De 89-jarige koningin –steevast gekleed in een effen jurk met bijpassend gekleurde hoed en een handtas– is nog altijd relatief gezond. Afgezien van een paar knieoperaties heeft ze geen ingrijpende medische behandelingen ondergaan. Ze heeft altijd gezegd dat ze regeert voor het leven – Elizabeth gaat niet zoals de Nederlandse koninginnen met pensioen.

Het filmrolletje dat de koningin speelde bij de Olympische Spelen in 2012, waarbij ze zogenaamd vlak voor de opening werd geparachuteerd uit een helikopter, is het frivoolste beeld dat ze ooit heeft getoond. Over het algemeen gedraagt Elizabeth zich onberispelijk en is zij ietwat onzichtbaar. Dat maakt haar consistent en volgens veel Britten betrouwbaar. Maar juist die houding zorgde voor een dieptepunt in haar bewind.

Lakeien

Elizabeth, geboren in 1926, groeide op in een andere wereld. Zij werd grootgebracht in de hoogtijdagen van de ”stiff upper lip”, het protocol dat voorschrijft dat men nooit, maar dan ook nooit uit zijn rol valt. Haar jeugd bracht ze door tussen hordes onderdanige lakeien, terwijl haar vader George VI zich tooide met titels als keizer van India.

Bij haar aantreden in 1952 symboliseerde zij nog een wereldrijk waarin volgens het gezegde „de zon nooit onderging.” De dekolonisatie bracht daar in de tweede helft van de vorige eeuw verandering in, maar Elizabeth is nog altijd staatshoofd van 16 landen en trots voorzitter van het Gemenebest van 53 landen.

Haar huwelijk met Philip Mountbatten in 1947 deed de koninklijke populariteit op termijn geen goed. Philip grossierde in politiek incorrecte opmerkingen en maakte zich berucht met zijn afkeer van vernieuwing. Het huwelijk is liefdeloos, volgens insiders, en het paar zou vroeger nauwelijks samen met de kinderen zijn geweest.

Drama

In de jaren tachtig en negentig raakten haar kinderen Charles, Anne en Andrew verwikkeld in huwelijksproblemen die razendsnel door de boulevardpers werd uitgebuit. Elizabeth kon niet voorkomen dat het drama tussen haar zoon Charles en zijn vrouw Diana of de botte opmerkingen van prins Philip de familie in diskrediet brachten. De nieuwe generatie ”royals” kon misschien het imago van stijfheid doen verdwijnen, maar het beeld dat ervoor in de plaats kwam, was lange tijd dat van een poel van decadentie en moreel verval. Alleen de jongste telg, Edward, bleef verschoond van relletjes.

Elizabeths populariteit bereikte een dieptepunt bij de dood van de intens populaire prinses Diana. „Madam, show us you care!” kopte een krant, nadat Elizabeth onverschillig leek te blijven onder de dramatische dood van haar schoondochter. Met de weigering om de vlag op Buckingham Palace halfstok te hangen –het protocol liet dat niet toe–, riep zij een ware volkswoede over zich af. Toch doorbrak Elizabeth tijdens de begrafenisstoet het koninklijke credo dat de koningin nimmer buigt: ze neigde het hoofd voor de baar met Diana’s kist.

De massale aandacht voor Diana’s dood schudde de koningin wakker. Zij ging op zoek naar een pr-manager om haar imago op te poetsen. De Windsors damden hun geldverslindende levensstijl in; zij begonnen per lijnvlucht of trein te reizen en stemden in met een bevriezing van hun salaris.

Rustiger

Elizabeth gaf in 2005 ten langen leste kroonprins Charles toestemming om met de liefde van zijn leven, Camilla Parker Bowles, te trouwen. Charles’ zoons William en Harry onthouden zich over het algemeen van scandaleuze escapades, waardoor het Britse koningshuis eindelijk in rustiger vaarwater kwam.

Dat geeft Elizabeth de gelegenheid toe te geven aan haar hoge leeftijd en taken bij familieleden neer te leggen. Vooral de grote reizen laat ze tegenwoordig liever over aan haar kinderen en kleinkinderen.

Door het grootse huwelijk tussen William en Kate en de geboorte van hun kinderen George en Charlotte zijn de Britten weer dol op hun koningshuis. Toen Elizabeth haar zestigjarige jubileum vierde in 2012 sprak circa 90 procent dan ook waardering uit voor de vorstin.

Recordbewinden

Elizabeth II zit na woensdag langer op de troon dan de Britse koningin Victoria. Er is een klein aantal vorsten dat nog langer op de troon zat.

• Sobhuza II van Swaziland (82 jaar, 1899-1982) had 70 vrouwen en 210 kinderen. Hij kreeg de kroon al toen hij vier maanden oud was, nadat zijn vader onverwacht was overleden tijdens een dans. Sobhuza’s bijnamen zijn onder meer de Leeuw van Swaziland, de Grote Berg, Zoon van de Vrouwtjesolifant en de Onverklaarbare.

• Lodewijk XVI van Frankrijk (72 jaar, 1643-1715) noemde zichzelf de Zonnekoning en geloofde dat zijn macht direct van God kwam. Hij maakte van een jachthuis het overdadige paleis van Versailles en regeerde daar als absolute monarch.

• Bhumibol Adulyadej van Thailand (69 jaar, 1946-heden) is de langstzittende nog levende monarch. Hij staat ook bekend als Rama IX. Wie zich in Thailand negatief uitlaat over de koning of zijn familie riskeert een gevangenisstraf van drie tot vijftien jaar.

• Victoria van het Britse keizerrijk (63 jaar, 1837-1901) kreeg negen kinderen die trouwden binnen andere Europese koningshuizen, waardoor ze de bijnaam ”Grootmoeder van Europa” kreeg.