De controles moeten ertoe leiden dat het aantal vluchtelingen dat Duitsland in wil afneemt. Dat is vanuit veiligheidsoogpunt noodzakelijk, zo gaf minister Thomas de Maizière van Binnenlandse Zaken aan. Duitsland krijgt daardoor meer lucht om de huidige groep beter over het land te verspreiden. Er werd eveneens besloten het treinverkeer van Oostenrijk naar Duitsland tot maandagochtend 06.00 uur stil te leggen.

Tegelijkertijd riep De Maizière zijn collega’s binnen de Europese Unie op om zich te houden aan het Dublin-akkoord. Daarin is opgenomen dat de landen waar vluchtelingen de EU binnenkomen, ook verantwoordelijk zijn voor de afhandeling van de asielprocedure. Duitsland is in veel gevallen niet de verantwoordelijke.

De controles richten zich vooralsnog op de Oostenrijks-Duitse grens. Mogelijk worden die later uitgebreid naar de grenzen met andere landen zoals Tsjechië en in een later stadium misschien Polen. De verwachting is dat asielzoekers die vrezen niet door de controles te komen, via een omtrekkende beweging alsnog Duitsland bereiken. Tsjechië speelde daar alvast op in door de grens met Oostenrijk eveneens strenger te gaan controleren.

De grenscontroles lijken in te gaan tegen afspraken die in het Schengenakkoord zijn vastgelegd. Die stellen dat reizigers vrij mogen reizen van Schengenland naar Schengenland, zonder aan de grens aangehouden te worden. Toch is het niet in strijd met de regels, zo betoogde Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie. In geval van een crisissituatie is het herinvoeren van grenscontroles een uitzonderlijke mogelijkheid.

De vluchtelingenorganisatie UNHCR volgt de ontwikkelingen in Duitsland nauwlettend. De EU moet koste wat kost voorkomen dat er een lappendeken van landen ontstaat met verschillende grensregels, waarschuwt UNHCR.