De Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit (GNA), die verantwoordelijk is voor een veilige scheepvaart op de Westerschelde, kondigde zondag een vaarverbod af voor vrachtschepen richting Antwerpen en van en naar de haven van Gent. De GNA besloot daartoe omdat door de Belgische stakingsacties een vlot en veilig verloop van het scheepvaartverkeer op de zeearm niet langer kon worden gegarandeerd.

„Bij volledige stilstand van de activiteiten in het Antwerpse havengebied bedraagt het verlies aan directe toegevoegde waarde 1 miljoen euro per uur”, aldus woordvoerster Dirkx van het Antwerpse havenbedrijf. „Nu moet dat bedrag wel genuanceerd worden, omdat door deze staking de bedrijvigheid in ons havengebied niet volledig is stilgevallen. Maar dat de schade ettelijke miljoenen euro’s bedraagt, staat wel vast.” Volgens Dirkx is ook de imago- en reputatieschade die de Belgische haven door de staking heeft opgelopen „aanzienlijk.”

Nederlandse reders

Woordvoerders van de Nederlandse redersvereniging KVNR en schippersvereniging Koninklijke Schuttevaer hebben geen exacte cijfers van de schade die Nederlandse reders door de stremming hebben opgelopen. „Wij weten niet waar onze leden zich tijdens het vaarverbod bevonden”, meldt Schuttevaer.

Lisette Booij, regiocoördinator voor Zeeland van de binnenvaartorganisatie, kan wel een indicatie geven. „Jaarlijks doen 48.000 binnenvaartschepen de Antwerpse haven aan. Dat zijn bijna 132 binnenschepen per dag”, rekent zij voor. „In de Antwerpse haven werd in 2013 op jaarbasis 190 miljoen ton aan goederen overgeslagen en daarvan was 94,3 miljoen ton afkomstig van de binnenvaart. Daaruit valt af te leiden dat zo’n 24 uursstremming een fiks schadebedrag kan opleveren”, aldus Booij. „Er komt bij dat veel schippers een vaste vergoeding ontvangen. Als ze dan eens door zo’n stremming noodgedwongen een dag stilliggen, gaat de vergoeding door terwijl daar geen inkomsten tegenover staan voor hun opdrachtgevers.”

De 24 uursstaking in de Belgische havens begon zondagmiddag. Woordvoerder Edwin de Feijter van Rijkswaterstaat, die namens Nederland voor die dienst zitting heeft in de GNA, zegt dat de autoriteit de op- en afgaande vaart op de Westerschelde stillegde na een melding van de Belgische autoriteiten dat die de veiligheid op de zeearm niet meer konden waarborgen.

Door de staking werden verkeerscentrales langs de Westerschelde en sluizen niet meer (volledig) bediend. Ook konden schepen in de havens van Antwerpen en Gent niet meer veilig aanleggen en gelost of geladen worden, omdat havenpersoneel het werk had neergelegd. „Het was denkbaar dat er onveilige situaties zouden kunnen ontstaan. Dat moesten we voorkomen”, aldus De Feijter.

Dirkx gaf maandagavond aan dat rond een uur of acht in de avond de „operaties weer opgestart konden worden” in de Antwerpse haven.

Voorzichtig

Ook De Feijter gaf aan dat rond die tijd het scheepvaartverkeer weer op gang zou komen. De Feijter: „Maar ook daarbij moet je voorzichtig te werk gaan. Je kunt de schepen niet tegelijk vanaf hun ankerplaats weer de Westerschelde opsturen. Die afvaarten moeten gereguleerd gebeuren, anders kunnen er zich alsnog gevaarlijke situaties voordoen.”

De gewoonlijk drukke rede van Vlissingen bood maandagmiddag nog een verlaten aanblik. Er was geen schip te bekennen. De meeste wachtende schepen lagen volgens De Feijter verderop op de Noordzee in de ankergebieden Wandelaar voor de Belgische kust en Steenbank voor de Zeeuwse kust.

Wellicht nieuwe stakingen in België

BRUSSEL. De stakingen van maandag in België worden vandaag geëvalueerd door de betrokken vakbonden, zo liet de christelijke vakbond ACV maandag weten aan Het Financieele Dagblad. Daarna zou beslist worden of er meer stakingen komen.

Eerder lieten andere vakbonden al weten door te gaan met staken „tot de regering ogen en oren opent.” Heel België werd maandag stilgelegd. Treinen en bussen reden niet, havens en vliegvelden gingen dicht en ook scholen en bedrijven bleven gesloten.

De acties zijn een protest tegen de plannen van de regering om 11 miljard euro te bezuinigen. Vooral het verhogen van de pensioenleeftijd naar 67 jaar en een loonstop liggen gevoelig bij de vakbonden en haar leden.