Een eeuwenoude, grote steen bracht de bal zo’n acht jaar geleden aan het rollen, herinnert bestuurslid C. J. van den Berg-Aarnoudse van de historische vereniging Lekkerkerk door de Tijd zich. „Het gaat om een hardstenen deksloof uit de zestiende eeuw; die is nu bijna 500 jaar oud. Lekkerkerk had destijds 600 inwoners (tegenwoordig krap 8000, DdB). Als de Lekkerkerkse zalmvissers terugkwamen met hun vangst, legden ze die op deze deksloof.”

De zware steen lag op een voorloper van de huidige stenen muur die het Lekdorpje tegen de rivier beschermt. „De vissers hadden de gewoonte om als ze de 25e zalm op de deksloof hadden gelegd, even te stoppen met het werk. Ze wilden God danken voor de rijke vangst.”

De vissers schaarden zich om de buit, deden hun mutsen of zuidwesters af en zongen een danklied. Het heeft de wijs van de Psalmen 65 en 72.

Sodom

In totaal had het lied zes coupletten, meldt Van den Berg. „Wij hebben er twee kunnen achterhalen; de rest is verloren gegaan. Waarschijnlijk zongen ze per 
25 zalmen die ze hadden gevangen een volgend couplet. Het tweede vers dat we hebben, moet daarom het vijfde couplet zijn.

Inwoners van dorpen in de omtrek bestempelden Lekkerkerk in de achterliggende eeuwen als ”Sodom aan de Lek”, vanwege de vrijzin­nige inslag van de bevolking. Van den Berg: „Maar zo te zien is Lekkerkerk voor die tijd nog een vrij christelijk dorp geweest.”

Toen de zalmvisserij verdween, belandde de deksloof via om­wegen op de Joodse begraafplaats in het dorp. Dankzij de inspanningen van de histo­rische vereniging ligt de steen sinds eind vorige week weer ongeveer op zijn oorspronkelijke plaats. Van den Berg: „De steen kon niet terug op de muur komen, dus nu ligt hij ervoor.”

Niet vanzelfsprekend

Bij de inspanningen om de zalmhistorie terug te brengen, wilde de eind vorig jaar op­geheven gemeente Nederlek niet achterblijven. In samenspraak met de kunstcommissie en de historische vereniging viel de keuze op een artistiek werk van de Haastrechtse kunstenaar Dick Aerts. Nederlek betaalde er 25.000 euro voor. Het siert nu de oprit naar het voetveertje, naast de stevig ver­ankerde deksloof. Van den Berg: „Je ziet 25 bronzen zalmen, als verwijzing naar het zalmlied, omdat we het zo mooi vonden. Die mensen stonden nadrukkelijk stil bij het feit dat alles niet vanzelfsprekend was.”

Zalmlied

Eerste couplet

„Wij moeten Uwen lof uitgalmen

en loven U, o Heer

voor deze vijfentwintig zalmen

en ’t aangename weer.

O, leer ons dankbaar voor U leven

bestuur in gunst ons lot.

Laat dat geloof ons nooit begeven

dat Gij zijt liefde, God.”

Vijfde couplet

„Eénhonderdvijfentwintig vissen

die alle zalmen zijn

gevangen zonder hindernissen.

Gij maakt ons loon niet klein.

Veel geld is thans door ons gewonnen

dat maakt de arbeid zoet.

O, dat wij steeds geloven kunnen

dat Gij, o God, zijt goed.”