„Het was een zwaar jaar”, blikte Evert van Zijtveld van de organiserende Stichting Vliegramp MH17 terug. Hij verloor bij de ramp zijn zoon, dochter en schoonouders. „Het was de start van het verwerken van het verlies en een antwoord vinden op hoe je moet rouwen. En we zijn nog lang niet klaar met rouwen.”

Hij noemde de „ondraaglijke spanning van de identificatie”. „Ze zijn nu gestopt. Twee mensen zijn niet geïdentificeerd.” De herdenking draaide volgens hem om het delen van verdriet, maar ook om herinneringen die „kracht en hoop” kunnen bieden.

Tijdens de bijeenkomst waren naast toespraken ook gedichten te horen en klonk er muziek. Zoals van Anne Nederhoed die een lied zong voor haar omgekomen vriend Brett. Verder kwamen foto’s voorbij van de vele slachtoffers en lazen nabestaanden alle namen op. Daarna volgde een minuut stilte, op het moment dat precies een jaar geleden de luchtverkeersleiding het contact verloor met de MH17.

Onder de aanwezigen waren zo’n tweehonderd nabestaanden uit de andere getroffen landen. Zoals Sharifah Asmaa Binti Alwee Aljuned, de weduwe van de omgekomen co-piloot van Malaysia Airlines die achterbleef met haar negen maanden oude zoontje. „Vliegen was de grote passie van mijn man”, vertelde ze. „Vliegen op een Boeing 777 was zijn droom.”

Deze droom eindigde in haar „ergste nachtmerrie”. Maar in haar woorden klonk ook hoop. „We hebben niet alles verloren, hun liefde is nog altijd bij ons en die liefde is enorm sterk. Niemand kan die van ons afnemen.”

Ze besloot haar toespraak met de gebruikelijke mededeling die tijdens een vlucht vanuit de cockpit vlak voor de landing wordt gedaan. Namens haar man, die hier nooit de kans voor heeft gekregen. Ze kreeg een staande ovatie.

Marieke Poelmann stak de aanwezigen aan het eind van de herdenking een hart onder de riem. Ze verloor haar ouders op 22-jarige leeftijd bij de vliegramp in Tripoli en ook op de vlucht MH17 zat een bekende van haar. Ze zei precies te weten wat de nabestaanden doormaken. „Ik beloof jullie, het wordt beter. Het doet ieder jaar een klein beetje minder pijn.”