Erdogan: Benoem voor Cyprus bemiddelaar
De Turkse premier Erdogan wil dat VN-topman Annan een bemiddelaar aanstelt voor de kwestie-Cyprus. Beide partijen kunnen zo werken aan hereniging op het eiland in de Middellandse Zee.
Erdogan zei dit zaterdag na een ontmoeting met Annan op het World Economic Forum in het Zwitserse Davos. Erdogan zei ook dat Annan het verzoek in overweging neemt. Annans woordvoerder zei later dat de VN-topman goede hoop heeft, na gesprekken met premier Erdogan.
Eerder heeft Annan aangegeven dat hij alleen weer om de tafel wil gaan zitten als beide partijen het eerst op hoofdlijnen eens worden en een referendum houden. Turkije is nu bereid om Annan een vredesplan nader te laten invullen, als de Grieks-Cyprioten dat ook willen. Annan mag dan de „gaten” over niet-opgeloste problemen invullen, zoals de territoriumverdeling, de vluchtelingen, de militaire aanwezigheid na hereniging en de status van de Turkse kolonisten in het noorden.
Cyprus is sinds 1974 verdeeld in een Grieks-Cypriotisch en een Turks-Cypriotisch deel. In dat jaar bezetten de Turken het noordelijk gedeelte en stichtten er een, internationaal niet-erkende, eigen republiek. Een afscheiding, bewaakt door VN-blauwhelmen, scheidt beide gemeenschappen. Cyprus mag op 1 mei aansluiten bij de Europese Unie, bij voorkeur herenigd. Anders komt het noorden niet onder Europese vlag.
De Turks-Cypriotische leider Denktash heeft hereniging steeds tegengehouden, omdat hij bang was grond te verliezen. Overleg over het VN-plan mislukte daardoor. De kersverse ’regering’ van Turks-Cyprus wil echter graag bij de EU -om economisch niet geïsoleerd te raken- en wil daarom ook snel onderhandelen over het VN-plan.
De autoriteiten op Cyprus, maar ook Griekenland en Turkije, zien bij voorkeur een snelle oplossing. De Turkse politieke en militaire leiders hebben vrijdag hun gewicht in de schaal gelegd voor hervatting van het vredesoverleg. Turkije wil zelf ook EU-lid worden, maar de scheiding op Cyprus speelt Ankara parten. In een verklaring van de machtige Nationale Veiligheidsraad (MGK, waarin regering en strijdkrachten participeren) staat dat Turkije het VN-vredesplan voor een losse federatie accepteert, mits „de realiteiten van het eiland” niet uit het oog worden verloren. Griekenland vindt dat Turkije daarmee tornt aan eerdere EU- en VN-afspraken en dat Ankara ten onrechte uitgaat van het bestaan van twee staten op het eiland.
De Turks-Cypriotische leider Denktash toonde zich zaterdag verbaasd over de oproep van Erdogan voor een bemiddelaar. De vorige bemiddelaar, de Peruviaan Alvaro de Soto, stapte vorig najaar op en Annan heeft de post vacant gelaten.