Tegelijk wil de overgrote meerderheid dat de inspectie zich niet beperkt tot controleren, maar ook een stimulerende rol op zich neemt.

Dat blijkt uit een onderzoek van de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS) en de PO-Raad, de organisatie van het primair onderwijs. De vragenlijst werd ingevuld door 533 schoolleiders en 
245 bestuurders.

Volgens AVS-voorzitter Petra van Haren ontbreekt op dit moment vaak de duidelijkheid over wat de inspectie mag beoordelen en waar haar adviserende taak begint. „Schoolleiders krijgen vragen over zaken die scholen volgens de wet niet hoeven te doen. Door ernaar te vragen wekt de inspecteur de indruk dat de school er toch iets mee moet. Vandaar dat een meerderheid van de schoolleiders aangeeft dat de inspectie zich met te veel bemoeit.”

Een duidelijk voorbeeld is volgens haar de kleutertoets. „Scholen hoeven die niet af te nemen, maar wij horen dat de inspectie soms op een vrij dwingende manier vraagt naar de resultaten ervan.”

De Tweede Kamer debatteert binnenkort over een wetsvoorstel dat het toezicht door de inspectie op de schop neemt. Dit voorstel wil bereiken dat er een meer stimulerende vorm van toezicht komt.

Zo moeten scholen in de toekomst behalve (zeer) zwak of voldoende in de toekomst ook het predicaat ”goed” of ”excellent” kunnen krijgen. Zestig procent van de schoolleiders en bestuurders vindt dat een goede ontwikkeling.

Bedenkingen

Maar er zijn ook veel schoolleiders die er bedenkingen bij hebben, zegt Van Haren. „Aan de ene kant willen scholen die goed werk leveren daarvoor beloond worden. Maar ze zijn ook bang dat er een nieuw soort ranking ontstaat. Wat gebeurt er als je voldoende scoort, terwijl de school iets verderop volgens de inspectie goed is? Is een school die een degelijke voldoende scoort dan nog goed genoeg?”

De AVS wil dat er een basispakket komt waarop de inspectie scholen beoordeelt. De stimulerende rol van de inspectie moet meer in overleg met de scholen plaatsvinden, vindt Van Haren. „Scholen moeten de ruimte krijgen hun eigen ambitie en visie vorm te geven. Daarbij kan het zijn dat ze graag advies van de inspectie krijgen. Maar als ze de kwaliteit zelf goed in beeld hebben, zou de inspectie ook meer op afstand kunnen blijven.”

Bisschop blij met onderzoek

Redactie politiek

DEN HAAG. SGP-Kamerlid Bisschop is blij met de resultaten van het onderzoek. „De bevindingen sporen met wat we als fractie zelf al jarenlang aan signalen binnenkrijgen”, zo stelde het Kamerlid woensdagmorgen.

Deze signalen waren voor Bisschop vorig jaar aanleiding om een initiatiefwetsvoorstel in te dienen om het toezicht van de onderwijsinspectie aan banden te leggen. D66-Kamerlid Van Meenen en CDA-collega Rog hebben het mede ondertekend.

„In het wetsvoorstel worden de taken van de inspectie helder afgebakend ten opzichte van de verantwoordelijkheden van de scholen”, aldus Bisschop. De initiatiefnemers vinden dat de inspectie de scholen ten onrechte beoordeelt op de zogenoemde kwaliteitseisen, zoals didactische vaardigheden van docenten en het pedagogisch klimaat. De inspectie mag in hun ogen de school daarop wel bevragen, maar niet beoordelen.