Fyra-enquête: strijd in ministerraad over HSL
DEN HAAG (ANP). Verkeersminister Tineke Netelenbos heeft zich in 2000 in een persoonlijke brief aan premier Wim Kok verzet tegen openbare aanbesteding van het vervoer op de hogesnelheidslijn HSL-Zuid. Zij schreef daarvoor geen verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Kok negeerde de brief.
Dat zei Ralph Pans (secretaris-generaal van het ministerie van Verkeer en Waterstaat van 1998 tot en met 2002) maandag tegen de parlementaire enquêtecommissie over de Fyra. Maar volgens Pans heeft de minister toen niet gedreigd met aftreden.
Netelenbos had liever dat het vervoer op de HSL-Zuid zou worden gegund aan een combinatie van NS, KLM en Schiphol, de zogeheten Oranjecombinatie. Maar premier Kok zei het schrijven liever niet ontvangen te hebben en heeft op advies van zijn hoogste ambtenaar de brief verscheurd. De ambtenaar noemde de brief juridisch „dodelijk” omdat Nederland grote problemen zou krijgen als het zou afwijken van het voornemen om aan te besteden. Andere gegadigden voor het vervoer over de HSL zouden zich dan benadeeld kunnen voelen.
Maar Pans voerde aan dat goed was uitgezocht of het vervoer onderhands gegund kon worden aan de Oranjecombinatie. Ook was het volgens hem niet zo dat Brussel strikt vasthield aan openbare aanbesteding.
Netelenbos was huiverig voor een aanbestedingsprocedure omdat het maar de vraag zou zijn of er genoeg belangstelling bestond om te bieden op het HSL-vervoer. Bovendien begon de tijd te dringen, omdat er treinen moesten worden besteld. Zij had er ook vertrouwen in dat de Oranjecombinatie met een goed bod zou komen.
Maar in het kabinet bestond te veel weerstand tegen afzien van de uitgezette koers om aan te besteden, dus hield premier Kok hier uiteindelijk ook aan vast. In de aanbestedingsprocedure die vervolgens begon, bleven er drie partijen over. Het bod van de NS (met KLM) was met 178 miljoen verreweg het hoogst en lag ook ver boven het gevraagde minimum van 100 miljoen. „Veel geld”, zei Pans. Bij zijn ministerie ontstond het gevoel dat ze wellicht een rekenfout hadden gemaakt door aanvankelijk te weinig te vragen, maar men zag ook geen enkele redenen om het hoge bod terzijde te leggen.