Waar staat momenteel de teller als het om afsplitsingen gaat?

Op vier. In chronologische volgorde: de groep Bontes/Van Klaveren, afgesplitst van de PVV-fractie, het onafhankelijke Kamerlid Van Vliet, eveneens afgesplitst van de PVV, de groep-Klein (bestaande uit het Kamerlid Klein), afgesplitst van de fractie van 50PLUS, en nu dan ook nog Kuzu en Öztürk, afgesplitst van de PvdA.

Is dat een record?

Dat hangt ervan af hoe je telt. Dat in ruim een jaar maar liefst zes Kamerleden hun fractie verlieten, is waarschijnlijk een unicum. Wat niet wegneemt dat men er in het verleden ook wat van kon. Zo vonden er in de vorige regeerperiode in de PVV-fractie drie splitsingen plaats. Achtereenvolgens kwamen toen Kortenoeven en Hernandez, Van Bemmel en Brinkman buiten de fractie te staan.

De vroegere LPF vergaarde op dit gebied eveneens roem. In de twee regeerperiodes na 2002 verlieten achtereenvolgens de Kamerleden De Jong, Wijnschenk, Nawijn, Van As en Eerdmans de LPF-fractie. In diezelfde jaren raakte de VVD-fractie Wilders en Van Schijndel kwijt en de SP-fractie Lazrak.

Afsplitsingen zijn toch slecht voor het aanzien van de politiek?

Zeker. Ze leiden ook tot verspintering in het parlement en maken de besluitvorming soms trager, en vaak ongewisser. Maar er is moeilijk iets tegen te ondernemen. Als we wettelijk zouden vastleggen dat iemand die buiten een fractie komt te staan zijn zetel moet teruggeven aan de partij waaruit hij afkomstig is, maken we de macht van fracties onaanvaardbaar groot. Die kunnen dissidenten dan veel te gemakkelijk lozen.

Raakt deze afsplitsing de stabiliteit van het kabinet-Rutte II?

Volgens de minister-president niet. In zijn wekelijkse persconferentie zei Rutte vrijdagmiddag dat hij met zijn vorige kabinet ook prima had kunnen regeren. Zijn meerderheid bestond toen uit slecht 76 zetels. „Nu hebben VVD en PvdA er 77. Dat is ruim voldoende”, aldus de premier.

Formeel heeft hij gelijk. Maar kwetsbaarder is zijn coalitie natuurlijk wel degelijk geworden.

Is de afsplitsing van Kuzu en Öztürk het geboorte-uur van de eerste succesvolle, landelijke islamitische partij in Nederland?

Dat is niet waarschijnlijk. Beide politici lieten vrijdag weten dat zij „de komende periode de reacties gaan peilen die ons bereiken om een nieuwe beweging te starten.” Doorgaans oordelen afgesplitste Kamerleden echter te positief over de mogelijkheid om op eigen kracht of met behulp van een nieuwe partij na Kamerverkiezingen opnieuw in het parlement te komen. Van verreweg de meeste afgesplitste politici hoor je na de volgende stembusgang niets meer. Daarbij komt dat het stichten van een succesvolle islamitische partij in Nederland moeilijk blijkt de zijn. Veel moslims voelen zich prima thuis in een seculiere partij of het CDA. Bovendien zijn zij religieus en etnisch zeer verdeeld.