Stellen die van plan zijn te gaan trouwen of die een geregistreerd partnerschap willen aangaan, kunnen vanaf 1 september volstaan met een elektronische melding van hun plannen aan de gemeente waar ze willen trouwen.

Het schrappen van de ondertrouw is een gevolg van de gefaseerde invoering van de Wet elektronische dienstverlening burgerlijke stand. Eind vorig jaar zijn daarvoor bij koninklijk besluit een aantal wijzigingen in het Burgerlijk Wetboek vastgesteld. Op 17 mei van dit jaar is bepaald dat de elektronische aangifte van een huwelijk of partnerschap met ingang van 1 september een feit is. Deze week melden veel gemeenten de verandering op hun internetpagina.

De huwelijksaangifte, ofwel in ondertrouw gaan, behoorde in Nederland tot de huwelijkstradities. Etiquettedeskundigen Amy Groskamp-ten Have en Reinildis van Ditzhuyzen wijden er aparte woorden aan in het goedemanierenboek Hoe hoort het eigenlijk? Tot ver in de vorige eeuw markeerde het moment van ondertrouw het begin van de zogenoemde bruidsdagen, de tijd waarin de bruiloft werd georganiseerd. In die periode konden gasten hun cadeaus aan het aanstaande bruidspaar sturen.

Op de ondertrouwdag, waarvoor het paar persoonlijk naar het gemeentehuis moest, was er een feest in huiselijke kring. Bezoek kreeg bitterkoekjes, die het zoet en het bitter van het huwelijk symboliseerden. Er bestaan nog steeds kaarten om een koppel met hun ondertrouw te feliciteren.

In ondertrouw gaan heette ook wel ‘aantekenen’. Dat komt voort uit het feit dat het aanstaande paar bij de ondertrouw een officiële akte van huwelijksaangifte meekreeg. Deze akte, die meestal tussen de 10 en 20 euro kostte, is vanaf volgende week vervangen door een eveneens elektronische bevestiging van een ambtenaar van de burgerlijke stand dat de melding van de trouwplannen is ontvangen. Deze bevestiging is gratis.

Tot eind jaren tachtig van de vorige eeuw werden voorgenomen huwelijken aangeplakt bij het gemeentehuis, zodat iedereen er kennis van kon nemen. Dat gebeurde omdat er bezwaren tegen het huwelijk ingebracht konden worden in de tijd van ondertrouw.

Het blijft verplicht om minimaal twee weken voor de huwelijksdatum de plannen officieel te melden. In die tijd kunnen alle door het paar verstrekte persoonsgegevens worden gecontroleerd. Net als bij de ondertrouw vervalt de ‘toestemming’ om te trouwen na een jaar.