Die fietshelm was nu juist een van de speerpunten van de SWOV in het rapport ”Opschakelen naar meer verkeersveiligheid”, gemaakt in opdracht van de ANWB, de RAI Vereniging en –jawel– het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Een impopulaire, maar uiterst noodzakelijke maatregel, stelt de SWOV, daarin bijgevallen door de ANWB. Want het aantal ernstige verkeersgewonden, 18.800 in 2013, moet terug naar maximaal 10.600 in 2020, zo luidt de doelstelling van het kabinet zelf.

Onhaalbaar als er niet stevig wordt ingegrepen, aldus de SWOV. Naast de verplichte fietshelm wil de organisatie veel scherper laten controleren op de maximumsnelheden, de controle op alcoholgebruik verdubbelen, 50- en 80-kilometerwegen veiliger maken en fietsen en fietspaden beter verlichten.

Snelheidsslot

Verder kan invoering van een ”intelligente snelheidsassistent” in navigatiesystemen, een snelheidsslot, chauffeurs ertoe verplichten zich aan de snelheid te houden.

Schultz wil echter een paar „verstandige maatregelen” kiezen uit de achttien voorgestelde adviezen. Daarbij lijkt de verplichte fietshelm bij voorbaat kansloos. Wel wil de minister het vrijwillig dragen van de fietshelm stimuleren.

De vraag is waarom de minister voor deze vrijblijvende opstelling kiest. Zou het iets met haar liberale levensvisie te maken hebben, waarin niet de overheid, maar mensen in eerste instantie zelf verantwoordelijk zijn voor de keuzes die ze maken?

Haar liberale inslag bleek deze week ook al toen ze de Kamer een brief stuurde over appende fietsers. Ook de SWOV constateerde in haar rapport, en niet voor het eerst, dat er steeds meer ernstige gewonden vallen bij fiets-fiets-ongelukken en eenzijdige fietsongevallen.

Maar Schultz (VVD) wil het smartphonegebruik op de fiets niet verbieden. Weliswaar kan dat een ongeval veroorzaken, „maar dit geldt evenzeer” voor door rood rijden, zonder verlichting fietsen en snelheidsovertredingen, schrijft ze.

Wel is ze bezig met het stimuleren van „verantwoord smartphonegebruik” in het verkeer door een gezamenlijk onderzoek met de telefoonproviders, zoals KPN en Vodafone. De markt moet het dus opknappen, met een beetje overheid.

Onduidelijk

Ondertussen is onduidelijk hoe de minister –als ze niet bereid is tenminste een fors aantal van de achttien door SWOV voorgestelde maatregelen over te nemen– het aantal ernstige verkeersgewonden dan wel wil laten dalen.

De praktijk wijst immers uit 
dat vertrouwen op de eigen verantwoordelijkheid van mensen daarvoor niet zorgt. Dan telt Nederland in 2020 geen 10.600 ernstige verkeersgewonden, maar 14.000. Of zelfs 18.000, vreest de SWOV.