JA

Ik meen dat deze critici gelijk hebben: er is geen lijdende Heiland geweest zonder de daaropvolgende opstanding en hemelvaart. Het lijden van Jezus staat in een bepaald kader. Hij is geen zielige martelaar, maar de Middelaar Die lijdt onder en vanwege de zonde die scheiding maakt tussen Schepper en schepping. Omdat we nu leven in de week van Hemelvaartsdag spits ik het verder toe op dat heilsfeit en zal niet steeds de opstanding daarbij vermelden (al is die er onlosmakelijk mee verbonden!).

Waar gaat Jezus naartoe op de dag van Zijn hemelvaart? Naar de plek waar Hij vandaan kwam! Hij kwam uit de hemel, en keert terug naar de hemel. Liever nog: Hij kwam van de Vader en keert terug naar de Vader. In de tijd daartussen heeft Hij het werk volbracht dat de Vader Hem opgedragen had. „God was in Christus de wereld met Zichzelf verzoenende” (2 Kor. 5:19). Zo is er een geopende weg over de kloof tussen Schepper en schepping. Voor mensen die gescheiden van God leven, is er een toegang tot de Vader.

Dat plaatst ”The Passion” in een totaal ander licht dan wat er nu iedere keer getoond wordt. In dat stuk wordt Jezus binnen onze kaders gehouden. Wij komen ook inderdaad niet verder dan de lijdende mens en komen niet uit boven een wereld vol ellende. Wij kunnen het leven van Jezus niet verbeelden, omdat Hij niet in onze kaders gevangen kan worden. Zijn goddelijke afkomst maakt het onmogelijk om Hem als alleen maar mens te zien. Zijn heerlijke toekomst maakt Hem niet zielig. Integendeel. Maar dan zul je duidelijk moeten maken: Hij zal alzo komen, zoals ze Hem hebben zien heengaan. Over ‘spektakel’ gesproken: alle oog zal Hem zien, maar dan zoals Hij werkelijk is!

NEE

Toch zijn er redenen waarom een stuk ”The Ascension” ongewenst is en zelfs een vertoning zou worden die Jezus alleen maar kleineert. De eerste reden is dat er immers al eeuwenlang wordt geschamperd over deze onmogelijke ‘ruimtereis’ van Jezus. De zwaartekracht maakt het onmogelijk en door de dampkring komt geen mens levend verder het heelal in. Je moet er niet aan denken dat juist deze taal van het ongeloof gevoed zou gaan worden door een spektakel waarbij een mens –die dan Jezus moet voorstellen– met allerlei kunst- en vliegwerk de lucht in gaat.

De tweede reden is dat men zo ontkracht dat Jezus heengaat naar de Vader, want we laten in zo’n spektakel dan iets zien wat Hem helemaal binnen onze kaders houdt. En dat wordt nu juist doorbroken met de opstanding en de hemelvaart! Hemelvaartsdag: de mens Jezus Christus keert als de Zoon van God terug tot de Vader. Het is volgens de Bijbel het garantiebewijs dat eens de hemel op aarde werkelijkheid zal zijn. Denk aan het beeld van Hoofd en lichaam. Het Hoofd is boven? Dan ook het lichaam.

De derde reden is dat we juist moeten voorkomen dat de gedachte aan een luchtreis blijft hangen. Vond er dan geen verplaatsing plaats: van de aarde naar de hemel? Nou en of. Zo hebben de discipelen het waargenomen. Geen droom, maar werkelijkheid. En dan? Neemt een wolk Hem weg van voor hun ogen. Dan is er ook iets wat zich onttrekt aan hun driedimensionale menselijke waarneming. In bepaalde discussies –zeker bij wat exact aangelegde mensen– kun je er wat mij betreft gerust op wijzen dat juist dat het onderscheid is: de Schepper is ”hoger-dimensionaal” (het staat lelijk, dat geef ik toe) dan de schepping.

De hemel wordt inderdaad voorgesteld als een bepaalde plek. En dan gebruikt de Bijbel gewoon de taal van onze waarneming. Waar woont God? Hoog in de hemel, dáár, zo wijzen de kindervingertjes omhoog. En dan geeft het niets dat kinderen in Zuid-Afrika een andere kant op wijzen dan de kinderen in Nederland. Maar wat we wel dienen te beseffen en moeten doorgeven is dat de hemel daar is waar God aanwezig is in Zijn volle heerlijkheid. Hemelvaart is dus: weer daar zijn. Dat is het eigenlijke. Hemelvaart is: delen in de volle liefde, luister en lof.

DUS

Onze spektakelstukken houden Jezus gevangen binnen onze kaders. Daarom alsjeblieft nóóít een vervolg op ”The Passion” als bijvoorbeeld ”The Ascension”. Dat wordt nooit meer dan Jezus als niet meer dan een mens. Beelden in woorden zeggen meer dan welk spektakel ook. Het is daarom voor christenen wel van belang dat zij zelf een goed beeld hebben van de Hemelvaart van onze Zaligmaker Jezus Christus. De hemel als het „huis van de Vader” zegt: Jezus ging naar Huis! Zijn vreugde daarover mag de vreugde van allen zijn die Hem liefhebben.

Dr. M. J. Kater, universitair docent gereformeerde praktische theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn