Een kerk die voor 100 procent uit autochtone Nederlanders bestaat? Dat is problematisch, zegt ds. Güvener. „Ongeveer een op de twintig Nederlanders is moslim. Dan moet er ook in de kerken een op de twintig mensen een moslim­achtergrond hebben.”

In zijn eigen kerk, een groeiende protestantse gemeente in de Koerdische stad Diyarbakir in het zuidoosten van Turkije, is dat percentage veel hoger. Ds. Güvener was ooit zelf moslim. Zijn gemeente bestaat uit aller­lei verschillende etniciteiten.

Die mix helpt de gemeente om midden in de samenleving te staan, zei de predikant deze week op een bijeenkomst van stichting Evangelie & Moslims in Amersfoort. „Doordat er ook mensen onder ons zijn die ooit bij een radicale islamitische groepering zaten, zal die groepering ons minder snel aanvallen. Men kent elkaar; men heeft familie in het andere kamp. Dat zorgt voor terughoudendheid om de ander iets aan te doen.”

Dat geldt in Nederland ook, zegt ds. Güvener. „Zorg ervoor dat er gelovigen in jullie kerken zijn die ooit moslim waren. Wees een kerk uit alle etniciteiten, zoals op de pinksterdag. Als we ons laten leiden door angst en ons terugtrekken, zie ik geen toekomst.”

U benadrukt steeds dat christenen niet bang moeten zijn voor de radicale islam. Velen zijn het wel.

„Toen er jaren geleden in de Turkse stad Malatya drie christenen werden vermoord, zijn er veel mensen van hun geloof afgevallen. Maar in onze stad, Diyar­bakir, zelfs niet één. Waarom niet? Omdat we die dag met z’n allen naar Malatya zijn gegaan. We hebben meegeholpen met het organiseren van de begrafenis van deze drie christenen. En we werden niet aangevallen. Als je van een afstand toekijkt, ben je bang. Maar als je actief bent, als je contacten maakt met moslims, dan zul je zien dat er niets is om bang voor te zijn.”

Intussen wordt u wel bedreigd.

„Natuurlijk.”

Niets om bang voor te zijn, dus.

„Jawel, maar ik zet me daaroverheen. Ik laat me niet door de angst verlammen. Ik heb mijn familie en sommige van mijn kinderen zijn nog klein. Maar al zou ik naar het allerveiligste land ter wereld gaan, dan nog zou mijn angst mij achtervolgen als ik die niet overwin.”

Het aantal vluchtelingen dat naar Nederland komt, is een fractie van de honderdduizenden in Turkije. Heeft u tips voor de kerken hier?

„Die staan in Mattheüs 25. Ik was hongerig, en jullie hebben Mij gevoed. Ik was in de gevangenis, en jullie hebben Me opgezocht.”

Maar, zeggen sommigen dan, ze bedreigen onze christelijke cultuur.

„Bij sommige culturen in het Midden-Oosten, ook de christelijke, constateer ik dat het bewaren van hun cultuur het allerbelangrijkst is geworden. Dat is een vorm van afgoderij. Onze Heere heeft nergens in de Bijbel gezegd dat we onze cultuur moeten bewaren. Dus dat moeten we ook niet doen. Dat betekent niet dat je een andere cultuur zomaar klakkeloos moet aanvaarden. Dat vrouwen een tweederangspositie hebben, hoef je niet te accepteren. Maar je mag openstaan voor het goede in een andere cultuur.”

Ds. Güvener gaat op de grond zitten, legt zijn Bijbel voor zich neer en legt zijn voeten erop. „Ik zie christenen soms dit doen. Dat kan dus echt niet voor iemand uit het Midden-Oosten. Dat doe je niet met de woorden van God. Wil je het Evangelie delen met mensen uit het Midden-Oosten, dan moet je ook bereid te zijn af te dalen naar hun cultuur.”