„Als de huishoudelijke hulp vervalt, wordt het huis heel snel vuil”, zo betoogde de dochter van het hoogbejaarde echtpaar dinsdag voor de rechtbank. Het echtpaar en de dochter maken er bezwaar tegen dat de gemeente Dantumadeel per 1 januari de kosten voor huishoudelijke hulp niet meer vergoedt in het kader van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO). Het echtpaar kreeg onlangs van de gemeente een brief waarin staat dat de huishoudelijke hulp zal stoppen. Volgens advocaat Vermaat, die het echtpaar ondersteunt, heeft de gemeente zonder naar de specifieke situatie van het echtpaar te kijken een streep door de vergoeding gezet. „En dat is tegen de regels.”

Testcase

Volgens Ieder(in), de koepelorganisatie van chronische zieken en mensen met een beperking, staat de zaak niet op zichzelf. Veel gemeenten overtreden de wet door het schrappen van huishoudelijke hulp voor ouderen en mensen met een beperking, stelt Ieder(in). De kwestie in Dantumadeel is min of meer een landelijke testcase voor de koepel.

De gemeente stelt dat mensen „in tijden van bezuinigingen een bijdrage moeten leveren aan de hulp die ze krijgen.” Volgens haar moet de gemeente keuzes maken. Ze erkent dat er bij het schrappen van de hulp voor het echtpaar niet gekeken is naar de persoonlijke situatie. „Het is een algemene maatregel. We kijken in de bezwaarprocedure wel waar we moeten gaan corrigeren”, zegt juriste Raaijmakers, die de gemeente Dantumadeel bijstaat. Ook gaf zij als mogelijkheid dat het echtpaar een beroep doet op de bijzondere bijstand.

Bijzondere bijstand

Advocaat Vermaat van het echtpaar zegt dat dit geen optie is. „Deze vorm van hulp kan juridisch gezien nooit worden vergoed door de bijzondere bijstand.” Vermaat zegt dat er sprake is van overgangsrecht. De gemeente moet de huishoudelijke hulp blijven betalen zolang er geen nieuwe voorziening is. „Als de gemeente op basis van de nieuwe regels een ander besluit wil nemen, kan dat in de loop van volgend jaar. Maar tot die tijd moet de gemeente de hulp blijven aanbieden.” En voordat de gemeente tot een dergelijk besluit komt, zal er onderzoek moeten worden gedaan naar de situatie van het echtpaar. De hoogbejaarde inwoners van Dantumadeel hebben op grond van een zorgindicatie nog tot 2017 recht op huishoudelijke hulp.

Bijstandsniveau

Wanneer de gemeente niet bijspringt, moeten de twee bejaarden elke maand ruim 400 euro zelf betalen. „Ze hebben AOW en een klein pensioentje. Dan komen ze ruim onder bijstandsniveau.” Het argument van de gemeente dat het echtpaar een eigen huis heeft, doet volgens hem niet ter zake. „Stenen kun je niet eten.”

De rechter probeerde nog tot een overeenkomst tussen beide partijen te komen. Maar dat zat er niet in. „De gemeente Dantumadeel wil heel terughoudend zijn”, liet Raaijmakers weten.

De rechtbank in Groningen doet op 9 december uitspraak. Als het echtpaar in het gelijk wordt gesteld, kan dat grote gevolgen hebben. Iedereen die door Dantumadeel per brief is meegedeeld dat ze geen recht meer hebben op huishoudelijke hulp, kan die dan mogelijk alsnog claimen bij de gemeente. Ook andere gemeenten in Nederland die op dezelfde manier hebben gehandeld als Dantumadeel kunnen dan alsnog bezwaren verwachten.