„De bedrijven en de overheid in Rotterdam kennen het probleem, maar handelen er niet adequaat naar”, vindt Weekenborg. De economische verkenning die het gemeentelijk ontwikkelingsbedrijf OBR eind vorig jaar uitbracht, schetste al een somber scenario. Rotterdam heeft het hoogste percentage werklozen van de vier grote steden en zit ook boven het landelijk gemiddelde. De stad beschikt over een opvallend jonge bevolking, maar die is overwegend laag geschoold. De bedrijven zitten juist te springen om hoger opgeleiden, vooral met een technische achtergrond.

„De ”mismatch” wordt steeds groter”, constateert Weekenborg, wiens bedrijf wekelijks in de regio tussen de 2500 en de 3000 mensen aan het werk helpt. „Bedrijven zoeken geschoolde werknemers met een paar jaar ervaring en vooral goede sociale vaardigheden. Rotterdam heeft veel mensen met maximaal mavo of vmbo. Volgens de regionale opleidingscentra maakt liefst 45 procent van de leerlingen zijn eerste keus opleiding niet af. Daar red je het niet mee.”

Veel problemen zijn volgens de directeur toe te schrijven aan de eenzijdige woningvoorraad en de bevolkingssamenstelling van Rotterdam. „Weinig chique stukjes, veel goedkope woningen. Iedereen met een beetje geld is naar de Vinex-wijken rond de stad getrokken.”

Weekenborg vindt vooral Rotterdam-Zuid achteruit gehold. „Veel mensen daar hebben weinig arbeidsperspectief en binding met Rotterdam.” Randstad heeft in dat deel ’concurrentie’. Een grote bank berekende dat, sinds de Wet op het uitzendwezen is afgeschaft, in 2001 er in Rotterdam en Den Haag 800 nieuwe uitzendbureautjes zijn bijgekomen die een complete schaduweconomie draaiende houden. „Ze verschaffen vooral allochtonen werk. Die mensen worden slecht betaald, zijn vaak onverzekerd en lopen vaak enorme arbeidsrisico’s.”

De Rotterdamse kennisinstituten, zoals de Erasmus Universiteit en hogescholen, draaien goed, al is het moeilijk voor starters om een passende baan op niveau te vinden. Opvallend veel hoogopgeleide Rotterdammers werken elders.

Voor de Rotterdamse jeugd is de situatie ook niet rooskleurig. Het percentage werkloze jongeren tussen de 15 en de 24 jaar is meer dan twee keer zo hoog als de totale werkloosheid. Een groep ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (mkb) probeert samen met de gemeente de negatieve spiraal te doorbreken.

Vorig jaar begon een landelijke campagne voor het creëren van 10.000 leer-/werkbanen in het mkb. In Rotterdam gaat het om 1000 jongeren in vier jaar die het vmbo niet hebben afgemaakt. Weekenborg: „Het zijn jongeren van 15, 16 jaar met gouden handjes, maar zonder zitvlees. Het is zaak om die werk te bieden en daarna een startkwalificatie te laten halen.”

Weekenborg doet daarnaast met Randstad een haalbaarheidsstudie naar het opzetten van een groot coördinatiecentrum, waar iedere Rotterdammer op zoek naar een stage of baan terecht kan. Het Centrum voor Werk en Inkomen en de gemeente hebben hun medewerking toegezegd.

De Randstad-directeur ziet ook andere oplossingen. Bedrijven zouden meer moeten investeren in de arbeidskrachten. Weekenborg ziet toekomst in pools van werknemers, die bij verschillende ondernemingen inzetbaar zijn.

Bedrijven zouden ook meer oog moeten hebben voor de allochtone stadsbewoners. „De cultuur in de meeste ondernemingen is hier niet op aangesloten. Dit verkleint de kansen voor allochtone arbeidskrachten om aan een baan te komen.”

Weekenborg vindt dat een deel van de Rotterdamse werkzoekenden zich nog te weinig realiseert dat ondernemers sterk op persoonlijkheidskenmerken en sociale vaardigheden selecteren. „In de reguliere beroepsopleiding mag hier nog veel meer aandacht aan worden besteed.”