Kaarsjes in de Utrechtse nacht
Zaterdagavond in Utrecht. De grachten weerspiegelen het gelige licht van de straatlantaarns. Een groepje jongeren duikt lachend een steegje in. Verderop loopt een stel van in de vijftig met een kaarsje in de hand. Ze lopen richting de Domkerk. Daar is het de Night of Light.
Met een doosje waxinelichtjes in de hand komen twee jongeren vanaf het Domplein aanlopen. „Wilt u een kaarsje aansteken in de Domkerk?” vraagt er een. Voor de kerk loopt een jongen heen en weer. Hij trapt vlug een sigaretje uit als er publiek aankomt. „Wilt u een kaarsje aansteken?”
In de kerk is het behaaglijk warm. Op de grond staan honderden kaarsjes aan weerszijden van de entree. Ze vormen een pad naar het koor van de kerk. Voor in de kerk, op het hoogkoor, branden nog meer kaarsjes. Het kruis boven het altaar licht op tegen de donkere achtergrond van het kerkgebouw. Links, in de hoek tegenover het altaar, staat een vleugel. Een pianist speelt rustige melodieën. Kerstmuziek. In de banken aan weerszijden van het pad zitten zo’n vijftig mensen. De een komt, de ander gaat. Soms komt er een groepje mensen binnen. Meestal een stel of een enkeling. Ze lopen naar voren, steken hun kaarsje aan en staan even stil te kijken naar de fonkelingen.
Ds. Netty de Jong-Dorland is predikant van de Domkerk. Samen met Jochem Hoogenboom en andere leden van het kernteam organiseerde ze de avond. In haar werkkamer rechts van de kooromgang leggen ds. De Jong-Dorland en Hoogenboom graag uit waarom het Citypastoraat Domkerk de Night of Light organiseert.
Hoe bent u op dit idee gekomen?
Ds. De Jong-Dorland: „Ik kwam tijdens mijn vakantie eerder dit jaar op een avond in de dom van Keulen. Daar werd iets soortgelijks georganiseerd, maar dan rond de verering van een monstrans waarin de hostie wordt bewaard. Wij kennen in de protestantse traditie deze verering niet, maar ik dacht meteen: Dit kunnen we vertalen naar de situatie in Utrecht. Je bent midden in de stad aanwezig, onze kerk is –dankzij meer dan 180 vrijwilligers– zeven dagen per week geopend, waarom dan ook niet ’s avonds?”
Sinds oktober opent de Domkerk iedere derde zaterdagavond van de maand haar deuren voor de Night of Light. Het plan was om hiermee tot december door te gaan en dan te evalueren of het zinvol is om de Night of Light ook volgend jaar te organiseren. Ds. De Jong-Dorland: „We gaan door. Er is voldoende belangstelling en er is menskracht om het te organiseren…” Hoogenboom: „…al zijn er nog meer vrijwilligers welkom. We organiseren dit met een kernteam van zes personen die allen lid zijn van de Domkerkgemeente. Daaromheen is een brede schil van vrijwilligers, enkele tientallen, die in vier teams zijn onderverdeeld. Zíj gaan de stad in om kaarsjes uit te delen. Als er aan hen moeilijke vragen worden gesteld, verwijzen ze de mensen door naar ons. Zij zijn er alleen maar om mensen uit te nodigen. Een training krijgen ze niet, enkel wat instructies hoe ze mensen beleefd kunnen uitnodigen en wat ze moeten doen als ze lastiggevallen worden.”
Onder de vrijwilligers bevindt zich een dispuut van studentenvereniging Navigators uit Utrecht. Hoogenboom: „Daar zijn we heel blij mee. De mensen hoeven geen lid te zijn van onze gemeente om actief te zijn voor de Night of Light.”
Organiseert u de avonden rond bepaalde thema’s?
Ds. De Jong-Dorland: „Deze avond staan advent en Kerst centraal. Bij de kaarsjes bij het kruis kunnen mensen briefjes pakken met daarop een bemoedigende Bijbeltekst zoals: „Wees niet bevreesd” of Johannes 1:1. Er liggen ook teksten van filosofen en geestelijken.
Of we iedere avond gaan ophangen aan een bepaald thema, is nog de vraag. Dat moet zich ontwikkelen. Het ligt voor de hand om rond Kerst en Pasen iets speciaals te doen. Verder zou ik willen zeggen: Laat de Heilige Geest Zijn werk maar doen. Als er een bepaald thema voor handen is, is het goed. Zo niet, dan zíjn we er gewoon.”
Wat is het doel van Night of Light?
Ds. De Jong-Dorland: „We willen mensen in verbinding brengen met God, met zichzelf en met het huis van God. Mensen kunnen ook briefjes inleveren met daarop gebedspunten of gedachten die hen bezighouden. Je ziet aan de hand van deze briefjes dat de kerk voor een enorme uitdaging staat. De vragen zijn zo divers. We laten mensen vrij om zelf hun plek in de kerk te vinden.”
Hoogenboom: „Een van de belangrijkste factoren van dit concept is dat alles openstaat. We dringen niemand iets op. Mensen doen alleen zélf iets. Laat ze maar nadenken en, inderdaad, laat de Heilige Geest Zijn werk maar doen.”
Hoe zijn de reacties?
Ds. De Jong-Dorland: „Heel verschillend, maar erg positief. Mensen blijven gerust twintig minuten in de kerk en zijn dankbaar dat we de kerk openstellen. Ik stond net bij de ingang en zag iemand staan wachten. Ik nodigde diegene uit, maar ze zei dat ze wachtte op een clubje NMLK’ers. Toen ik vroeg wat dat betekende, zei ze dat ze via de website nieuwemensenlerenkennen.nl hadden afgesproken om naar de dom te komen. Prachtig toch?
We zijn een liturgische kerk en vieren de getijden. Dat betekent dat we iedere woensdagavond en zondagavond een vesper hebben en dat we vanavond om elf uur afsluiten met de completen, het laatste getijdengebed van de dag in de katholieke traditie.”
Als de completen klinken, wordt de avond nacht. De laatste bezoekers verlaten de kerk. Het glinsterende kaarslicht dooft.
Night of Light
Iedere derde zaterdag van de maand organiseert Citypastoraat Domkerk de Night of Light. Tussen 20.30 en 23.30 uur kunnen belangstellenden een kaarsjes aansteken in de Domkerk. Afwisselend is er stilte en muziek. In het Domcafé kan wat gedronken worden. Ook zijn er pastoraal medewerkers aanwezig voor een gesprek.