En waar moeten we nu precies ja of nee tegen gaan zeggen?
„Ik zat nog laat het nieuws te lezen op vrijdagavond, toen een bericht verscheen dat er geen overeenkomst is bereikt in Brussel en dat Tsipras een volksreferendum wil houden”, zegt een vriendin. „Ik maakte mijn man wakker en vertelde het hem. Hij raakte volledig in paniek!”
„De hele nacht heeft hij door het huis lopen ijsberen en nieuwsberichten op internet gelezen. Hij besloot om het geld dat nog op onze bankrekening stond, te gaan opnemen.” Ze veegt een donkere krul uit haar gezicht, zichtbaar emotioneel. „We hebben een lening op ons huis”, vertrouwt ze me toe, „als we naar de drachme gaan zal ons geld in één klap veel minder waard zijn. Hoe zullen we onze hypotheek kunnen afbetalen?”
Haar man vertrekt zaterdagochtend vroeg naar de pinautomaat. Net als veel andere Grieken neemt hij zijn geld op, om het in een sok of matras te verbergen.
Ook in Piraeus zie ik zaterdag bij de pinautomaten bescheiden rijen mensen staan, druk discussiërend over de onduidelijke toestand waarin we ineens beland zijn. Allerlei geruchten doen de ronde.
Riskant referendum
„Misschien sta ik straks ook in de rij bij de gaarkeuken”, zegt een keurig geklede jongeman, die in de rij voor de pinautomaat staat. „Dinsdagnacht verloopt het steunprogramma en dan zal het land failliet gaan”, zegt een oudere man ongerust. „In ieder geval stem ik op 5 juli tegen de nieuwe maatregelen van Europa”, zegt een vrouw vinnig. „Het is weer het gewone volk en niet de rijken die zwaarder belast worden. Dus ik stem tegen.”
„Het is veel te laat voor zo’n riskant referendum, waarbij het de vraag is of de regering dit gaat overleven”, denkt Akis Arapoglou, leraar economie. „Dit had bijvoorbeeld in april moeten gebeuren. De mensen hadden zich dan beter kunnen oriënteren. Nu zullen de meesten een stem uitbrengen vanuit een onderbuikgevoel. Bovendien bestaat er veel onduidelijkheid over waar we precies voor of tegen stemmen. Als de vraag: ”Bent u voor of tegen de euro?” zou zijn, zou het een stuk duidelijker zijn.”
Goede ideeën
Ondanks de vele voorspellingen dat het Griekse volk tegen de nieuwe, pijnlijke overeenkomst van de leners zouden kiezen, blijkt uit opiniepeilingen van Alco en Kapa Research dat respectievelijk 57 procent en 47 procent van de Grieken denkt dat er een overeenkomst met de EU-partners bereikt moet worden.
Arapoglou gelooft dat het nauwelijks verschil zal maken of we in de euro blijven of teruggaan naar de drachme. „Het zit hem niet in de munteenheid”, denkt hij. De oplossing voor Griekenland ziet hij in het stimuleren van ondernemers met goede ideeën. „Momenteel kost het zo ontzettend veel geld en bureaucratische rompslomp om een bedrijf op te zetten, dat velen ervan afzien. In buurlanden is het klimaat voor ondernemers gunstiger.”
Intussen wordt het Griekse volk met ingang van vandaag geconfronteerd met een nieuwe werkelijkheid, die gesloten banken en beurzen, beperkte geldopname (60 euro per dag) en kapitaalcontroles bevat.
Toeristen zullen wel onbeperkt geld kunnen opnemen. Een spannende week, met veel onzekerheid voor het Griekse volk, ligt voor ons.
serie Grieks dagboek
Geertje Spiliotopoulou, afkomstig uit Nederland, is getrouwd met Vassilis en woont in Griekenland. Ze hebben een zoon en een dochter.