„Censuur op universiteit gevaarlijk”
DELFT. Universiteiten moeten niet te snel een spreker weigeren. Ook niet als iemand een tegendraads geluid laat horen dat anderen afdoen als pseudowetenschap. „Censuur is gevaarlijk.”
De Technische Universiteit Delft ligt onder vuur. Donderdagavond sprak daar de Amerikaanse architect Richard Cage. Hij is omstreden. Cage beweert dat de Twin Towers in New York in 2001 onmogelijk kunnen zijn ingestort door de aanslag met de vliegtuigen. Volgens hem moeten er op meerdere plaatsen in het gebouw explosieven zijn afgestoken. Zijn verhaal wordt door collega’s betiteld als complottheorie.
Cage was in Delft op uitnodiging van Studium Generale, dat lezingen en debatten op de universiteit organiseert. „Het was een fantastische bijeenkomst”, blikt directeur Coen Vermeeren terug. „Er waren 900 mensen, van wie 700 studenten. Normaal zitten er zo’n 100. Natuurlijk was de spreker een trekker, maar ook de negatieve publiciteit eromheen heeft extra bezoekers getrokken. En dat in een tentamenperiode.”
Waarom Cage?
„Hij is een gediplomeerd, gezaghebbend architect. Cage vertegenwoordigt 2300 architecten en ingenieurs die met hem de gangbare theorie over het instorten van de Twin Towers in twijfel trekken. Ze wijzen geen schuldigen aan, maar zeggen: Deze gebouwen zijn zo gemaakt dat ze tegen een vliegtuigaanslag kunnen. Logisch dat er brand uitbreekt in het bovenste deel van de torens, maar dat de gebouwen zo vloeiend in elkaar storten, moet het gevolg zijn van explosieven. In de officiËle onderzoeksrapporten wordt de vraag opengelaten hoe het instorten moet worden verklaard. Dat is veelzeggend.”
Waarom moeten TU-studenten dit weten?
„Omdat wij ze kritisch-wetenschappelijk willen opleiden. Onze studenten zijn de ingenieurs en architecten van de toekomst. Toen de aanslag in New York plaatshad, waren zij nog kind. Ze hebben er weinig van meegekregen. Deze bijeenkomst was een mooie gelegenheid om hen te confronteren met een andere theorie dan de gangbare en daar het debat over te voeren.”
Had u niet moeten zorgen voor een tegengeluid?
„Daar ben ik een maand mee bezig geweest. Er zijn dertig hoogleraren die voor dat tegengeluid hadden kunnen zorgen, maar er was niemand beschikbaar. Sommigen hadden geen tijd. Anderen zeiden: Ik weet er te weinig van af. Ik vind beide redenen wat wonderlijk. Misschien had de kwestie bij een aantal hoogleraren meer prioriteit moeten krijgen. En als de theorie van Cage echt zo pseudowetenschappelijk is, dan moet zij eenvoudig te weerleggen zijn.”
Kreeg Cage wel tegengas?
„Na zijn lezing heeft de zaal een uur lang met hem gedebatteerd. Veel studenten stelden kritische vragen.”
Op de VU in Amsterdam is discussie over het uitnodigen van een Amerikaanse historicus die de Armeense genocide ontkent. Er blijkt geen tegenspreker beschikbaar te zijn.
„Ik ken de kwestie niet inhoudelijk, maar we moeten in de wetenschapswereld oppassen voor bemoeienis, dwang en censuur. Dat is gevaarlijk. Je krijg al snel de sfeer: We hebben een brandstapel, wie heeft er lucifers?”
In Maastricht kreeg een wetenschapper in 2013 ongezouten kritiek omdat hij publiekelijk bekende in een genezingswonder te geloven.
„Er zijn meer wetenschappers die erkennen dat niet alle genezingen zijn te verklaren. We hebben in Delft Cees Dekker als hoogleraar. Hij zegt: Ik ben wetenschapper, maar ook gelovig. Geen probleem, zou ik zeggen, zolang een goed wetenschappelijk gesprek mogelijk is.”
U bepleit een ruim beleid bij het uitnodigen van gastsprekers?
„Een heel ruim beleid. Er zijn christenwetenschappers die in de schepping geloven, niet in de evolutietheorie. Die weigeren we ook niet. En Delft heeft nog steeds een bijzondere leerstoel reformatorische wijsbegeerte, hoewel veel wetenschappers daar kritisch naar kijken.”
Hoe verklaart u de commotie over Cage?
„Die verbaast mij. Een poosje geleden hadden we hier Joris Luyendijk naar aanleiding van zijn boek over bankiers. Dat is ook omstreden. Maar niemand had het daarover. Waarschijnlijk omdat kritiek op bankiers ons als technici niet raakt. Dat doet het verhaal van Cage wel. En die emotie, dat is de tijdgeest. Maar ik denk: Als het onderwerp je raakt, kom dan luisteren. Zo niet, blijf dan thuis.”