in Azië. De Deense koningin Margrethe en prins-gemaal Henrik reisden woensdag naar Indonesië voor een staatsbezoek. Het is de eerste keer sinds de Indonesische onafhankelijkheid dat er een Deens staatsbezoek plaatsheeft.
Bedreigde dieren
De Chinese president en zijn vrouw werden vorige week onthaald in Londen. De Britse koningin Elizabeth en haar man ontvingen hem op Buckingham Palace. Het staatsbezoek was sinds 2005 het eerste dat een Chinese leider aan Groot-Brittannië bracht.
Prins Charles ontmoette de president wel, maar ontbrak bij het staatsbanket. Volgens het paleis had hij rust nodig, maar Britse commentatoren denken dat Charles het diner boycotte uit loyaliteit met zijn vriend, de dalai lama, en diens strijd voor een vrij Tibet. China gaf aan zich niet beledigd te voelen door de afwezigheid van de kroonprins.
Prins William hield een pleidooi om een einde te maken aan het gebruiken van bedreigde diersoorten voor het vervaardigen van onder meer traditionele medicijnen. Zijn toespraak werd rechtstreeks uitgezonden op de meest bekeken televisiezender van China. Nu is het afwachten in hoeverre koning Willem-Alexander aandacht zal besteden aan bedreigde mensen, en of dat ook zo veel mensen bereikt.
