„Mijn mensen zijn niet van steen”
Overste Richard van Harskamp is er niet bang voor dat de kwestie rond de schietende marinier zijn missie zal beïnvloeden. „Ik maak me meer zorgen om mijn twee bloedjes van kinderen.”
Van Harskamp is commandant van SFIR-3, de Nederlandse bijdrage aan de stabilisatiemacht in Irak. Zijn eenheid, infanteristen van de Limburgse Jagers, lost op 15 maart de mariniers af in de Zuid-Iraakse provincie al-Muthanna.
De acht maanden durende missie van de zeesoldaten is gestempeld door twee incidenten: mariniers die tijdens de wacht in slaap vielen en nu tegen hun straf in hoger beroep gaan, en Eric O., die mogelijk door het openbaar ministerie wordt vervolgd voor moord op een Irakees.
Van Harskamp denkt niet dat zijn mensen angstiger zijn geworden voor het gebruik van geweld na de ophef rond de arrestatie van O. en de uitspraken van de hoogste baas van het openbaar ministerie, De Wijkerslooth. „Maar mijn mensen zijn niet van steen,” voegt hij daar aan toe. „De affaire heeft hen wel aan het denken gezet.”
De Limburgse Jagers zijn afkomstig uit Seedorf, de Nederlandse legerplaats in Noord-Duitsland. De uitzending is voor hen extra belast: Seedorf viel ten prooi aan de recente bezuinigingen op defensie en zal binnen enkele jaren sluiten.
De eenheid wordt aangevuld met een compagnie infanteristen van de Luchtmobiele Brigade. Ze gaan weg op een moment dat de marinier O. nog steeds niet weet of hij vervolgd zal worden voor de dood van een Irakees. Het slachtoffer zou eind vorig jaar geraakt zijn door een afgeketst waarschuwingsschot van de sergeant-majoor nadat deze opdracht had gekregen een van een vrachtwagen gevallen container te beschermen tegen plunderaars.
De nieuwe lichting gaat precies hetzelfde werk doen als de mariniers en zal ook dezelfde procedures volgen. Van Harskamp: „Het incident met O. heeft ons geleerd dat de bestaande procedure als er een gewonde of een dode valt niet hoeft te worden gewijzigd. Als er maar snel en zorgvuldig te werk wordt gegaan.” Er is vertrouwen in de geweldsinstructie.
De commandant zegt inmiddels een goede relatie te hebben met de officier van justitie die belast is met Irak en met de commandant van de marechaussees. Hij heeft vertegenwoordigers van het OM uitgenodigd voor een bezoek aan Irak.
De situatie in het zuiden van Irak blijft gespannen. Al is de provincie al-Muthanna op afstand de veiligste provincie van Irak, het gevaar van terroristische aanslagen ligt voortdurend op de loer.
De belangrijkste opdracht van Van Harskamp is meer dan de vorige eenheden aansturen op overdracht van de veiligheidstaken aan Iraakse manschappen. Van de in totaal 1250 militairen zijn er 100 vrijgemaakt voor de begeleiding en training van de Irakezen. Verder zal er worden begonnen met gezamenlijke patrouilles.
Amerikanen hebben asbest aangetroffen in twee opslagloodsen op de Iraakse luchtmachtbasis Tallil, waar ook het Nederlandse Chinook-detachement is gehuisvest. Volgens een eerste Amerikaans onderzoek gaat het om de niet-schadelijke bruine en witte asbest.
Volgens defensie zijn de loodsen voorlopig buiten gebruik gesteld in afwachting van een eigen onderzoek door Nederlandse specialisten. De vondst heeft geen gevolgen voor het werk van de circa 85 luchtmachtmilitairen op de basis of voor de inzet van de drie transporthelikopters. De militairen leven in tenten en werken in hangars waarin geen asbest is verwerkt, aldus een woordvoerster van de luchtmacht.