De toezichthouders verwachten dat professionele marktpartijen de risico’s van manipulatie met deze ‘benchmarks’ onderkennen en beheersen en actief werk maken van een cultuuromslag. „Het belang daarvan is door de Liboraffaire en het recente valutaschandaal nogmaals onderstreept”, aldus het gezamenlijke rapport. De toezichthouders deden onderzoek bij tien banken en vijftien andere financiële en niet-financiële instellingen.

Ook Nederlandse banken raakten destijds verwikkeld in het Liborschandaal. Rabobank moest een boete betalen van 774 miljoen euro wegens betrokkenheid bij de affaire. Twee voormalige handelaren van Rabobank werden in New York aangeklaagd in verband met het schandaal rond de manipulatie van het interbancaire Liborrentetarief. Topman Piet Moerland vertrok uiteindelijk bij de bank naar aanleiding van de fraude.

Nog steeds kunnen handelaren te veel hun eigen gang gaan, vinden de toezichthouders. Die doen in het rapport dwingende aanbevelingen aan de financiële instellingen om meer greep te krijgen op de risico’s. DNB en AFM zullen in de loop van dit jaar beoordelen of de instellingen voldoende voortgang boeken in de verbetering van risicobeheersing.

De AFM heeft sinds dit jaar de bevoegdheid op te treden tegen manipulatie van benchmarks. Behalve het opleggen van bestuurlijke boetes is nu ook strafvervolging mogelijk.

De banken herkennen zich niet in het beeld dat het rapport schetst, zegt een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). „Zij hebben al tal van maatregelen genomen en meegewerkt aan het versterken van benchmarks zoals Euribor.” De woordvoerder wijst erop dat DNB en AFM dit eind vorig jaar ook zelf lieten weten.