Prinses Deugdzaam
Koning Bhumibol Adulyadej en koningin Sirikit van Thailand hebben drie kinderen: kroonprins Vajizalongkorn, prinses Chulabhorn en prinses Chakri Sirindhorn. Over de kroonprins doen de wildste geruchten de ronde. Zo zou hij een losbandig leven leiden en gescheiden zijn. Volgens geruchten zouden hij en zijn moeder twee handen op één buik zijn en zou het Thaise leger, dat de laatste jaren steeds meer macht moest afstaan, bij Sirikit en Vajizalongkorn eerder een willig oor vinden dan bij Bhumibol.
De prinsessen zijn intussen vrouwen van de respectabele leeftijd der veertigers. Chulabhorn is actrice, verhuisde, trouwde in de Verenigde Staten en scheidde van haar man. Sirindhorn is de deugdzame van het trio, een evenbeeld van haar vader en de lieveling van het volk. Heel het Thaise volk hoopt stilletjes en van harte dat zij haar vader opvolgt op de troon, ooit, als de tijd daarvoor is gekomen. Een Thaise koning sterft immers net als de Engelse in het harnas, hij abdiceert niet.
Dat Sirindhorn absoluut niet beantwoordt aan het beeld van een prinses, bleek deze week in Ayutthya. Zij kwam met haar gevolg aanrijden in beige auto’s bij de VOC-opgraving in die plaats, ten noorden van Bangkok, aan de Chao Phraya-rivier. Ze droeg een te ruim vallend pakje van zijde, blauw en van zeer eenvoudige snit, een jasje boven knielange rok. Daaronder zwarte schoenen; aan haar pols bungelde een grote zwarte tas. Wel droeg ze een opvallend groot plastic horloge, eentje die je voor een paar baht op de volksmarkt koopt. Die hele verschijning maakte van haar geen prinses, maar een gewone Thaise vrouw zoals je die overal tegenkomt in Thailand. Geen kapsones en onverstoorbaar wat betreft het protocol. Beleefd, vriendelijk en belangstellend, dat wel.
Van Sirindhorn is bekend dat ze zeer muzikaal is. Dat heeft ze van haar vader, want die componeert jazz en blues, al zou je dat van de ernstige Bhumibol niet verwachten. De prinses studeerde af in de geschiedenis aan de Chulalongkorn-universiteit. Naar verluidt is ze 49 jaar, single en woont ze in een paleis. Als klein meisje ontmoette ze koningin Juliana en prins Bernhard toen die, in 1963, op staatsbezoek waren in Thailand. „Ik kreeg een Hollandse fiets van haar cadeau”, vertelt Sirindhorn in Ayutthya, als ze spontaan een gesprek aanknoopt met degenen die op koningin Beatrix en prins Willem-Alexander wachten. „De fiets wordt nu nog gebruikt in het paleis. Oudere kinderen rijden erop. Ik kon er alles mee, zoals ook fietsen met de handen los.” De prinses doet voor hoe dat is en dat lokt de nodige hilariteit uit van de omstanders.
Eind jaren negentig was Sirindhorn in Nederland. Ze moest er een openingshandeling verrichten. Dat gebeurde door een krans van bloemslingers door te knippen. Er ging kennelijk iets mis, waardoor ze opzij moest springen. „De kranten meldden toen dat de prinses werd bedreigd door bloemslingers”, lacht ze.
Ze koestert de nodige belangstelling voor historische zaken en weet er het hare van. Bijvoorbeeld hoe de Nederlanders pakweg 400 jaar geleden in Azië handel dreven. Niet per se van Ayutthaya naar Amsterdam, maar ook van Jakarta naar Ayutthaya, naar Ceylon, naar Delhi enzovoorts. Interaziatische handel dus, zoals je van Hollandse kooplui kunt verwachten. Saillant detail is dat de Thai destijds brillen en verrekijkers importeerden. Zo weet Sirindhorn van een monocle die ergens rond Ayutthya opdook tussen archeologische opgravingen. „Tenminste, men neemt aan dat het een monocle is, maar het kan natuurlijk ook de helft van een bril zijn.”
Duidelijk is dat Sirindhorn ook humor bezit. Met enthousiasme leidt ze haar gasten uit Nederland rond. Europeanen vinden Sirindhorn maar een saaie prinses, die haar uiterlijk niet mee heeft en zich daar kennelijk ook niet om bekommert. Maar ze kweekt in Thailand enorm veel goodwill door haar sociale betrokkenheid. En waar gaat het uiteindelijk om, om de binnenkant of om de buitenkant?
Bhumibol en blues
Voor het eerst in de geschiedenis mocht een buitenlands staatshoofd, koningin Beatrix, woensdag de Ananta Samakhom Troonzaal van de Thaise koning Bhumibol in Bangkok gebruiken om eigen gasten te ontvangen. In een adembenemend interieur bood koningin Beatrix tijdens haar staatsbezoek aan Thailand haar gasten, onder wie Bhumibol en echtgenote Sirikit, een wervelend concert aan van het Nederlands Blazers Ensemble.
Te midden van een uitbundige Italiaanse renaissancestijl, veel marmer en verguldsel en onder duizelingwekkende plafondschilderingen van gebeurtenissen uit de Thaise historie, plaatste het moderne ensemble vooral de wat oudere Thaise gasten voor grote verrassingen. Een wilde czardas werd in de troonzaal van een Oudaziatisch hof zelden gehoord.
Plotseling van achteren naar het podium hollende en spelende Nederlandse muzikanten deden de Thaise beveiliging wel even schrikken. Maar de stemming kwam er steeds beter in en toen het Blazers Ensemble onverwachts afsloot met een eigen compositie van Bhumibol, het big band-achtige ”Magic Dreams”, klonk een warm applaus. Bhumibol zou kenbaar hebben gemaakt dat hij enorm had genoten.
De Thaise vorst, die zelf meer dan verdienstelijk saxofoon speelt, heeft heel wat swingende composities op zijn naam staan. Tijdens het staatsdiner van maandag liet hij de Thaise marinekapel er ook een aantal spelen, op het programma gezet tussen werk van onverwoestbare grootheden als Johann Strauss en Charles Trenet.
Agenda
Prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven wonen vanavond in Muziekcentrum Vredenburg te Utrecht het galaconcert bij ter ere van het 25-jarig bestaan van het centrum.
Prinses Laurentien opent dinsdag 27 januari de Nationale Voorleesdagen tijdens het Nationaal Voorleesontbijt in de openbare bibliotheek Reigersbos te Amsterdam. Met het voorlezen uit het prentenboek van het jaar geeft de prinses het startsein voor de nieuwe, jaarlijkse campagne die gericht is op het voorlezen aan peuters en kleuters.
Prins Willem-Alexander verzorgt op woensdag 28 januari de Comeniuslezing in de Dorpskerk te Wassenaar. De lezing van de prins heeft de titel ”Omgaan met water” en heeft betrekking op de waterhuishouding van Nederland en Wassenaar.