‘Srebrenica’ zwarte bladzijde in geschiedenis
DEN HAAG (ANP). De val van de Bosnische moslimenclave in Srebrenica geldt als een gitzwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis. Nederlandse militairen van Dutchbat moeten de enclave beschermen, maar Srebrenica valt en duizenden moslimmannen worden afgevoerd en vermoord. Het leidt tot de val van het tweede kabinet-Kok in 2002 en een parlementaire enquête.
Ook in 2015 is het boek nog niet gesloten. Woensdag beslist het gerechtshof in Arnhem of oud-commandant Thom Karremans van Dutchbat en zijn secondanten Rob Franken en toenmalig adjudant Berend Oosterveen alsnog hiervoor moeten worden berecht. Een overzicht van het drama:
1991: Het begint flink te rommelen in Joegoslavië. In mei vinden de eerste gevechten plaats tussen Serven en Kroaten. Het kabinet rept in november voor het eerst van de noodzaak van een internationale vredesmacht in de regio.
1992: De Veiligheidsraad besluit een vredesmacht in te stellen. Nederland stuurt militairen.
1994: In maart van dit jaar arriveert Dutchbat 1 in Srebrenica.
1995: Het Bosnisch-Servische leger opent de aanval op Srebrenica. Dutchbat moet de moslimenclave beschermen, maar dat eindigt in een drama. Servische troepen voeren meer dan 7000 moslimmannen af die niet meer terugkeren. Het blijkt uiteindelijk de grootste genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog.
2002: Het NIOD stelt in april dat de vredesoperatie slecht is voorbereid, maar dat Dutchbat weinig valt te verwijten. De Nederlandse eenheid kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van de moslims. Justitie zegt daarom in november dat het in het NIOD-rapport geen aanleiding ziet een onderzoek in te stellen.
2013: De Hoge Raad beslist dat de Nederlandse Staat aansprakelijk is voor de dood van drie Bosnische moslims. De mannen hadden op de Dutchbat-compound hun toevlucht gezocht voor het Bosnisch-Servische leger, maar werden weggestuurd door Nederlandse militairen.
2014: Drie nabestaanden eisen bij het gerechtshof in Arnhem dat het Openbaar Ministerie (OM) onder anderen Thom Karremans, toen commandant van de Nederlandse militairen, hiervoor alsnog gaat vervolgen. Een jaar eerder besloot het OM om dit niet te doen.
2014: De rechtbank in Den Haag bepaalt dat Nederland aansprakelijk is voor de deportatie van ruim driehonderd moslimmannen vanaf de Dutchbat-compound op 13 juli 1995. Daarmee is de staat ook aansprakelijk voor de schade die de directe familieleden van de slachtoffers hebben geleden.
2015: Het gerechtshof in Arnhem bepaalt of Karremans, Franken en Oosterveen alsnog moeten worden vervolgd.