De vraag naar het lijden houdt de presbyteriaanse predikant uit New York al langere tijd bezig. In een interview over zijn boek ”In alle redelijkheid” in 2008 –waarin hij ingaat op allerlei bezwaren tegen het christelijk geloof– gaf hij aan deze vraag het moeilijkst te vinden van allemaal. Keller stelde dat als je geen goede reden kunt zien of bedenken waarom God iets laat gebeuren, dat nog niet betekent dat er geen goede reden kan zijn.

In ”Aan Gods hand door pijn en lijden” doet de Amerikaanse predikant als het ware een diepte­boring, op zoek naar de onder­liggende vragen. Wat is lijden en hoe gaan de verschillende culturen en godsdiensten daarmee om? Wat zegt de Bijbel over het kwaad en hoe kunnen christenen omgaan met pijn en lijden in hun leven?

Keller gebruikt daarbij het treffende beeld van een brandende oven. In de Bijbel verwijst vuur naar kwelling en pijn, maar in de verschrikkelijke vlammen van een oven kunnen voorwerpen ook gevormd, verfijnd, gezuiverd en zelfs mooier worden gemaakt. Zo probeert het kwaad mensen kapot te maken en te vernietigen, maar het kan christenen juist sterker maken en naar het eeuwige leven leiden.

Hoop

Het eerste deel van het boek gaat in op het verschijnsel lijden en de manieren waarop allerlei culturen en godsdiensten in verschillende periodes in de geschiedenis geprobeerd hebben om mensen in hun lijden bij te staan en hen erdoor heen te helpen. Het lezen ervan –ruim honderd pagina’s– vraagt wat doorzettingsvermogen, maar het doel van deze lange uiteen­zetting is duidelijk: het christendom gaat op een unieke manier om met vragen over het lijden in de wereld.

Om één ding te noemen: de christelijke benadering van pijn geeft ruimte aan verdriet en biedt een sterke basis voor hoop en herstel. Keller citeert met instemming de Duitse kerkhervormer Maarten Luther, die Jezus’ uitroep aan het kruis –„Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?”– de „meest geweldige woorden van de hele Schrift” noemde. „In Christus”, schreef Luther „heeft de zondaar die door God verlaten is een Verlosser Die de volle zwaarte van de menselijke vervreemding van God op Zich genomen heeft – en er weer uitgekomen is.”

Het was Gods bedoeling om aan het kruis het kwaad verpletterend te verslaan, aldus Keller. Zo kon Hij al het vreselijke dat door het kwaad is aangericht, eenmaal herstellen en christenen in hun lijden redden. Het kruis verzekert hen ervan dat wat voor onbegrijpelijke redenen en bedoelingen er ook schuilgaan achter de loop van de geschiedenis, alle gebeurtenissen voortkomen uit de liefde van God.

Lijden vormt dus de kern van het christelijk geloof, stelt de Amerikaanse predikant. „Het is niet alleen de manier waarop Christus aan ons gelijk werd en ons verloste, maar het is een van de belangrijkste manieren waarop wij worden zoals Hij en Zijn verlossing ervaren. En dat betekent dat ons lijden, hoe pijnlijk ook, net zo zinvol en nuttig is.”

Een van de bedoelingen van het lijden is volgens Keller dat we God verheerlijken door Hem te zien als de oneindige, soevereine en volkomen wijze God en Hem zo bij anderen bekendmaken.

Hoe komen christenen „aan Gods hand door de oven heen”? In het laatste, meest praktische en pastorale deel van zijn boek, plaatst Keller een aantal richting­wijzers om met pijn en lijden in het leven om te gaan. Want uit­eindelijk is het de Heilige Geest Die christenen leert te vertrouwen, te bidden, zichzelf te onderzoeken en om vergeving te vragen voor persoonlijke zonden die soms aan lijden ten grondslag liggen. Wie de Bijbelse theologie over lijden met hart en hoofd kent, zal in tijden van verdriet, pijn en verlies minder snel door dit lijden worden overvallen.

Boekgegevens

Aan Gods hand door pijn en lijden, Tim Keller;
uitg. Van Wijnen, Franeker, 2014; ISBN 978 90 5194 495 2; 415 blz.; € 19,95.

Zie ook:

Antwoord aan een scepticus, Reformatorisch Dagblad (25 september 2008)