Voorwaardelijk bestand in Afghaanse stad
Onder druk van de Afghaanse interim-regering en vertegenwoordigers van de Verenigde Naties en de Verenigde Staten zijn de strijdende partijen in de oostelijke Afghaanse stad Gardez zondag akkoord gegaan met een voorwaardelijk bestand.
Bij gevechten in de hoofdstad van de aan Pakistan grenzende provincie Paktia kwamen vorige week zeker 61 mensen om het leven. De strijd vormt een bedreiging voor de inspanningen van de interim-regering om haar gezag in het land te vestigen en hindert bovendien de Amerikanen in hun jacht op Taliban- en al-Qaida-strijders die zich in het gebied verschuilen.
De strijd gaat tussen de plaatselijke raad of shura en de krijgsheer Bacha Khan, die zichzelf heeft opgeworpen als gouverneur - een benoeming die achteraf gesanctioneerd werd door de regering. De leiders van de shura willen niets van Khan weten, die in hun ogen corrupt is en een tiran.
Khan zei te hebben toegegeven aan een verzoek van de bemiddelaars om zich in elk geval tot vrijdag van een nieuwe aanval op Gardez te onthouden, mits de tegenpartij gevangengenomenen of gesneuvelde soldaten van zijn troepen overdraagt. De shura van Gardez zei de lichamen van de gedode soldaten van Khan al te hebben overgedragen, maar hij ontkende die te hebben ontvangen.
Amerikaanse vliegtuigen hebben zaterdag boven Gardez pamfletten uitgestrooid waarin opgeroepen werd tot eenheid en beëindiging van de strijd. Voor het eerst sinds twee weken lieten zich in de lucht boven Gardez ook weer Amerikaanse B-52 bommenwerpers zien. Mogelijk ondersteunen zij Amerikaanse commando’s die in het gebied jagen op al-Qaida-strijders.
Interim-premier Karzai wil dat de krijgsheren in zijn land stoppen met elkaar te bevechten. „Afghanistan moet een einde maken aan de krijgsheren. Er is geen reden dit nog langer toe te staan”, aldus Karzai.
Karzai is zaterdag in Kabul teruggekeerd van een reis naar de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, waar hij tevergeefs gepleit heeft voor een grotere internationale veiligheidsmacht in Afghanistan, met een mandaat dat niet alleen beperkt is tot de hoofdstad. Veel Afghanen zijn voor een grotere, landelijk opererende vredesmacht om onderlinge rivaliteit van de talrijke krijgsheren te smoren en de stabiliteit in het land te waarborgen.
De overgangsregering liet ook weten dat alle politieke partijen in het land zich moeten houden aan de democratische beginselen. Communisten en Talibanleiders mogen niet politiek actief zijn. „Wie heeft bijgedragen aan de vernietiging van dit land wordt het recht ontnomen een partij te vormen. Leiders van de Taliban worden niet getolereeerd”, aldus minister Karimi van Justitie. Een nieuwe wet waarin staat hoe politieke partijen moeten functioneren, moet binnen drie weken klaar zijn.
De vroegere Afghaanse president Sibghatullah Mojaddedi, die tien jaar geleden in ballingschap ging, is zaterdag in Kabul teruggekeerd. De 76-jarige Mojaddedi zei dat hij wil meehelpen aan de opbouw van het land. „Het is mijn land en ik moet er zijn.” Mojaddedi heeft al een ontmoeting gehad met Karzai. Op de vraag of hij nog een politieke carrière voor zich ziet, zei hij: „Het volk besluit. Het hangt van hen af.”
In het noorden van het land is de onderlinge strijd zaterdag ook weer opgelaaid. Nabij de stad Mazar-e-Sharif bestookten aanhangers van de vice-minister van Defensie, de Oezbeek Abdul Dostum, en volgelingen van de Tadzjiekse leider Atta Mohammed elkaar. Beide leiders maakten deel uit van de Noordelijke Alliantie die de Taliban verdreef. Bij de schietpartijen zouden geen doden zijn gevallen.
Het is vrijwel zeker dat Turkije eind april de leiding van de internationale vredesmacht in Afghanistan (ISAF) overneemt van Groot-Brittannië. Volgens de Duitse krant Frankfurter Allgemeine zou daar binnen de NAVO grote mate van overeenstemming over bestaan.
Washington en de Afghaanse regering wilden graag dat Duitsland het stokje van de Britten zou overnemen, maar Berlijn heeft laten weten hier niet voor te voelen. „Momenteel zou men daarmee te veel vragen van het leger”, zei de Duitse minister van Defensie Rudolf Scharping zondag. Duitsland voert nu nog het commando over de NAVO-troepen in Macedonië.
Intussen komt het gewone leven in het door oorlogen geteisterde land langzaam weer op gang. De Afghaanse posterijen hebben zaterdag in Kabul na twintig jaar het werk opgepakt. Direct na de opening van de postkantoren stonden er lange rijen wachtenden.