De komende jaren worden ook 11.000 woningen van zes grote corporaties elders in het land gerenoveerd, waarbij het gas wordt afgesloten. De vier grootste bouwondernemingen nemen deel aan dat programma. Elektrisch koken wordt voortaan gemeengoed, dankzij stroom die wordt opgewekt met zonnepanelen. Warm water voor douche en centrale verwarming wordt opgepompt uit de bodem en via warmtewisselaars verhit. En de komende jaren zal het aantal woningen zonder aardgasaansluiting –nu nog maar 2000– verder groeien naar 100.000.

Het zal nog wel even duren voordat het gas in de gehele Nederlandse woningvoorraad van 4,6 miljoen huizen gedoofd is, maar die trend is niet meer te stoppen, meent energiedeskundige Jan Willem van de Groep. „Over enkele tientallen jaren is aardgas volledig uit de huishoudens verdwenen”, voorspelt hij.

Van de Groep noemt zichzelf de ‘aanjager’ van de overgang van gas naar alternatieve energiebronnen als zon, wind en aardwarmte. Met zijn project Energiesprong tracht hij mede namens het ministerie van Binnenlandse Zaken de overgang naar schone energiebronnen in huishoudens, kantoren, winkels en industrieën te bespoedigen. „We willen meters maken. Vandaar dat ons huidige programma Stroomversnelling heet.”

Langzaamaan ontstaan er steeds meer woonwijken (nieuwbouw en gerenoveerd) waar gasleidingen niet meer nodig zijn, zoals in Gorinchem, Tilburg, Stadskanaal, Arnhem, Soest, Nieuw-Buinen, Amsterdam en Heerhugowaard.

„Er zijn heel veel redenen om niet langer gas te gebruiken”, zegt Van de Groep. „De aardbevingen in Groningen, de import van buitenlands gas uit Rusland, het broeikasgas CO2 en de klimaatafspraken – alles draagt bij aan de heersende opinie dat we zonder fossiele brandstoffen verder moeten.” Bovendien is de energetische waarde van gas in vergelijking met elektriciteit een stuk minder. Met andere woorden: door huizen te verwarmen met gas wordt de factor 7 aan energie verbruikt in vergelijking met stroom en aardwarmte, aldus Van de Groep. „Bovendien wordt gas straks schreeuwend duur”, verwacht hij.

De transitiegoeroe heeft met zijn Energiesprong nu ook het programma Nul op de Meter in het leven geroepen. Het doel is nieuwe en gerenoveerde woningen volledig energieneutraal te bouwen of om te toveren – als het moet in een dag. Door goede isolatie, zonnepanelen en warmtewisselaars kan de energienota naar nul euro, stelt Van de Groep.

„Met de gemiddelde maandelijkse besparing op energie van 175 euro per maand kunnen de aanschafkosten van zonnepanelen en dergelijke in hypotheekvorm worden afgelost”, zo schetst hij de financiering van die kostenneutrale energieneutraliteit.

Opvallend is dat gasproducent NAM eveneens gedeeltelijk betrokken is bij het programma. De NAM, de ministeries van Economische Zaken en Binnenlandse Zaken en de woningverhuurders bereikten dinsdag een akkoord over het energieneutraal maken van 1650 woningen en zorgcomplexen. Die staan in onder meer Loppersum, Bedum, Slochteren, Appingedam en Delfzijl. De huizen worden versterkt en verduurzaamd – dat wil zeggen dat gas taboe is in de opgeknapte woningen.

De NAM zegt zich bewust te zijn van de trend naar minder gebruik van aardgas in woningen. „Maar gas neemt de komende tientallen jaren nog steeds een prominente plaats in onze samenleving in”, nuanceert NAM-woordvoerder Sander van Rootselaar de gedachte dat aardgas uit de huishoudens verbannen wordt.„Op dit ogenblik is nog maar 5 procent van het energieverbruik duurzaam en bestaat 95 procent nog altijd uit fossiele brandstoffen. Tijdens die energietransitie hebben de komende decennia gas nog heel hard nodig”, aldus Van Rootselaar.