Schel was pas 16 jaar toen hij in Duitse krijgsdienst kwam, zegt voorzitter Gerrit van der Helm van de heemkundewerkgroep Vladerack in Geffen. „Hij was gecharmeerd van de pracht en praal van de Duitse soldaten.” Tot de zomer van 1944 voer Schel op een onderzeeër. Daarna werd hij als militair naar het oostfront gestuurd. Hij sneuvelde in januari 1945 op 18-jarige leeftijd in Polen tijdens een gevecht met de Russen. Van der Helm weet niet of Schel vrijwillig of gedwongen is overgeplaatst van de Kriegsmarine naar een plaats aan het oostfront.

Elk jaar worden op 4 mei, tijdens de dodenherdenking, de namen voorgelezen van Geffenaren die in de oorlog zijn omgekomen. Daar is ook de naam van Schel bij. Zijn naam komt ook voor op een bord dat altijd in het gemeentehuis van Maasdonk hing, tot 1 januari van dit jaar. Toen ging Geffen na een gemeentelijke herindeling over naar de gemeente Oss. Van der Helm: „Er is nooit een probleem gemaakt van het feit dat Schel op het bord stond.”

Deze week kaartte Federatief Joods Nederland de kwestie aan bij de gemeente Oss. De zaak gaat terug tot 2012, toen de gemeente Maasdonk in Geffen een monument wilde plaatsen. Het betrof drie staande gedenkstenen met op de linkersteen Engelsen die in Geffen waren gesneuveld, in het midden Nederlandse slachtoffers en rechts Duitse slachtoffers. Na protest van Federatief Joods Nederland werd besloten slechts één steen te plaatsen: met een neutrale tekst en zonder namen.

Enkele maanden geleden kwamen er alsnog twee stenen bij. Links van de ‘neutrale’ steen staan namen van de omgekomen Joodse familie Van Dijk. Rechts staan de namen van de overige Geffenaren, waaronder die van Johan Schel.

Voorzitter Herman Loonstein van FJN zegt dat in 2012 is afgesproken dat de gemeente wijzigingen aan het monument zou bespreken met FJN. „Dat is nu niet gedaan. De gemeente heeft stiekem de naam van Schel op het monument gezet. Dat is laf en laaghartig. Een nicht van de familie Van Dijk heeft ons gevraagd om dit aan te kaarten.”

Loonstein wijst erop dat op 4 mei volgens de landelijke richtlijn alleen slachtoffers mogen worden herdacht. Hij vindt dat daders en slachtoffers niet samen op één monument mogen worden vermeld. „De gemeente Oss moet kiezen: de Joodse namen eraf of de naam van Schel.” Loonstein wacht nu af wat Oss gaat doen.

Tegenover Omroep Brabant zei Chelly Meijer-van Dijk, nabestaande van de omgekomen familie, donderdag geschrokken te zijn van het plaatsen van de naam van Schel op de steen. Ze zegt dat er met haar geen contact is opgenomen.

Saskia Meijs, communicatieadviseur van de gemeente Oss, zegt dat het besluit tot het plaatsen van de stenen enkele maanden geleden is genomen door de oude gemeente Maasdonk. Het is nog niet duidelijk of het monument wordt verwijderd of aangepast.

„Voortreffelijk jurist” niet alom geliefd

AMSTERDAM. Prof. mr. Herman Loonstein, voorzitter én woordvoerder van het door hem opgerichte Federatief Joods Nederland (FJN), schuwt de media niet. Vaak is Loonstein er als eerste bij om te protesteren tegen uitingen die volgens hem antisemitisch zijn. Deze week protesteerde hij tegen anti-Joodse spreekkoren op de tribunes van FC Utrecht. Overigens zijn lang niet alle Joden in Nederland het eens met de werkwijze van Loonstein. Oud-CIDI-voorman Naftaniel sprak eerder van een „eenmansclub.” Loonstein is ook voorzitter van de Joodse scholengemeenschap Cheider. Op de website van zijn advocatenkantoor wordt hij „een voortreffelijk jurist” genoemd.