Aansluiting Boko Haram bij IS „propagandastunt”
APELDOORN. De Nigeriaanse terreurgroep Boko Haram heeft zich officieel onder het gezag van de Islamitische Staat (IS) geplaatst. Een teken van zwakte, duiden analisten. Maar tegelijkertijd maakt het duidelijk dat Boko Haram geen specifiek Nigeriaans probleem meer is.
Dat Boko Haram leentjebuur speelt bij IS was al langer duidelijk. De Nigeriaanse groep kenmerkte zich jarenlang door een tactiek van ”hit and run”: aanvallen en wegwezen. Maar in augustus riep leider Abubakar Shekau een kalifaat uit, kort nadat IS in Irak hetzelfde had gedaan.
De nieuwste propagandavideo’s van Boko Haram lijken ook verdacht veel op die van IS. Ze zien er professioneel uit en laten voor het eerst ook onthoofdingen zien.
Sinds afgelopen weekend is de verbinding wat Boko Haram betreft officieel. „We zweren hierbij trouw aan het kalifaat. We zullen het kalifaat in goede en slechte tijden volgen”, zei Shekau.
IS heeft nog niet gereageerd op de eed van trouw, maar het lijkt waarschijnlijk dat IS-leider Bagdadi die zal accepteren. IS-magazine Dabiq schreef enkele maanden geleden al dat „een groep” in Nigeria trouw had gezworen aan het kalifaat. Mogelijk dat hiermee al aan Boko Haram werd gerefereerd. Helemaal logisch is de alliantie overigens niet, omdat de groepen een verschillende achtergrond hebben. Boko Haram flirte eerder met al-Qaida, dat nu juist een tegenstrever van IS is.
Voor beide partijen kan de samenwerking echter vruchtbaar zijn. Boko Haram kan er om propagandistische redenen van profiteren: IS is een ‘sterk merk’. Het verhoogt de status van de groep in de internationale jihadistische gemeenschap, en dat kan weer helpen bij het verwerven van nieuwe rekruten in West-Afrika.
Versterking kan de terreurbeweging, die volgens uiteenlopende schattingen tussen de 6000 en de 10.000 leden telt, wellicht goed gebruiken. Het lijkt geen toeval dat de verklaring van Shekau samenvalt met een sterk offensief van het Nigeriaanse leger en de buurlanden tegen Boko Haram. De laatste weken moesten de terroristen daarbij serieuze verliezen incasseren.
Zo gezien zou de toenadering tot IS een teken van zwakte kunnen zijn: een poging om het moreel van de beweging op te krikken. Het blijft echter onduidelijk wat de alliantie voor Boko Haram effectief kan betekenen. Volgt de groep straks orders vanuit Raqqa? Gaat IS zorgen voor de toevoer van wapens?
IS kan van de samenwerking profiteren omdat het expansie in de Sahelregio mogelijk maakt. Ten noorden van de regio is de groep al sterk actief in Libië.
De toenadering onderstreept intussen dat Boko Haram een internationaal probleem is geworden. Lange tijd was het een Nigeriaans probleem, en zelfs dat niet eens. Veel Nigerianen, tot aan de president toe, vonden het vooral een kwestie voor de lokale autoriteiten in het noordoosten. Die tijden zijn nu echt voorbij, en daarmee schiet Boko Haram misschien wel in zijn eigen voet. Het zijn juist de legers van Tsjaad en Niger die flinke vorderingen maken in de strijd tegen de groep.