D66 weet nu zeker: gedogen is zo gek nog niet
LEIDEN. Betekent ruwweg twee keer zo veel zetels in de Eerste Kamer ook twee keer zo veel macht in je steun aan het kabinet? Als het aan D66 ligt wel. De partij werd gisteren een van de grote winnaars van de verkiezingen.
Worden het er negen of worden het er tien? De vraag naar het toekomstige zeteltal van D66 in de Eerste Kamer bleef gisteren in Leiden, waar de partij samenkwam, de hele avond spelen. Maar het was een vraag die tegelijk gerelativeerd werd. Want hoe dan ook is de winst voor D66 –dat nu vijf zetels bezet in de Eerste Kamer– enorm.
De winst komt door het „constructieve eigen verhaal”, zegt D66-leider Pechtold halverwege de avond desgevraagd. „Mensen herkennen dat.”
Het gedoogbeleid legde de partij geen windeieren. Hetzelfde geldt voor SGP en ChristenUnie. Pechtold feliciteert die partijen, waarmee hij de afgelopen jaren in een onwaarschijnlijk driemanschap opereerde.
Wat hem betreft is er opnieuw ruimte om het kabinet te steunen, maar, waarschuwt hij Rutte, „meer zetels betekent meer invloed.”
Maar al te veel vooruitlopen wil Pechtold niet. Liever geniet hij van dit moment, waarin hij zijn macht ziet groeien. Daarin is hij niet de enige. Eerste Kamerlid De Graaf straalt van oor tot oor. „We hadden op tien zetels ingezet, maar in de politiek mag je nooit verwachten dat dat ook lukt”, zegt hij.
Ook volgens De Graaf is de verkiezingsoverwinning te danken aan het feit dat D66 „constructief” is. „Daarnaast hebben we nu een goede politieke leider”, zegt hij terwijl hij boven de feestmuziek probeert uit te komen.
In de zaal zijn opmerkelijk veel jongeren, in veel gevallen uitgedost in shirts met het wit-groene D66-logo. Ze zijn enthousiast, maar dat valt in het niet bij de geestdrift van sommige ouderen. „Ik heb de tijd nog meegemaakt dat D66 maar twee zetels in de provincie had”, zegt een medewerker van het landelijke partijbureau met een woeste grijze baard. Juichend: „En nu dit! Bijna verdubbeld, samen met de gereformeerden!”
De muziek wordt nog een tandje bij gezet. Alleen als Pechtold op het podium komt of als er uitslagen van belangrijke partijen binnenkomen, worden de decibellen gedempt. Rond kwart over elf is de uitslag van Rotterdam binnen. Gejuich stijgt op als D66 daar flink wint, zoals in bijna elke plaats. Als rond middernacht blijkt dat de partij in Amsterdam zelfs de grootste is geworden, is de winnaarssfeer onder het publiek helemaal niet meer te stuiten.
In Leiden wordt het gaandeweg de avond steeds duidelijker: D66 wil graag zijn rol blijven spelen, maar het zal er voor Rutte niet makkelijker op worden om de partij te paaien voor het uitvoeren van VVD-beleid.
