Ontroerd door lichtval na oogoperatie
DORDRECHT. Een riskante oogoperatie die hem in 1967 zijn zicht teruggaf, schonk Rudi Kleingeld (1942) een ander zicht op de werkelijkheid. Als amateurfotograaf wil hij zijn verwondering hierover delen. Met zijn werk behaalde hij dit jaar de prestigieuze Bondsmeesterklasse, de hoogste onderscheiding voor een amateurfotograaf. „Het gaat mij om de schoonheid van het licht.”
De problemen begonnen op zijn zestiende, tijdens een gewone schooldag. „Opeens zag ik niet meer wat de docent op het bord had geschreven.”
De gang naar de oogarts volgde. Kleingeld kampte met een gebobbeld hoornvlies, een ziekte die alleen bij jongens voorkomt.
Kleingeld kwam als onderwijzer voor de klas, maar bleef ook studeren. Zijn ogen werden echter steeds slechter. „Op het laatst heeft mijn vrouw mij regelmatig uit de studieboeken voorgelezen.”
Voor de klas wist hij al die tijd met kunst-en-vliegwerk te functioneren. „Als een kind afkeek, zag ik dat aan zijn telkens draaiende hoofd.”
Zijn leerlingen hadden weinig besef van de toenemende blindheid van hun jonge meester, meent hij. Tot die keer dat de klas een topografietoets moest maken. „Een cynisch moment. Voorin had ik de kaart mét plaatsnamen opgehangen, in plaats van de blinde versie.”
Op zijn 26e ging Kleingeld opnieuw naar de oogarts. „De tijd naderde dat ik echt niets meer zou gaan zien, en ik wilde niet zomaar opgeven.”
Een hoogleraar van het Ooglijdersgasthuis in Utrecht verwees hem naar Het Oogziekenhuis Rotterdam. De dag waarop hij als 27-jarige van een geschikte donor hoorde, omschrijft de Dordtenaar als „heel emotioneel, maar ook heel vrolijk. Eindelijk ging het gebeuren. Ik moest direct naar het ziekenhuis, want de kennis om hoornvliezen langer goed te houden bestond toen nog niet.”
Na de operatie ging er voor Kleingeld een wereld open. „Ik zag toen dat mijn vrouw sproetjes had. En dat we thuis gordijnen hadden die ik nooit zou hebben uitgekozen.” Hij glimlacht.
Een jaar later behaalde Kleingeld zijn rijbewijs. „Ik was een van de weinigen van wie het zicht totaal herstelde, na die eerste operatie.”
De gebeurtenissen hebben Kleingelds leven gestempeld. Zo kan een bepaalde lichtval hem diep raken.
„Zoals een ander door muziek ontroerd kan zijn, zo kan ik stil worden van de manier waarop het licht op bijvoorbeeld een trap valt. Hetzelfde geldt voor de lichtval in een landschap.” In de hobbyfotografie, die hij na zijn operatie weer oppakte, focust Kleingeld sindsdien op dit thema. „Ik heb daarom altijd met zwart-wit gewerkt. Het gaat mij om het licht. De eigenschappen hiervan zijn minstens even belangrijk als de objecten waarop het valt. Ze bepalen de sfeer en stemming van een beeld. Telkens als ik naar deze foto’s kijk, sta ik er weer van te genieten.”
Sinds een jaar werkt hij dit thema vooral in landschappen uit. Zijn zoektocht naar de mooiste voorbeelden leidde tot ver buiten de landsgrenzen. Hij eindigde, na omzwervingen in Zweden en Canada, in IJsland.
Deze maand exposeert Kleingeld onder meer met een fotoserie over IJsland in het gebouw van de Fotoclub Zwijndrecht.