Tegen het einde van zijn uren durend eerste verhoor zorgt Marc Dutroux, hoofdverdachte in dé zedenzaak die in 1996 België en de wereld deed daveren, echter voor commotie, verontwaardiging en koude rillingen.

Eerst veert het publiek in de zaal, dat al uren heeft moeten staan wegens gebrek aan stoelen, overeind als hij zegt dat tot zijn arrestatie in 1996 eigenlijk niet wist wat pedofilie was. Hij verwarde het altijd met homosexualiteit. „En daar ben ik helemaal tegen. Hoewel je onder hen ook wel brave mensen hebt.” Gejoel van korte duur volgt. Een lid van een wit comité voor de rechten van kinderen pinkt een traan uit zijn oog. „Dit is niet te geloven.”

Even later gaat het monster van Marcinelle over een welgekozen grens. Hij kijkt even rond, richt de microfoon dichter naar zijn mond en herhaalt wat hij al tegen de politie heeft gezegd. De lijkjes van de ontvoerde Luikse meisjes Julie en Melissa zijn niet meteen begraven. „Ik heb ze bewaard. Voor een dag of acht. In een diepvriezer. Ik had thuis voor mijn eigen kinderen eerst nog zoveel te doen.”

Even lijkt de rechtszaal zelf wel op een vrieskist. Een korte koudegolf loopt over vele tientallen ruggen tegelijk. Dutroux’ ex-echtgenote Michelle Martin, tijdens haar eigen verhoor later redelijk onbewogen, buigt voorover en laat het hoofd in haar handen vallen. Even later volgt een zakdoek.

De moeder van Dutroux-slachtoffer An, Betty Marchal, laat het hoofd op de schouder van echtgenoot Paul zakken. Enkele vrouwelijke juryleden happen naar adem. Voorzitter Goux wil de vaart er echter in houden en vraagt Dutroux door te gaan.

Dutroux zelf is zich van weinig kwaad bewust. Of wil dit niet zijn. Later biedt hij wel alle ouders, nabestaanden en nog levende slachtoffers excuses aan. „Ik kan de tijd niet terugdraaien. Vier mensen zijn gestorven. Alles wat is gebeurd, is vreselijk betreurenswaardig.” Ondertussen heeft hij de meeste schuld wel afgeschoven op medeverdachten als Michel Nihoul en onbekende netwerken of politiebeambten.

Dutroux’ eerste verhoor trekt woensdag massale belangstelling. De fors aangedikte en volgens eigen advocaten en opiniepeilingen meest gehate man van België grijpt de eerste de beste kans te baat om zich te tonen.

Het monster van Marcinelle wilde maandag bij aanvang van het proces niet dat zijn foto werd genomen. Diverse media, waaronder het Franse persbureau AFP, lapten dit verzoek aan hun laars. Dutroux trekt bij aanvang van de derde procesdag daarom ostentatief een enveloppe voor zijn hoofd.

De plaatsen in de rechtszaal zijn beperkt. Voor buitenlandse media zijn slechts drie stoeltjes gereserveerd en de loting valt in het voordeel uit. Hoewel voordeel, de krappe assisen- of juryzaal van Aarlen vult zich met trieste vertellingen uit marginale milieu’s over ongelukkige jeugdervaringen, drugs en auto- en ijzerhandel. Verder volgt veel verval en miserie, waar het verarmde Wallonië aan ten prooi is gevallen.

De drugs hebben hun spoor ook nadrukkelijk achtergelaten bij medeverdachte en ex-junk Michel Lelièvre. Hij uit zich moeilijk en weet woorden en stukken verleden niet meer te vinden. Dutroux’ ex-echtgenote Michelle Martin, verdacht van medeplichtigheid en verwaarlozing van Julie en Melissa, gooit het de hele dag op de kaart van de macht die Dutroux over haar had.

„Het leek wel of ik een sekte was binnengetreden, zonder het zelf te weten. Hij had een totale greep op mij.” Haar excuses richting ouders vallen op koude bodem. Betty Marchal veert op en noemt haar „een slechte moeder”.

Tijdens de verhoren, de gehele dag door, is er sprake van een bits en nijdig spel van ogen tussen Lelieèvre en medeverdachte Nihoul aan de ene kant en Paul Marchal anderzijds. De vader van An, die zich stevig rondom het proces roert, zegt dat Lelièvre hem al jaren tijdens rechtszittingen uitdaagt of -lacht. Verbeten zoekt hij nu zelf de confrontatie en staart Lelièvre en Nihoul continu aan. Soms lachend.

Nihoul is in de ogen van vader Marchal niet zo brandschoon als hij later zelf beweert. Hij zou de spil zijn van een netwerk van pedofielen. Niet alleen Nihoul ontkent dit, ook Lelièvre, ondanks de beschuldiging van Dutroux dat de Brusselse zakenman kinderen zou hebben „besteld”.

„Michel Nihoul heeft niets, maar dan ook strikt niets met de ontvoeringen te maken”, stelt Lelièevre tegen het einde van zijn verhoor. Nihoul, al de hele dag stevig agiterend in de glazen kooi van verdachten, ruikt zijn wraak van de dag. Vader Marchal krijgt een verachtelijke en gelijkhebberige blik toegeworpen. Marchal wendt zijn hoofd af. Dutroux kijkt niet op of om. Rechter Goux besluit even later de eerste grote dag van Aarlen. „Laten we er nu maar een punt achter zetten.”