23.00 uur: Liveblog gesloten – De redactie sluit dit liveblog.

21.30 uur: Banken weer open – De banken in Griekenland gaan maandag weer open, maar er blijven wel restricties gelden voor de hoeveelheid geld die mensen dagelijks kunnen opnemen. Dat heeft onderminister van financiën Dimitris Mardas donderdag bekendgemaakt. De Griekse banken werden op 29 juni gesloten om een bankrun te voorkomen. De beslissing om ze te heropenen volgde donderdag op een aankondiging van de Europese Centrale Bank, die het noodkrediet voor de banken verhoogt met negenhonderd miljoen euro. Mardas zei dat de restricties bij de banken waarschijnlijk in de loop van de week worden versoepeld en dat er een wekelijkse opnamelimiet voor in de plaats komt. Momenteel kunnen Grieken maar zestig euro per dag opnemen.

18.35 uur: Samenvatting Kamerdebat – Lees hier een samenvatting van het Kamerdebat van donderdagmiddag.

17.45 uur: Beurzen in teken Griekenland – De handel op de Europese aandelenmarkten stond donderdag opnieuw in het teken van Griekenland.

17.35 uur: Grieken naar stembus – De Griekse regering zal waarschijnlijk in de herfst nieuwe verkiezingen houden. Dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Nikos Voutsis donderdag gezegd, nadat de regering tijdens een stemming over nieuwe bezuinigingen flink veel steun had verloren in haar eigen gelederen. Voutsis zei dat nieuwe verkiezingen ‘zeer waarschijnlijk’ zijn en dat als ze niet in september worden gehouden, dat het dan oktober zal worden. Het Griekse parlement stemde ruimschoots in met nieuwe bezuinigingen die de eurozone eist in ruil voor meer leningen, maar 38 van de 149 parlementsleden van regeringspartij Syriza stemden tegen. Ook binnen het kabinet bestond verdeeldheid: de onderminister van financiën trad woensdag af.

17.25 uur: Steunpakket krijgt vorm – Terwijl de Tweede Kamer debatteerde over het reddingsplan voor Griekenland, werd in Brussel verder gewerkt aan het steunpakket.

17.11 uur: Afgelopen – Het Kamerdebat is afgelopen.

17.10 uur: Strikte afspraken – Het moet landen niet te gemakkelijk worden gemaakt om geld te lenen, betoogt Rutte. „Anders nemen we niet alleen een risico met Griekenland, maar met de hele eurozone.” Die zou dan snel kunnen afbrokkelen. Hij wil daarom met de Grieken tot „zeer strikte afspraken” komen. „Lukt dat niet, dan moeten we dat ook eerlijk tegen elkaar kunnen zeggen.”

17.05 uur: Schuld kwijtschelden – De schuld van Griekenland kan niet worden kwijtgescholden zolang dat land deel uit maakt van de eurozone, legt Rutte uit aan partijen die hebben aangedrongen op schuldvermindering van Griekenland. Hij stelt verder dat Nederland in de EU nog onvoldoende steun heeft gekregen voor het opstellen van duidelijke voorwaarden waaronder een land de eurozone kan verlaten.

Hij wil het de Grieken zo moeilijk mogelijk maken zich niet aan de gemaakte afspraken te houden. Hoe precies, kan Rutte nog niet aangeven.

16.55 uur: Doormodderen – Vandaag is duidelijk geworden dat de VVD hoe dan ook haar eigen premier steunt en volgt, constateert PVV’er Van Dijck. Want hoewel de VVD geen kleur wil bekennen, twijfelt hij er geen moment aan dat de liberalen uiteindelijk zullen instemmen met het reddingsplan voor Griekenland.

CU-Kamerlid Schouten concludeert dat de eurolanden „doormodderen.” Eigenlijk is er geen sprake van vertrouwen, licht ze toe. „Ga op deze weg niet voort.” De vragen van de ChristenUnie bij het pakket zijn alleen maar groter geworden tijdens het debat. Ze concludeert dat het onderhandelingsproces niet in gang moet worden gezet. „Maak werk van de exitcondities voor Griekenland”, zodat het land de eurozone kan verlaten, adviseert ze.

16.50 uur: Grexit – Help de Grieken met een Grexit, stelt Dijkgraaf (SGP) opnieuw voor. „Dan los je de situatie echt op. Wij hebben er geen vertrouwen in dat het zonder Grexit goed komt.” Zijn CDA-collega Heerma pleit weer voor een plan-B: „Houd een Grexit achter de hand voor het geval de Grieken zich niet aan de afspraken houden.”

16.35 uur: Geloofwaardig – In de korte tweede termijn van het debat stelt VVD’er Harbers dat hij het eindresultaat van de vervolggesprekken met Griekenland afwacht voordat hij een oordeel uitspreekt. D66’er Pechtold wacht daar niet mee: hij vindt de zondag bereikte deal geloofwaardig en vraagt het kabinet op de ingeslagen weg voort te gaan.

16.25 uur: Schorsing – De vergadering, die eigenlijk tot 16.00 uur zou duren, is al een stuk uitgelopen. Het debat wordt nu even geschorst; om 16.30 uur gaat de Kamer verder met de tweede termijn. Die zal naar verwachting tot 17.00 uur duren.

16.10 uur: Geen toestemming – Als de Kamer expliciet en in meerderheid zegt: „Deze kant willen we niet op”, dan zal het kabinet daar natuurlijk rekening mee houden, zegt Dijsselbloem, hoewel de Kamer het kabinet formeel geen toestemming hoeft te geven om de onderhandelingen met Griekenland over de uitwerking van de zondag overeengekomen deal te beginnen.

16.00 uur: Getraineerd – Dijsselbloem vindt het niet nodig om al te expliciteren wat er gaat gebeuren als Griekenland zich niet aan de nu gemaakte afspraken houdt. „Griekenland heeft op geen enkele manier geprofiteerd van het feit dat ze de onderhandelingen zo lang hebben getraineerd. Het land staat er nu, helaas, slechter voor dan enige tijd geleden.”

15.50 uur: Realistische verhalen – Griekenland heeft behoefte aan realistische verhalen en niet aan onhaalbare ideologische vergezichten, zegt Dijsselbloem tegen SP’er Van Bommel, die zojuist kritisch heeft uitgehaald naar de gedwongen privatiseringen in Griekenland. Dijsselbloem vervolgt dat hij maanden heeft zitten luisteren naar allerlei voorstellen van Grieken die helemaal niet kunnen. Dat wil hij in het Nederlandse parlement niet weer meemaken. „Daar kan ik niets mee.”

15.40 uur: Investeringen uitlokken – Privatiseren van onder meer Griekse havens is een kans tot het uitlokken van investeringen in infrastructuur waar Griekenland naar smacht, betoogt de minister van Financiën tegenover GroenLinkser Grashoff. Die maakt zich juist grote zorgen over de verkoop Griekse publieke voorzieningen. „Buitenlandse investeringen in de Griekse economie zijn geen liberaal verhaal, maar zijn zeer, zeer nodig”, vervolgt Dijsselbloem.

De minister heeft zich bekeerd tot een puur liberale benadering die meer lijkt op die van een curator van een bedrijf dan van een bewindsman die zich druk maakt om de Griekse bevolking, antwoordt Grashoff.

15.30 uur: Ondemocratisch – De 50 miljard euro die in het Griekse investeringsfonds moet komen, is een streefbedrag, aldus Dijsselbloem. Hij weerspreekt verder dat er sprake is van een „dictaat” van Brussel richting Griekenland. „Op onderdelen is zeker onderhandeld.”

15.20 uur: Ondemocratisch – Als je veel geld komt vragen aan je partners tegen gunstige voorwaarden, dan zul je soevereiniteit moeten inleveren, stelt minister Dijsselbloem (Financiën) in reactie op opmerkingen over het vermeende ondemocratische karakter van de deal met Griekenland. Hij vindt dat de Grieken zélf ondemocratisch hebben gehandeld. Eerst ging Tsipras de verkiezingen in met beloftes die onbetaalbaar waren en vervolgens beloofde hij na het Griekse referendum een beter pakket. Dat heeft hij niet waargemaakt.

15.10 uur: Einde verhaal – Niemand kan de Grieken dwingen tot een Grexit; daartoe zullen de Grieken zelf moeten besluiten. „Het is ons nog niet gelukt dat andere landen daartoe een procedure kunnen starten”, zegt Rutte. De EU moet, als de Grieken zich niet aan de afspraken houden, tegen Griekenland zeggen dat het dan einde verhaal is, betoogt Dijkgraaf (SGP). Rutte erkent dat de Grieken zich gedwongen moeten voelen om de gemaakte overeenkomsten te gaan uitvoeren.

14.55 uur: Mes op de keel – „We hebben Griekenland geen mes op de keel gezet”, betoogt minister-president Rutte. Er was geen duidelijk, alternatief scenario voor de zondag gesloten deal. „Ik kan niet garanderen dat de Grieken alle beloofde resultaten gaan boeken.” Het vertrouwen daarin moet langzamerhand terugkeren, aldus Rutte. „Gisteravond was daarin een belangrijke stap.” Het Griekse parlement stemde toen in met het reddingsplan.

14.45 uur: Geldkraan dicht – „Bezien moet worden of de Griekse regering zich aan de afspraken gaat houden”, stelt Rutte. Daarom krijgen ze het toegezegde geld ook niet in één keer, maar in beetjes. Doen ze niet wat ze moeten doen, dan kan de geldkraan zo weer worden dichtgedraaid. Het vertrouwen dat de Grieken zich zullen houden aan de afspraken, zal moeten terugkomen, erkent hij. Hij wijst er op dat de Griekse economie tot voor kort groeide en dat daar de werkloosheid daalde.

Later dit jaar zal Europa kijken naar de houdbaarheid van de Griekse schuld, vervolgt de premier. „Het is nu onze inschatting dat die schuld te doen is. Griekenland staat er vergelijkbaar voor met sommige andere landen in de eurozone.” Of Europa overgaat tot schuldvermindering, hangt ook samen met de vraag of de Grieken de afgesproken maatregelen daadwerkelijk uitvoeren. En dat moet de komende maanden blijken.

14.35 uur: Toestemming – „Wij vragen de Kamer nu helemaal niets, pas als het akkoord definitief is”, zegt premier Rutte tegen D66’er Pechtold. Die had hem gevraagd wat Rutte nu van de Kamer verwacht, die speciaal van reces is teruggekomen om met hem over Griekenland te debatteren. „Als de Kamer iets wil, dan moet ze dat nu zeggen en daar niet mee wachten tot het niet meer kan”, betoogt Pechtold. Want als er straks een definitief akkoord ligt, dan is er feitelijk geen weg meer terug. De Kamer hoeft het kabinet geen toestemming te geven om de onderhandelingen over de uitwerking van de deal met Griekenland te kunnen starten, zegt Rutte. „We luisteren natuurlijk wel goed wat er in de Kamer wordt gezegd, en nemen dat mee.”

14.30 uur: Gevaarlijk precedent – Griekenland wordt murw gebeukt, betoogt Schouten. Het ChristenUnie-Kamerlid maakt zich zorgen om de Grieken. „Steeds meer ouderen kunnen hun rekeningen niet meer betalen.”

„Democratie onder dwang is geen democratie meer”, vervolgt ze. „Dit is een gevaarlijk precedent voor heel Europa.”

De Griekse schuld wordt alleen maar groter en daardoor „volkomen onhoudbaar.” Ze pleit voor schuldvermindering. Het IMF adviseert dat ook, stelt Schouten.

„Kan het kabinet garanderen dat we na de zomer niet hoeven te concluderen dat dit allemaal niet werkt?”, vraagt ze vervolgens. De gesloten overeenkomst, concludeert Schouten, biedt geen zekerheid dat de Griekse economie weer op de rails wordt gezet. „De kwaal wordt met hetzelfde middel bestreden als in de jaren hiervoor, terwijl bewezen is dat dat niet werkt.”

Schouten pleit voor een herstel van Griekenland buiten de eurozone.

14.20 uur: Macht – Er is een keihard gevecht om de macht gevoerd, stelt Grashoff (GroenLinks). „De Grieken moesten kennelijk op de knieën. Dat is dan gelukt, maar er is geen deal gekomen waar wij blij mee zijn.” Het Griekse investeringsfonds is geraamd op 50 miljard euro, maar dat zal bij lange na niet worden gehaald. Een land opzadelen met decennialange schulden levert, leert de geschiedenis, heel nare situaties op. „Dat mogen onze oosterburen zich wel eens meer mogen realiseren.”

14.15 uur: Referendum – De teller aan steun loopt dankzij het laatste akkoord op naar 450 miljard euro voor aan een land met elf miljoen inwoners, constateert PVV’er Van Dijck. Het steunpakket moet eerst aan de Nederlandse bevolking in een referendum worden voorgelegd, bepleit hij.

14.10 uur: Plan-B – Als de Griekse premier Tsipras zélf al niet in het steunpakket gelooft, waarom zou de Kamer dat dan wel doen, vraagt CDA’er Heerma zich af. Hij vindt dat Europa zich moet voorbereiden op een Grexit, voor het geval de Grieken zich opnieuw niet aan de afspraken houden. „Wat is het traject voor de komende weken, en wanneer moet de Kamer een uitspraak doen over het akkoord?” Er moet een plan-B liggen voor het geval de nu gesloten deal tóch niet wordt uitgevoerd, betoogt de christendemocraat.

14.00 uur: Graat in de keel – Het steunpakket voor Griekenland is „erg duur”, meent SGP’er Dijkgraaf. Maar belangrijker: lost het de problemen van Griekenland op? Volgens hem niet. Ten eerste geloven de Grieken er zelf niet in. Zullen ze dan de afspraken wel uitvoeren?

Het echte probleem is, ten tweede, dat Griekenland in de EU is samengevoegd met een heel ander type landen. De verdiencapaciteit van Griekenland zou fors omhoog moeten. Het pakket biedt weinig maatregelen die dat zullen stimuleren, analyseert hij. Daar komt bij dat de arbeidsproductiviteit in Griekenland laag is. „Dit pakket is dweilen met de kraan iets minder ver open.”

Het pleidooi van de SGP is: „Geef Grieken de drachme terug, zodat ze kunnen devalueren. Een Grexit is de enige oplossing.” Mits Griekeland dan wel, om geopolitieke redenen, in de EU blijft.

Het zit de staatkundig gereformeerde parlementariër –ten derde– als een „graat in de keel” dat in het akkoord is afgesproken dat de winkels in Griekenland op zondag open moeten zijn. „Er is geen enkel bewijs voor dat dit de productiviteit verhoogt. De koek wordt niet groter, alleen anders verdeeld.” Dijkgraaf roept Rutte en Dijsselbloem op dat onderdeel uit de plannen te halen bij de komende onderhandelingen.

13.50 uur: Compromis – Goed dat er een compromis is gesloten, vindt D66-leider Pechtold. „Dit houdt Poetin buiten de deur.” De hervormingen van de Griekse economie noemt hij „essentieel.” Anders houden ze daar de verzorgingsstaat niet overeind. „Je kunt niet anders dan aan verworven rechten tornen.”

De Griekse schuld moet worden verlicht, betoogt de sociaal-liberaal. „Dan bieden we de jongste Griekse generatie perspectief.”

Hij pleit voor de vorming van een echte Europese staat, met een duidelijk bestuur dat verantwoording aflegt aan de 500 miljoen Europeanen.

13.45 uur: Wurgakkoord – Keiharde, neo-liberale voorwaarden omgeven het akkoord met Griekenland, stelt Van Bommel (SP). Dat gaat volgens hem ten koste van de gewone Griek. „Het is een wurgakkoord, een dictaat uit Brussel.” Is een Grexit nu echt van tafel, wil hij van het kabinet weten? Met de uitkomst van het Griekse referendum is geen rekening gehouden, meent hij. „De Griekse bevolking zei „nee” tegen een bepaald pakket, maar krijgt nu een zwaarder pakket voor zijn kiezen.” Hij vindt dat de uitkomst van het referendum had moeten worden gevolgd.

Ondanks alle eerdere leningen aan Griekenland zijn daar de armoede en de werkloosheid opgelopen: „Dit lijkt op een dokter die steeds de verkeerde diagnose stelt en verkeerde medicijnen verstrekt. Maar uiteindelijk kan de patiënt komen te overlijden.” Hij vreest dankzij het maatregelenpakket een humanitaire ramp in Griekenland.

13.35 uur: Corruptie – Na VVD’er Harbers mag zijn collega Maij van coalitiepartner PvdA het woord voeren. De PvdA is „opgelucht” dat een Grexit is afgewend, zegt ze. „Dat zou ons op een pad brengen dat we niet kennen.” Het akkoord bevat maatregelen die voor de Griekse maatschappij moeilijk te verhapstukken zullen zijn, zoals de btw-verhoging. „Maar gelukkig zitten er ook investeringen in en worden corruptie, kartels en olicharchen aangepakt.”

Het gesloten akkoord is nog maar het begin, vervolgt ze. De maatregelen die nu op papier staan, moeten nu worden uitgevoerd. „Hervormingen vergen ook een omslag in de politieke cultuur van Griekenland. Die komt zeer geleidelijk.” Achtereenvolgende Griekse kabinetten hebben de Griekse bevolking weinig goeds gebracht, ook dat van de huidige premier Tsipras niet. „Daarom is het goed dat de Europese landen de handen ineengeslagen hebben.”

13.25 uur: Eerlijk – De VVD kan maar beter nu meteen toegeven dat de partij de verkiezingsbelofte van geen extra geld naar de Grieken gaat breken, betoogt Pechtold (D66). Volgens hem is het „eerlijker” om tegen de kiezers te zeggen Griekenland redden ons geld kost, maar dat alternatieven veel duurder zijn.

De VVD gaat gewoon instemmen met 80 miljard euro extra voor Griekenland, sneert CDA’er Heerma. Harbers antwoordt dat de VVD er aan hecht dat de Griekse schuld overeind blijft: „Dan mag je aannemen dat ze in actie komen.”

„U moet gewoon met de billen bloot”, voegt Van Dijck (PVV) daar aan toe, in plaats van nog niet toe te geven dat de verkiezingsbelofte in feite al is gebroken. Zo ver wil Harbers echter niet gaan: „Er lígt nog geen onderhandelingsresultaat. Over een maand kan zomaar alles weer anders zijn. Je weet niet wat er allemaal nog gebeurt.” Pas als er wel een resultaat ligt, zal de VVD haar oordeel uitspraken.

13.20 uur: Oordeel – De VVD laat zich door andere fracties niet verleiden tot het uitspreken van een helder oordeel over het akkoord dat de EU met Griekenland heeft gesloten. „Er ligt nu geen kabinetsvoorstel voor”, zegt het liberale Kamerlid Harbers. „Er zijn nog veel open eindjes waarover nog moet worden onderhandeld. Daar geven wij nu onze visie op mee.” Wat de VVD betreft, is een Grexit nog allerminst uitgesloten. „Er kan nog van alles gebeuren.”

Als het programma met Griekenland definitief wordt, dan zal de VVD inderdaad haar belofte niet nakomen dat er geen extra geld naar Griekenland gaat, erkent Harbers. „Dat heeft de premier ook al gezegd.”

13.10 uur: Hamvraag – De hamvraag is er een naar vertrouwen, stelt Harbers. „Wat is het voor garantie dat de Griekse premier Tsipras zegt dat hij een akkoord gaat uitvoeren waar hij zelf niet achter staat?” Dan is uw eigen premier ook niet te vertrouwen, repliceert Pechtold (D66): „Hij beloofde dat er geen cent extra naar de Grieken zou gaan, en dat komt hij niet na.”

13.00 uur: Kamerdebat begonnen – VVD-Kamerlid Harbers is de eerste spreker aan de kant van de Kamer. Hij stelt kritische vragen bij het Griekse investeringsfonds. Daaruit moeten eerst aflossingen worden betaald, stelt hij, en daarna pas investeringen in Griekenland.

12.50 uur: Eurozone in principe akkoord met Grieks krediet – De eurozone heeft „in principe” een akkoord bereikt over het overbruggingskrediet voor Griekenland. De ministers van Financiën van de eurolanden (eurogroep) spraken in een donderdagochtend gehouden telefonische vergadering af dat Athene kan rekenen op 7 miljard euro uit een speciaal EU-potje, het EFSM genaamd. Dat stelt een anonieme betrokkene tegenover persbureau Bloomberg. De stapt volgt op de goedkeuring van het omstreden financiële hulpplan door het Griekse parlement donderdagochtend vroeg. De telefonische vergadering eindigde even na 12.30 uur. De woordvoerder van eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem liet via Twitter weten dat er over de uitkomst aan het begin van de middag meer bekend wordt. Athene heeft het overbruggingskrediet nodig om op korte termijn aan betalingsverplichtingen te voldoen.

12.30 uur: Finland gaat akkoord met Grieks steunplan – Het Finse parlement heeft groen licht gegeven voor de onderhandelingen met Griekenland over de verstrekking van nieuwe financiële steun. Dat meldde de Finse minister van Financiën Alexander Stubb donderdag. Afgelopen weekeinde dreigde een akkoord van de eurolanden met Griekenland, dat de deur naar onderhandelingen over nieuwe steun openzet, nog voor een regeringscrisis te zorgen in Finland. Regeringspartij De Ware Finnen zou hebben gedreigd met opstappen als de andere partijen zouden instemmen met een nieuwe lening voor Griekenland.

10.52 uur: VVD’ers niet blij met Grieks besluit Rutte – Volgens een peiling van het Een Vandaag Opiniepanel vindt bijna de helft (44 procent) van de VVD-kiezers het onacceptabel dat premier en VVD-leider Mark Rutte opnieuw heeft ingestemd met een steunpakket voor Griekenland. Hij verbreekt daarmee een verkiezingsbelofte. Iets meer dan de helft (52 procent) van de VVD-stemmers begrijpt de stap van hun partijleider. Maar weer 48 procent van de ondervraagde liberalen vindt dat het steunpakket niet moet worden goedgekeurd, terwijl 45 procent van de VVD-kiezers wel voor goedkeuring is. De Tweede Kamer debatteert donderdagmiddag over Griekenland. Vooral kiezers van de PvdA, CDA en D66 vinden dat het kabinet de hulp moet goedkeuren. Ruim driekwart (78 procent) van alle ondervraagden vindt dat na dit derde steunpakket er geen geld meer richting Athene moet gaan.

8.49 uur: „Met euro geen schuldsanering voor Grieken” – Een schuldsanering voor Griekenland is niet mogelijk zolang dat land deel uitmaakt van de eurozone. Dat zei de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble donderdag in een gesprek met radiostation Deutschlandfunk. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwde eerder deze week dat Griekenland zonder gedeeltelijke kwijtschelding alsnog zal bezwijken onder zijn enorme overheidsschuld. Het extra hulpprogramma waarover afgelopen weekeinde een voorlopig akkoord werd bereikt, zal volgens het IMF niet volstaan. Schäuble erkende dat de problemen groot zijn. „Niemand weet hoe het zonder schuldsanering zal gaan. Dat is de situatie”, zei hij. De bewindsman opperde opnieuw dat het voor Griekenland wellicht beter is om tijdelijk uit de eurozone te stappen.

3.06 uur: Kamer spreekt met Rutte over Griekenland – In de Tweede Kamer wordt donderdag gedebatteerd over nieuwe steun aan het in economisch zwaar weer verkerende Griekenland. Eurolanden kwamen dit weekeinde na urenlang beraad overeen opnieuw tientallen miljarden euro’s in het land te pompen in ruil voor hervormingen en bezuinigingen. Alleen D66 en PvdA reageerden positief op het akkoord. De VVD heeft nog veel vragen en alle andere partijen in de Kamer staan kritisch of negatief tegenover het akkoord. VVD-leider Mark Rutte beloofde eerder dat er geen nieuw geld naar Athene gaat. Hij erkende direct na de top van de eurolanden dat hij deze verkiezingsbelofte zal breken als er een nieuw steunpakket komt. Het is de tweede keer deze zomer dat de Kamer van reces terugkomt om te praten over Griekenland.

3.00 uur: Oppositieleider Griekenland blij met ’ja’ – De Griekse oppositieleider Evangelos Meimarakis van de partij Nieuwe Democratie heeft laten weten blij te zijn dat het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan voor Griekenland. „Het parlement houdt Griekenland op koers”, zei hij in de nacht van woensdag op donderdag. Het is volgens Meimarakis de juiste boodschap voor Europa. Nieuwe verkiezingen waren volgens hem geen optie. Een meerderheid in het Griekse parlement stemde voor het akkoord met de geldschieters. Die zijn bereid een nieuw steunpakket te geven in ruil voor bezuinigingen, hervormingen en verhoging van de belastingen.

2.22 uur: Griekse minister Energie bereid af te treden – De Griekse minister Panagiotis Lafazanis van Energie is bereid af te treden als premier Alexis Tsipras dat wil. Lafazanis is een van de leden van regeringspartij Syriza die tegen het akkoord met de geldschieters voor een noodpakket aan Griekenland stemden. Hij zei in de nacht van woensdag op donderdag de regering te steunen. Tsipras drong er bij zijn partijleden op aan vooral voor het akkoord met de geldschieters te stemmen. 38 leden van Syriza hebben dat niet gedaan door tegen te stemmen of zich te onthouden van stemming. Ze zijn het niet eens met de hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die de geldschieters eisen in ruil voor een nieuw steunpakket. Een meerderheid van het Griekse parlement stemde in met het akkoord.

0.58 uur: Grieks parlement stemt voor reddingsplan – Een meerderheid van het Griekse parlement heeft ingestemd met het reddingsplan dat maandag op de top van de eurozone is besproken. Daarmee gaat het parlement akkoord met hervormingen, bezuinigingen en belastingverhogingen die zijn afgesproken met de schuldeisers, in ruil voor een nieuw steunpakket. Het parlement stemde in de nacht van woensdag op donderdag, na een debat over de schuldencrisis. 229 parlementariërs stemden voor het reddingsplan, terwijl 64 tegenstemden. Zes parlementsleden onthielden zich van stemming. Bij de stemming moesten de parlementsleden na het zeggen van hun naam hardop ’ja’ of ’nee’ zeggen. Uit de zaal klonk boegeroep toen de ex-minister van Financiën Yanis Varoufakis tegen het akkoord stemde.
0.55 uur: Tsipras: er is geen alternatief – De Griekse premier Alexis Tsipras is het niet eens met de maatregelen die Griekenland moet nemen in ruil voor een nieuw steunpakket van de geldschieters. Maar er is geen alternatief, stelde de premier tijdens een toespraak voor de stemming over het steunpakket in het Griekse parlement. De parlementariërs voerden in de nacht van woensdag op donderdag nog debat, hoewel de stemming al had moeten gebeuren. „We geloven er niet in, maar we zijn gedwongen dit te accepteren”, stelde Tsipras. De premier dreigde met aftreden als zijn regeringscoalitie niet instemt met het reddingsplan. Een meerderheid van de top van Tsipras’ partij Syriza zou van plan zijn tegen te stemmen. Naar verwachting stemt een meerderheid van het parlement echter voor het reddingsplan.

donderdag 16 juli

---




22.20 uur: Rust weergekeerd voor parlementsgebouw – Op het Syntagmaplein voor het Griekse parlementsgebouw is de rust teruggekeerd. Op het plein bevinden zich nog enkele honderden demonstranten tegenover een leger politieagenten. In het parlement gaat het debat over het reddingspakket van de EU verder.

21.10 uur: Dijsselbloem: Griekse schuld valt mee – De staatsschuld van Griekenland is door de lange looptijden van leningen en de beperkte rentelasten relatief laag. Dat stelt minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem woensdag in een brief aan de Tweede Kamer. Daarin reageert Dijsselbloem op een rapport waarin het IMF juist waarschuwt voor de enorme verslechtering in de Griekse economie, waardoor de Griekse schuld de komende jaren veel hoger uitvalt dan eerder werd verwacht. Om de schuld houdbaar te maken, zouden de eurolanden veel meer schuldverlichting moeten verlenen dan waar men nu toe bereid is. Het IMF baseert zijn stelling op de verhouding tussen de schuld en de omvang van de Griekse economie. Volgens Dijsselbloem heeft het IMF bij het crisisoverleg van de eurogroep zondag echter nog aangegeven dat de zogeheten bruto financieringsbehoefte van het land een betere maatstaf is. „De schuldenlast die daaruit voortvloeit is, door de lange looptijd en de lage rente van de Griekse publieke schuld, relatief laag”, aldus Dijsselbloem.

20.45 uur: Debat in parlement begonnen – Terwijl er voor het parlementsgebouw rake klappen vallen, is het debat over het EU-akkoord begonnen. De stemming vindt waarschijnlijk pas woensdagavond laat plaats, mogelijk rond middernacht.

20.30 uur: Rellen bij demonstratie in Athene – Een demonstratie in de Griekse hoofdstad Athene tegen de nieuwe bezuinigingen die de eurozone eist van de Grieken is woensdag uitgelopen op rellen. Duizenden mensen waren op de demonstratie afgekomen. De politie zette onder meer traangas in om een groep jongeren op afstand te houden die de aanwezige agenten met molotovcocktails en stenen bekogelden. Volgens de politie deden er zo’n 12.500 mensen mee aan de betoging.

20.00 uur: Debat in Grieks parlement uitgesteld – Het debat in het Griekse parlement over de nieuwe bezuinigingen die de eurozone eist is woensdag twee uur uitgesteld. Het parlement moet de bezuinigingen en hervormingen uiterlijk woensdagnacht goedkeuren om de eurozone te bewegen tot onderhandelingen over een nieuw reddingspakket. Parlementsvoorzitter Zoe Konstantopoulou heeft een speciale vergadering belegd met haar secondanten en de voorzitters van de verschillende parlementscommissies, waardoor het debat wordt uitgesteld. Konstantopoulou had parlementsleden eerder opgeroepen om te proberen de stemming over het reddingsplan te traineren of blokkeren. Ze noemt het akkoord met de eurozone „afpersing.” De parlementsvoorzitter is niet de enige die zich tegen het reddingsplan verzet. Premier Alexis Tsipras ziet zich ook binnen zijn regering geconfronteerd met oppositie.

18.55 uur: Frans parlement voor hulpplan Griekenland – Een grote meerderheid in het Franse parlement heeft zich woensdag uitgesproken voor het nieuwe Europese akkoord met Griekenland over de aanpak van de schuldencrisis in dat land. Zowel de regerende Socialistische Partij als veel afgevaardigden van de centrumrechts oppositie toonden zich in een debat voorstander van het akkoord. Dat stelt voor de derde keer een serie noodkredieten in het vooruitzicht. De Franse premier Manuel Valls beklemtoonde dat het akkoord geen blanco cheque voor Athene is. De stemming was geen noodzaak voor de regering, maar voor brede steun is er woensdag toch een debat met stemming gehouden.

17.35 uur: Meerderheid partijtop Syriza wijst akkoord af – Meer dan de helft van het bestuur van Syriza, de partij van de Griekse premier Alexis Tsipras, wijst het akkoord af dat de premier maandag met Europese geldschieters sloot. Van de 201 bestuursleden in het Centrale Comité hebben er 107 het akkoord woensdag als „een vernedering van het Griekse volk” afgedaan, meldde het Spaanse persbureau Europa Press. Tsipras heeft betoogd zich verplicht te voelen het nare akkoord uit te voeren, omdat het land dan weer noodkrediet krijgt en hij over kwijtschelding van schulden kan gaan onderhandelen. Er komt laat op woensdag een stemming over in het parlement. De meerderheid van het partijbestuur vindt het echter een schandalig stuk. Het zou zijn opgesteld onder dreigementen en „vernederende en verwoestende bepalingen bevatten” over het toezicht op de financiële positie van het land. Syriza heeft in het parlement 149 van de van 300 zetels. Het is niet bekend hoeveel Syriza-parlementariërs de premier uiteindelijk in de volksvertegenwoordiging in de steek laten. Griekse media noemen vaak het getal dertig. Dan is voor Tsipras de schade te overzien, want hij zou kunnen rekenen op steun van circa honderd parlementariërs van oppositiepartijen.

17.30 uur: Hervormingen broodnodig – Hervormingen zijn broodnodig. Dat zegt economieleraar Akis tegen Geertje Spiliotopoulou, die voor deze krant verslag doet van de situatie in Griekenland. „Dat Griekenland mijlenver achterligt in Europa, merk je als je een bedrijf wilt opzetten.” Er moet, zegt hij, een einde komen aan de bureaucratie én de ”fakelakia”; de envelopjes onder de tafel. Waar Akis een hard hoofd in heeft, is de uitvoering van de maatregelen. „We zijn nipt aan een Grexit ontsnapt, maar voor je het weet zijn we terug bij af.”

16.30 uur: „Europa wordt een kolonie” – Weliswaar is afgelopen weekend met de totstandkoming van een akkoord rond Griekenland het ergste voorkomen, maar Europa staat aan de vooravond van een scheuring. Dat vreest de voormalige voorzitter van de Europese Commissie en de Italiaanse oud-premier Romani Prodi. De schuld daarvoor ligt volgens Prodi niet alleen bij Athene, dat „duizend fouten” heeft gemaakt, maar ook bij Duitsland, dat zich „niet flexibel” toonde waardoor Griekenland „onder dwang werd beroofd.” Dat zal in de toekomst sporen achterlaten, voorspelt de Italiaan tegenover Deutschlandradio Kultur. De oud-Commissievoorzitter vreest verder dat Europa als gevolg van interne verdeeldheid steeds verder achterop zal raken ten opzichte van de VS en in toenemende mate China. Europa wordt steeds meer „een kolonie.”

15.30 uur: Helft comité Syriza tegen akkoord met eurozone – Meer dan de helft van het centraal comité van de Griekse regeringspartij Syriza wijst het akkoord dat de regering heeft gesloten met de eurozone af. In een verklaring noemen de tegenstemmers het reddingsplan voor Griekenland een coup door Europese leiders. De verklaring is ondertekend door 109 van de 201 leden van het comité. Ze noemen het akkoord „het gevolg van de dreiging van een onmiddellijke financiële wurging.” „Op 12 juli is er een coup uitgevoerd in Brussel. Die bewijst dat het doel van de Europese leiders is om bij wijze van voorbeeld een volk uit te roeien dat een ander pad wil volgen dan het neoliberale model van extreme bezuinigingen”, aldus de verklaring. „Het is een coup die direct indruist tegen het idee van democratie en (…) soevereiniteit.” Het Griekse parlement stemt naar verwachting woensdag laat over het nieuwe reddingsplan.

14.30 uur: Portugese premier waarschuwt voor Griekse toestand – De Portugese premier Pedro Passos Coelho heeft de Griekse problemen aangegrepen om de kiezers in Portugal over te halen opnieuw op zijn centrumrechtse coalitieregering te stemmen. Hij wijst voorstellen van de Socialistische Partij, de belangrijkste oppositiepartij, af, omdat die de bezuinigingen die de Portugese regering voorstaat tenietdoen. Over drie maanden hebben in Portugal verkiezingen plaats en Coelho zei dinsdag dat Portugal zich niet nog een financiële crisis zoals die in 2011 kan veroorloven. Toen stond het land op de drempel van een bankroet en kreeg het een noodlening van 78 miljard euro. Passos Coelho zei dat zijn regering begonnen is het begrotingstekort af te bouwen en de Portugese economie te hervormen. Vorig jaar groeide de economie met 0,9 procent, na drie jaren van crisis. Het is volgens de premier nu in „de handen van de Portugezen om een duurzame verandering tot stand te brengen of het risico te nemen door een andere richting in te slaan.” De verwachting is dat de economie en het bezuinigingsbeleid het centrale thema van de verkiezingen worden. Volgens analisten is Portugal na Griekenland het kwetsbaarste land in de eurozone.

13.35 uur: Griekse onderminister stapt op – De Griekse onderminister van Financiën, Nadia Valavani, is volgens Griekse media woensdag opgestapt uit protest tegen „de nutteloze maatregelen” die de Europese schuldeisers haar land opleggen. „Wat vandaag op tafel ligt, is zo deprimerend en het biedt geen oplossing voor de mensen of voor het land”, schreef de bewindsvrouw aan premier Alexis Tsipras over de economische koers die de regering zou moeten volgen. Woensdagavond stemt het Griekse parlement over de jongste plannen waarmee Griekenland in ruil nieuwe noodkredieten krijgt. Eerder liet de minister van Defensie, Panos Kammenos, al weten faliekant tegen de plannen van de geldschieters te zijn. Hij stapte echter niet op. Tsipras ziet het overigens zelf ook niet zitten, maar hij heeft dinsdagavond betoogd geen andere keuze te hebben dan de maatregelen uit te voeren om Griekenland binnen de eurozone te houden en om straks over kwijtschelding van schulden verder te praten.

13.20 uur: „Grieks overbruggingskrediet uit EU-potje” – Alle 28 landen van de Europese Unie zouden mee moeten betalen aan het overbruggingskrediet voor Griekenland. Geld geparkeerd in een noodpotje bij de Europese Commissie, EFSM genaamd, is de enige en „beste” oplossing om Griekenland op korte termijn te helpen. Dat stelt vicevoorzitter van de Europese Commissie Valdis Dombrovskis (de Euro) woensdag op een persconferentie.

11.19 uur: Commentaar – De Griekse premier Tsipras heeft het ‘vernederende’ akkoord vooral aan zichzelf te wijten, schrijft onze commentator woensdag.

11.10 uur: Kamer wil IMF-rapport – De Nederlandse regering moet het IMF-rapport waarin wordt gesteld dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen, openbaar maken voordat de Tweede Kamer er donderdag over vergadert. Wat niet openbaar kan, moet maar achter gesloten deuren met de Kamerleden worden gedeeld. Een Kamermeerderheid heeft zich bij deze wens van CDA-Kamerlid Pieter Heerma aangesloten, aldus een woordvoerder van de partij woensdag. De Kamercommissie die de vergadering voorbereidt, wil bovendien een oordeel van het kabinet over dat rapport. De Kamer debatteert donderdag met minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) en premier Mark Rutte over Griekenland.

10.35 uur: Griekse banken ook donderdag dicht – De banken in Griekenland blijven ook donderdag nog zeker dicht. Dat maakte het ministerie van Financiën woensdag bekend. Maandag werd gemeld dat de banken zeker nog tot en met woensdag gesloten blijven. De financiële sector van Griekenland zit sinds maandag 29 juni op slot, om het faillissement van de banken te voorkomen. Zij dreigden ten onder te gaan omdat Grieken massaal hun geld van hun rekeningen haalden, vanwege de vrees dat Griekenland uit de eurozone zou worden gestoten. De noodsteun die de banken met goedkeuring van de Europese Centrale Bank kunnen krijgen was niet voldoende om die uitstroom te compenseren. Ook de beurs is dicht.

10.34 uur: Spanje praat over reddingsplan – Hoewel formeel geen toestemming is vereist, zal het Griekse reddingsplan ter goedkeuring worden voorgelegd aan het Spaanse parlement. Dat maakte de Spaanse premier Mariano Rajoy woensdag bekend. Volgens Rajoy worden er een hoop garanties geëist van de Spaanse belastingbetalers en is het daardoor niet meer dan logisch dat het parlement om goedkeuring wordt gevraagd. Regeringspartij PP van Rajoy heeft overigens de absolute meerderheid in het parlement. Het is nog niet bekend wanneer het debat over het Griekse steunpakket zal plaatsvinden.

09.55 uur: Kritiek Tsipras „niet nuttig” – Kritiek van de Griekse premier Alexis Tsipras op het akkoord over de nieuwe financiële steun voor Griekenland is ‘niet nuttig’. Dat heeft de Duitse onderminister van Financiën Jens Spahn woensdag gezegd. Tsipras zei eerder op de Griekse televisie dat ‘het beleid dat ons opgedrongen’ is ‘irrationeel’ is.

08.55 uur: Meer hulp nodig – Het IMF heeft dinsdagavond laten weten dat Griekenland veel meer hulp nodig heeft dan nu wordt aangenomen.

08.45 uur: „Vazal van eurogroep” – Griekenland wordt een vazal van de eurogroep als het parlement instemt met de voorwaarden aan verdere steun voor het land. Dat zei voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis woensdag tegen de Spaanse krant El País. Varoufakis, die ruim een week geleden opstapte, is faliekant tegen wat hij het capitulatieverdrag noemt. De afspraken maken de Griekse schuldenlast in zijn ogen niet houdbaar, waardoor de economie amper herstel zal kunnen laten zien en een eindeloze crisis dreigt. „Het is zuiver en alleen een manifestatie van vernederend beleid en een voorbeeld van de volledige vernietiging van de nationale soevereiniteit”. Het Griekse parlement stemt woensdagavond over een reeks maatregelen die de schuldeisers hebben opgelegd. Minister van Economische Zaken George Stathakis zei dat kabinetsleden die tegen stemmen hun ontslag moeten indienen bij premier Alexis Tsipras.

08.25 uur: Tsipras krijgt waarschijnlijk voldoende steun – In de gelederen van de links-radicale premier Alexis Tsipras heerst woede dat hij nu het beleid gaat uitvoeren dat hij voor de verkiezingen beloofde af te schaffen. Laat op woensdagavond, waarschijnlijk pas 23.00 uur onze tijd, stemt het parlement over de wetsvoorstellen. De wetswijzigingen gaan onder meer over een forse verhoging van bepaalde belastingen en het terugdringen van de kosten van pensioenen. Tsipras zou onder zijn eigen 149 parlementariërs mogelijk al dertig tegenstanders tellen. Hij kan ook niet rekenen op de kleine coalitiepartner Onafhankelijke Grieken (dertien zetels). Maar de centrumrechtse oppositie schiet de premier naar verwachting met ruim voldoende stemmen te hulp. Het parlement telt driehonderd zetels. De hoofdelijke stemming duurt waarschijnlijk een uur.

08.00 uur: Liveblog afgelopen dagen – Lees hier het liveblog van maandag en dinsdag terug.