Buitenland

Hitler, de grootmoefti en de Holocaust

JERUZALEM. Was de Palestijnse grootmoefti van Jeruzalem aanjager van de Holocaust? De Israëlische premier Benjamin Netanyahu rakelde woensdag een oude discussie op toen hij zei dat het plan om de Joden uit te roeien nazidictator Hitler door de moslimleider is ingefluisterd.

L. Vogelaar
22 October 2015 17:27Gewijzigd op 15 November 2020 22:45
Grootmoefti Haj Amin al-Husseini (l.) in gesprek met Hitler. beeld Wikimedia / Bundesarchiv
Grootmoefti Haj Amin al-Husseini (l.) in gesprek met Hitler. beeld Wikimedia / Bundesarchiv

Daarmee wilde Netanyahu overigens Hitlers schuld op geen enkele wijze verkleinen, beklemtoonde hij woensdag nog even voordat hij in het vliegtuig naar –nota bene– Berlijn stapte. Daar voerde hij besprekingen met de Duitse bondskanselier Merkel en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Kerry.

Volgens de Israëlische premier is het echter absurd om de rol van grootmoefti Haj Amin al-Husseini te ontkennen. „Daar is overvloedig bewijs van.” Hij citeerde Dieter Wisliceny, de plaatsvervanger van Eichmann. Die getuigde in juli 1946 in Neurenberg: „De moefti was een van de initiatoren van de systematische vernietiging van de Europese Joden en hij was een medewerker en adviseur van Eichmann en Himmler in de uitvoering van dit plan.” Husseini was volgens hem „een van Eichmanns beste vrienden en had hem constant aangespoord om de vernietigingsmaatregelen te versnellen.”

De uitspraken van de premier kwamen hem op kritiek van de oppositie en zelfs uit zijn eigen kabinet te staan. De vooraanstaande Palestijnse functionaris Saeb Erekat zei dat „Netanyahu Palestijnen zo intens haat dat hij bereid is Hitler vrij te pleiten van de moord op 6 miljoen Joden.”

Nieuw is Netanyahu’s stelling niet. In 2012 noemde hij in een speech in de Knesset de moefti ook al „een van de hoofdarchitecten van de Endlösung.”

Duitsland had meer dan een half miljoen Joden laten vertrekken. Velen gingen naar Palestina, en daar zat de grootmoefti niet op te wachten, zo maakte hij Hitler duidelijk.

De arabist Hans Jansen schreef dat Hitler na afloop van de bespreking met de grootmoefti aan Reinhard Heydrich opdracht gaf om binnen tien dagen een werkgroep bijeen te roepen om een definitieve oplossing voor het Joodse probleem voor te bereiden. De volgende dag nodigde Heydrich dertien hooggeplaatste nazi’s uit om op 9 december in 
de Berlijnse voorstad Wannsee bij elkaar te komen. Omdat de Japanse aanval op Pearl Harbor 
de aandacht opeiste, werd die bijeenkomst echter uitgesteld.

Nazi-jager Simon Wiesenthal bekritiseerde de westerse mogendheden omdat ze uit angst voor de Arabieren in het Midden-Oosten de moefti niet door het Neurenbergtribunaal lieten berechten.

Besluit

Historici verschillen van mening over het tijdstip waarop het besluit tot de Holocaust is genomen. Volgens Christopher Browning werd in juli 1941 besloten de Russische Joden te vernietigen en in oktober dat ook alle overige Joden moesten worden vermoord. Christian Gerlach stelt echter dat Hitler het besluit bekendmaakte op 12 december 1941 tijdens een toespraak tot functionarissen van zijn partij. Hoe deze waanzin moest worden uitgevoerd, werd besproken tijdens de Wannseeconferentie op 20 januari 1942.

Te midden van deze gebeurtenissen had Husseini’s gesprek met Hitler plaats op 28 november 1941, maar de eerste vernietigingskampen waren toen al in gebruik genomen.

De moefti was naar Duitsland gevlucht na een mislukte opstand in Irak. Hitler wilde het Midden-Oosten veroveren, de grootmoefti tot leider van de Arabische wereld uitroepen en de Joden in het gebied verdelgen. Husseini raakte bevriend met SS’er Eichmann, die hem bij die laatste klus moest helpen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer