De organisatie 3xM –More Message in the Media– maakt sinds 2012 in Indonesië televisie­programma’s over drugsgebruik onder jongeren, getiteld Sang Pemenang: de winnaar. De in Amersfoort gevestigde organisatie verzorgt sinds 1980 in delen van Azië en Afrika televisie-uitzendingen die zowel een praktische als evangeliserende insteek hebben. Zij werkt vooral in een gebied dat in zendingskringen bekendstaat als de ”10/40 Window”, het gebied tussen de 10 en de 40 graden noorderbreedte in Europa, Afrika en Azië. Hier woont twee derde van de wereld­bevolking. Dit gebied is nog amper bereikt met het Evangelie.

De programma’s van 3xM in Indonesië worden eens per twee weken uitgezonden door de nationale publieke omroep (TVRI). Deze heeft een potentieel bereik van 170 miljoen mensen, van wie er 60 miljoen op het platte­land wonen. De programma’s bestaan uit een mix van drama en gesprekken met een ervarings­deskundige.

Zo werd gisteren in het dorpje Cikeas, in het district Bogor ten zuiden van de Indonesische hoofdstad Jakarta, een opname gemaakt over een meisje uit een gebroken gezin dat na een tijd van huis te zijn geweest weer thuiskomt en daar een biddende moeder aantreft. De overgang vanuit de traditionele cultuur naar een moderne samen­leving 
–met name in de bruisende 
metropool Jakarta met zijn 
12 miljoen inwoners– heeft heel wat families uit elkaar gerukt.

De middelen waarmee plaatselijke tv-zenders werken, zijn soms primitief. Het effect op jonge kijkers zijn echter groot, zo blijkt uit de reacties. Rita Haris –coördinator van de religieuze programma’s van TVRI en zelf protestants christen– zegt dat de Indonesische staat alle religies een plaats wil geven binnen de nationale publieke omroep. Indonesië wil niet te boek staan als moslimstaat, al herbergt het land het grootste aantal moslims ter wereld (85 procent van de 250 miljoen inwoners). Het lijkt niet veel, een halfuur christelijke zendtijd per veertien dagen, maar daarmee wordt wel de hele Indo­nesische archipel bereikt, zegt Haris. Naast het halfuur christelijke zendtijd via TVRI is er een vijftal christelijke privé­televisiestations.

Het aantal drugsverslaafden in Indonesië loopt in de miljoenen, zegt Triyatiyo, lid van de Javaanse presbyeriaanse kerk in Kampung Sawah, op zo’n 20 kilometer van Jakarta. „Drugs veroorzaken elk jaar zo’n 12.000 dodelijke slachtoffers. Het probleem is dat marihuana gemakkelijk te verbouwen is en dat het zaad ervan veel wordt gebruikt voor het kruiden van voedsel. Christenen zijn blij dat de huidige president Jokowi zich veel actiever verzet tegen drugsgebruik dan zijn voorgangers.”

Erika Ellyani, diaken van genoemde kerk: „Drugs zijn overal in Indonesië te verkrijgen.” De grote oorzaak van het drugs­gebruik is volgens haar vooral gelegen in de teloorgang van het gezin. „Jongeren groeien buiten het gezin op en hebben weinig contact met hun ouders. Ze horen niet meer over God en de waarden van het leven spreken. Maatregelen van de regering hebben weinig effect als niet wordt ingezien dat het gezin de basis van de opvoeding is.”

Irma Riana Simanjuntak, project­leider van 3xM in Indonesië, beaamt dat. „Daarbij komt ook het probleem van de corruptie bij plaatselijke overheden. De politie verdient regelmatig aan de handel in drugs.”

Dat het anders kan, bewijst het leven van ds. Reky Sudjak, predikant van een pinkstergemeente in Bekasi. Hij verleent sociale hulp in een krottenwijk en geeft elke vrijdag in de moskee kinderen scholing. Hij bidt ook met hen. „We mogen tijdens het gebed de Naam van Jezus niet noemen, maar ze weten dat ik christen ben. Wij brengen mensen niet naar de kerk, maar de kerk naar de mensen.” Sudjak was actief drugsgebruiker. Met een twinkeling in de ogen wijst hij naar Ari Wibowo, eens drugshandelaar en nu staflid van een christelijke school in Bekasi. „Dat kwam door hem.”

serie
Kerk in Indonesië

Dit is het eerste deel van een serie over kerk en godsdienst in het islamitische Indonesië.