In de lift van een kantoorgebouw in de Oekraïense hoofdstad Kiev zucht een voorlichtster van het Oppositie Blok diep: „Het klimaat is vergiftigd”, klaagt ze op weg naar parlementslid Dmitri Kolesnikov (eveneens van het Oppositie Blok). „We worden gezien als de vijand. Er is geen ruimte voor nuance. Alles is zwart-wit.”

Ze worden gehaat, uitgespuugd zelfs, de leden van deze politieke partij. Het Oppositie Blok is een samenwerkingsverband van getrouwen van Viktor Janoekovitsj, de Oekraïense president die vorig jaar na een revolutie werd verdreven. Ze worden gezien als de moordenaars van de slachtoffers tijdens de revolutie, als plegers van corruptie en als vrienden van de vijand: Rusland en zijn vechtende handlangers in het oosten.

Na de machtswisseling begin vorig jaar was het regelmatig bijltjesdag. Janoekovitsjaanhangers werden machteloos in vuilcontainers gesmeten. Woedende belagers omringden hen en scandeerden ”Glorie aan Oekraïne”. Op internet zijn er talloze filmpjes van te vinden. Opgenomen in Kiev en in andere steden.

De afrekening vond plaats op straat, maar evenzeer in de politiek. Het Oppositie Blok won bij de parlementsverkiezingen vorig jaar 43 van de 450 zetels, vooral in Oost-Oekraïne, de oude machtsbasis van Janoekovitsj. Het nieuwe parlement nam een zogeheten lustratiewet aan, die het ambtenarenapparaat moet zuiveren van Janoekovitsj’ aanhangers.

Op een van de hoogste verdiepingen van het grote kantoorgebouw toont Kolesnikov (43) trots het uitzicht over Kiev vanaf zijn terras. Zijn kantoor lijkt met zijn bankstellen, een flatscreen en grote ramen meer op een duur appartement dan op een werkruimte. Meer iets voor een goedlopend bedrijf. Is Kolesnikov nu zakenman of politicus? Het laatste, lacht hij.

Gefrustreerd vertelt hij over de positie van het Oppositie Blok in de politiek. De partij wordt genegeerd. Naar geen enkel voorstel wordt geluisterd, moppert hij. Terwijl het Oppositie Blok zich juist zo constructief opstelt, als je Kolesnikov moet geloven. De partij kiest voor Europese waarden, steunt het vredesakkoord tegen het oorlogsgeweld in het opstandige oosten, verdedigt de Oekraïense soevereiniteit inclusief het oosten en het door Rusland ingelijfde schiereiland de Krim en Kolesnikov noemt Rusland de agressor.

Maar deze boodschap komt niet over, zegt hij. „Omdat we praten over landbouw en industrie, zijn we daarmee de vijand? Omdat we het opnemen voor de burgers? President Petro Porosjenko was minister onder Janoekovitsj. Daar hoor je niemand over.”

Aan de andere kant van het strijdveld zit de politieke partij Oedar, een van de winnaars van de revolutie. Met als partijleider oud-wereldkampioen boksen en burgemeester van Kiev Vitali Klitsjko. Dmitri Belotserkovets (29) is de rechterhand van Klitsjko. De oud-bokser moet de Oekraïense hoofdstad op orde brengen. Belotserkovets rijdt met zijn auto langs een paar terrassen om te controleren of ze niet te veel de stoep bezetten, waardoor niemand er langs kan. Een plaag in Kiev.

Na zijn inspectieronde strijkt Belotserkovets neer in een uitgaans­mekka van clubs, restaurants en karaokebars in het centrum van de hoofdstad. Hij ziet samenwerking met het Oppositie Blok totaal niet zitten. Ze zijn pro-Russisch, meent Belotserkovets in een dessertbar. „Ze moeten eerst laten zien dat ze bereid zijn te vechten voor een verenigd Oekraïne. Dan kunnen we met hen praten. Hebben ze gezegd dat Rusland de agressor is? Dat hoor je nooit op televisie. Dat zeggen ze alleen tegen een Europese journalist, tegen de Russische pers vertellen ze wat anders.”

Maar er is hoop voor het Oppositie Blok, meent politicoloog Joeri Jakimenko (48) in zijn kantoor met uitzicht op het beroemde Lavraklooster, waar de gouden koepels schitteren in de zon. In oktober zijn er lokale verkiezingen, en de onvrede onder de bevolking neemt volgens hem toe: over de oorlog, de corruptie en de economische crisis. Dit straalt af op de huidige regering. „De verkiezingen moeten uitwijzen of het Oppositie Blok weer in staat is terug te keren.”

Dit is het eerste deel in een tweeluik over Oekraïne. Morgen deel 2.