Rutte zet in op tweestrijd met CDA
DEN HAAG (ANP). Premier en VVD-leider Mark Rutte probeert de verkiezingen van woensdag terug te brengen tot een tweestrijd tussen zijn VVD en het CDA. Die partijen kunnen volgens verschillende peilingen, samen met de PVV van Geert Wilders, de grootste worden bij de Provinciale Staten en daarmee ook in de voor het kabinetsbeleid zo belangrijke Eerste Kamer.
In het laatste grote verkiezingsdebat, dinsdagavond bij de NOS, deed Rutte in versterkte mate wat hij de afgelopen weken al vaker deed: een keiharde aanval openen op het CDA van Sybrand Buma. Rutte verwijt het CDA dat die de afgelopen jaren „geen verantwoordelijkheid nam”. Het CDA deed niet mee bij de ‘bevriende oppositie’ en sloot geen akkoorden met het kabinet. „Een stem op het CDA is een verloren stem en u laat de hardwerkende Nederlander compleet in de kou staan”, zei Rutte tegen Buma.
Die antwoordde door Rutte aan te vallen op diens geloofwaardigheid. „Nederland heeft uw beloften gehoord en de mensen geloven u niet. Het zijn verkooppraatjes. Morgen gaat het om de waarheid en niet om verkooppraatjes.” Buma zal ook geen gedoogakkoord sluiten met het kabinet, zegt hij in een interview in de Volkskrant, dat dinsdag online werd gezet. Buma verweet het kabinet verder naïviteit op het gebied van de omgang met extremisme en radicalisering. Hij kreeg voorzichtig steun van PvdA-leider Diederik Samsom voor zijn plan van een maatschappelijke dienstplicht voor jongeren.
In het laatste verkiezingsdebat kreeg Samsom de wind van voren van SP-leider Emile Roemer. De PvdA heeft voor de verkiezingen „mooie linkse praatjes”, maar is erna rechts. „U bent ongeloofwaardig geworden”, zei Roemer tegen Samsom. Die gebruikte hetzelfde argument tegen Roemer als Rutte richting Buma: het aan de zijlijn blijven staan en geen verantwoordelijkheid nemen voor het landsbestuur. „U wilt mij medeplichtig maken aan het rechtse beleid van de afgelopen jaren”, antwoordde Roemer. „De SP is niet uitgevonden om de polonaise te lopen op een rechts feestje.”
De verkiezingen van woensdag zijn van groot belang voor het kabinet omdat ze de samenstelling van de Eerste Kamer bepalen. VVD en PvdA hebben daar nu alleen een meerderheid met steun van de bevriende oppositie D66, ChristenUnie en SGP. Maar die vijf partijen verliezen mogelijk hun meerderheid. Om wetsvoorstellen aangenomen te krijgen, moeten dan ook andere partijen, als het CDA, de SP of GroenLinks, worden overgehaald om mee te stemmen. Die partijen kunnen dan harde eisen stellen.
