Om de leefomstandigheden van de enorme hoeveelheid Syrische en Iraakse vluchtelingen in het land te verbeteren stelt de EU tot 1 miljard euro beschikbaar. Met een deel van dit geld worden onder meer zes grote nieuwe asielcentra in Turkije neergezet. Met Europees geld kunnen de vluchtelingen daar eten, onderwijs en gezondheidszorg krijgen.

Het plan moet voorkomen dat nog meer vluchtelingen uit Syrië naar Turkije komen en vervolgens doorreizen naar de EU. Voor degenen die al in Turkije zijn wordt meer noodhulp beschikbaar gesteld. De uitvoering van het actieplan zou direct van start kunnen gaan, zo liet de Europese Commissie dinsdag weten.

Turkije belooft meer werk te maken van de registratie en integratie van vluchtelingen en asielprocedures af te ronden, zo staat in het voorstel. Verder voorziet het actieplan in directe terugkeer van migranten van wie duidelijk is dat ze geen recht hebben op internationale bescherming. Roemenië, Griekenland of Bulgarije kunnen deze migranten dan terugsturen naar Turkije.

Ook wordt nauwer samengewerkt om mensensmokkelaars aan te pakken. Intensievere zoek- en reddingsacties op zee moeten het aantal verdronken migranten terugdringen. De Turkse kustwacht wordt versterkt en gaat nauwer samenwerken met de Griekse kustwacht en met het EU-agentschap voor grensbewaking Frontex. Ook de landgrenzen met Bulgarije en Griekenland worden strenger bewaakt.

Erdogan presenteerde maandag tijdens een persconferentie met EU-president Donald Tusk een eisenpakket in ruil voor zijn handtekening onder het actieplan. Zo stelde hij voor een bufferzone en no-flyzone in Syrië te creëren. Ook opperde de Turkse president dat de gesprekken over de EU-kandidatuur van Turkije nieuw leven moet worden ingeblazen.

Als de Turkije het actieplan omarmt, dan krijgen Turken die naar de EU willen in de toekomst mogelijk sneller een visum, aldus de Europese Commissie.