De vondst van water is een snel succes voor de jonge Marsmissie van de ESA, die nu ook beschikt over zeer gedetailleerde foto’s van de rode planeet.

Het ijs dat Mars Express heeft ontdekt, ligt aan de oppervlakte van Mars en wordt vrijwel niet bedekt door kooldioxide. Andere metingen bevestigen ook de sterke aanwijzingen voor grote hoeveelheden water in de vorm van ijs onder de oppervlakte van de planeet.

Het vinden van water was een van de centrale opdrachten van Mars Express, dat eind december in een baan rond de planeet werd gebracht. De vondst van ijs versterkt de hoop dat de wetenschappers ook stromend water op de planeet aantreffen. „Een grote dag”, juichte de ESA, die eerder een grote tegenslag te verduren kreeg door het verlies van de lander Beagle 2. Deze verdween tijdens de landing op Mars, een maand geleden.

De ESA gaf vrijdag ook een serie foto’s vrij. Op de beelden die Mars Express de afgelopen weken heeft gemaakt, zijn onder meer een diepe slenk en landschappen te zien met scherpe details, zoals stof dat over de rand van een krater wordt geblazen. De foto’s maken de theorie waarschijnlijk dat er op de rode planeet in het verre verleden veel water heeft gestroomd. Geulen op Mars lijken geërodeerd te zijn door water. Door afkoeling is het water later mogelijk in of onder de grond bevroren. Een deel zou ook in de ruimte zijn verdampt door een steeds ijler wordende atmosfeer.

Mars Express heeft inmiddels meer dan 100 gigabytes aan informatie doorgestuurd. Het grootste deel daarvan is nog niet eens door wetenschappers bekeken. „Dit is nog maar het begin”, verklaarde het hoofd van de wetenschapsafdeling van ESA, David Southwood, tegen de BBC. „De komende twee jaar komt er nog meer.”

Informatie van het Amerikaanse ruimteschip Mars Odyssey wees al eerder op de waarschijnlijkheid dat er zich ijs op de zuidpool van Mars bevindt, maar definitief bewijs was er tot nu toe niet. De aanwezigheid van ijs op de noordpool, bedekt met kooldioxide, is al wel aangetoond. Een woordvoerder van de Amerikaanse ruimteorganisatie NASA noemde vrijdag de vondst van water op zich dan ook niet nieuw, maar zei wel blij te zijn dat de Mars Express de precieze locatie kon aanwijzen.

Voor de NASA was het ook in een ander opzicht een goede dag, omdat de Amerikaanse ruimtesonde Spirit, die zich op Mars bevindt, weer signalen naar de aarde heeft gezonden. Donderdag kreeg de robot, die op 4 januari op de planeet was geland, pech. Maar een ruimteantenne bij Madrid in Spanje ving vrijdag weer een signaal van de sonde op. Dat signaal was wel abnormaal zwak.

Het is niet bekend wat er donderdag kapot is gegaan. Technici van NASA zullen nu proberen gebruik te maken van de wellicht tijdelijke opleving van de Spirit om de aard van het mankement te achterhalen.

Als alles goed gaat, krijgt de Spirit zondag gezelschap van een tweede Amerikaanse robot, genaamd Opportunity. Als de hitteschilden het houden, de remraketten op het juiste moment worden ontstoken en de airbags de val breken, landt Opportunity zondagochtend 06.00 uur Nederlandse tijd op Mars.