Europese Hof kraakt onderzoek dode Irak
STRAATSBURG (ANP). Nederland heeft geen onafhankelijk en goed onderzoek gedaan naar het fatale schietincident waarbij een Nederlandse luitenant de Irakees Sabah Jaloud (29) zou hebben doodgeschoten. Dat concludeert het Europese Hof voor de Rechten van de Mens donderdag.
Het drama voltrok zich 21 december 2004 bij een controlepost bij de Iraakse stad Ar Rumaythah. Tijdens het onderzoek naar een eerder schietincident daar die nacht, kwam een zwarte Mercedes met daarin onder anderen Jaloud bij de controlepost aanrijden en werd beschoten.
Nederland moet zijn vader 25.000 euro schadevergoeding betalen. Volgens de rechters hebben de Nederlandse autoriteiten „gefaald om een effectief onderzoek uit te voeren naar de dood” van Jaloud. Het onderzoek wordt gekarakteriseerd door serieuze tekortkomingen.
Getuigen verklaarden dat de auto met hoge snelheid tegen twee olievaten bij de controlepost zijn gereden. De luitenant zegt dat hij schrok, omdat hij dacht dat er werd geschoten. Hij zocht dekking in de berm en toen de auto was gepasseerd, vuurde hij 28 keer op de wagen. Hij bleef schieten totdat zijn patronen op waren. Getuigen verklaarden dat zijn collega’s hem al eerder hadden gesommeerd te stoppen met vuren.
Volgens de vader van het slachtoffer en zijn advocaten Liesbeth Zegveld en Wil Eikelboom heeft het Openbaar Ministerie tien verklaringen van betrokken Irakese agenten achtergehouden. Geen van hen heeft namelijk gezegd te hebben geschoten. Achteraf bleek dat er vanuit de Mercedes niet was geschoten. Zegveld zet daarom vraagtekens bij de verklaring van de militair dat hij uit zelfverdediging vuurde.
Het hof vindt dit een belangrijke tekortkoming. Verder is de sectie op het lichaam van Jaloud niet adequaat geweest. Kogelresten uit het lichaam van Jaloud -mogelijk belangrijk bewijs - zijn bovendien „verloren gegaan onder onbekende omstandigheden”.
Ook de militaire kamer het gerechtshof in Arnhem krijgt kritiek. Het Arnhemse hof ging er al direct vanuit dat de luitenant uit zelfverdediging had gehandeld. Het heeft zich niet afgevraagd of hij proportioneel geweld heeft gebruikt.
Zegveld: „Deze uitspraak maakt duidelijk dat het OM en het gerechtshof te veel hebben meegedacht met de militairen op missie die betrokken raakten bij dit soort incidenten.”