Strafhof gevraagd Blair aan te pakken
De Britse actiegroep Wettelijke Actie Tegen Oorlog (LAAW) heeft het Internationaal Strafhof in Den Haag gevraagd te onderzoeken of de Britse regering van premier Tony Blair oorlogsmisdaden heeft gepleegd tijdens de oorlog in Irak.
Dat heeft de groep dinsdag bekendgemaakt. De LAAW, die wordt gesteund door Britse parlementariërs en advocaten, zegt dat de oorlog in Irak illegaal was. Ze heeft het Internationaal Strafhof daarom gevraagd te onderzoeken of het bombarderen van Irak met clusterbommen en het gebruik van granaten waarin verarmd uranium is verwerkt, beschouwd kunnen worden als oorlogsmisdaden.
Het gerechtelijk onderzoek moet zich volgens de actiegroep vooral richten op de besluiten van premier Blair en de Britse ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie Jack Straw en Geoff Hoon. De actiegroep vindt dat de invasie van Irak zelf moet worden gezien als een oorlogsmisdaad. Volgens de LAAW moet ook onderzocht worden of de daden van de Verenigde Staten en Groot-Brittannië in Irak gelijkstaan aan genocide.
Een van de initiatiefnemers, de gerenommeerde advocaat Michael Mansfield, zei dat er bij juristen in vrijwel heel de wereld de opinie overheerst dat de oorlog illegaal is. De Amerikanen en Britten, die op 20 maart 2003 Irak aanvielen, hadden vergeefs getracht steun van de Verenigde Naties te krijgen. Ze vielen desondanks aan. De aanval ging gepaard met buitenproportioneel veel geweld zoals de inzet van clusterbommen, aldus Mansfield.
Volgens hem is deze aanval typisch een geval dat het sinds 1 juli 2002 in werking zijnde ICC geloofwaardigheid kan bieden, maar dan moet dit hof zich wel over de zaak buigen. Het ICC zou volgens Mansfield deze aanklachten niet mogen negeren. Het hof zou dan verkiezen zich alleen met bananenrepublieken of Afrika bezig te houden, terwijl westerse leiders ongestoord buiten de wet opereren.
Het jonge ICC is evenwel een internationaal hof dat alleen kan functioneren waar de plaatselijke en/of direct betrokken justitie faalt of niet wil handelen. Het is een ’complementair’ hof. De Britse justitie is een redelijk functionerend apparaat. Misschien zouden de klachten van de LAAW eerst in een Britse rechtzaal moeten worden gewogen.
Het ICC is opgericht voor de berechting van volkerenmoord, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Het gaat vooralsnog niet over de misdaad van agressie. Procedures kunnen worden aangespannen door een van de deelnemende staten, de aanklager van het ICC of op initiatief van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.
Staatshoofden of regeringsleiders zijn niet immuun voor dit hof. Wel moeten de misdaden zijn begaan in een bij het ICC aangesloten land of moet de beklaagde wonen in een aangesloten land. Irak is geen partij bij het ICC, het Verenigd Koninkrijk wel.