Samsom maakte dat donderdag bekend na urenlang overleg. De hele fractie had volgens Samsom een klemmend beroep gedaan om hun opstelling te wijzigen, maar dat leverde niets op. „En daarmee scheiden onze wegen”, aldus de fractieleider.

Kuzu en Öztürk stelden even later in een korte maar emotionele verklaring dat de partijtop hen monddood wilde maken. Ze noemden het „een dieptepunt in de geschiedenis van de Nederlandse democratie” dat gekozen Kamerleden een verklaring moesten ondertekenen die hen monddood zou maken. Dat konden we niet accepteren, aldus de twee. Veel mensen in het land voelen zich volgens hen over integratie niet vertegenwoordigd door de PvdA. Het debat over integratie is de laatste tien jaar „verhard, verruwd en verrechtst”, zeiden ze.

Kuzu en Öztürk geven hun zetel zeer waarschijnlijk niet op. Ze willen het debat over integratie „tot op de laatste snik” blijven voeren. Kuzu haalde bij de verkiezingen in september 2012 ruim 23.000 stemmen, Öztürk bijna 10.000 stemmen.

De onenigheid tussen de PvdA-top en Kuzu en Öztürk speelde al langer, maar kwam woensdag in alle hevigheid in de openbaarheid toen de twee in het AD Asscher beschuldigden van uitsluitingspolitiek. Ze stelden ook dat Asscher te streng is voor conservatief-religieuze Turkse organisaties in Nederland, als de Süleymanci beweging en Milli Görüs. In een Kamerdebat die dag nam PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch hard afstand van hun uitlatingen.

Samsom probeerde de kwestie donderdag nog te sussen door te zeggen dat er niet zoveel aan de hand was. Maar het tegendeel bleek het geval. De botsing leidde tot een breuk die Samsom pijn doet, maar ook de coalitie van VVD en PvdA die nu in de Kamer nog maar een nipte meerderheid heeft van 77 zetels.

Kuzu en Öztürk zijn niet de eerste die de PvdA-fractie onder Samsom verlaten. Vorig jaar stapten in korte tijd uit onvrede en teleurstelling Désirée Bonis en Myrthe Hilkens uit de fractie.